درست کردن شیر خشک نوزاد

سرویس سبک زندگی فردا: هنگام درست کردن شیر خشک نوزاد نکات بهداشتی مهمی هست که حتما باید رعایت شود.به نقل از بیتوته رژیم غذایی نوزاد و شیرخوار باید از نظر کالری و مواد ضروری مانند آب، پروتئین، املاح و ویتامین‌ها کافی باشد تا رشد جسمی کودک تامین گردد و قدرت‌های ژنتیکی کودک خود نمایی کند و مدفوع کودک نیز به طور طبیعی و بدون اشکال انجام گیرد.

چنین حالتی با تغذیه طبیعی شیر مادر به دست می‌آید. اگر مادر به عللی نتواند یا نخواهد کودک را از پستان خود تغذیه نماید (به علت اشتغال در خارج از خانه، محدود شدن فعالیت اجتماعی او، فرورفتگی یا دردناک بودن نوک پستان و …) یا شیر او کم و نوزاد دچار کم غذایی باشد، کودک را می‌توان با شیر غیر مادر و با استفاده از شیشه تغذیه کرد.

بطری یا شیشه شیر خوری:

برای تهیه شیر خشک هر نوع بطری که بتوان کاملاً شست و در مقابل حرارت مقاومت داشته باشد، مناسب است. شیشه‌های عمودی که در قسمت فوقانی آن پستانک باشد، از نظر جوشاندن ساده‌تر و راحت‌تر از شکل کشتی مانند است که در دو طرف آن پستانک دارد. سطح داخلی بطری شیر خوری باید صاف و دهانه آن گشاد باشد تا به سادگی بتوان داخل آن را شست.

بطری شیرخوری باید دارای پوششی برای سر پستانک باشد تا از آلودگی پستانک جلوگیری نماید. لازم است چند بطری شیر خوری زیادتر از تعداد دفعات تغذیه کودک برای دادن آب و آب میوه تهیه نمایید. برای کودکانی که با شیر غیر مادر یعنی شیر خشک یا شیر پاستوریزه تغذیه می‌شوند، به حداقل ۶ تا ۸ بطری ۲۵۰ میلی لیتری احتیاج دارید.

پستانک بطری شیر خوری و اهمیت آن:

اگر پستانک مناسب و خوب باشد، نوزاد یا شیرخوار شما به راحتی مک خواهد زد و بدون خستگی سیر خواهد شد. برای درست کردن شیر خشک نوزاد در انتخاب پستانک باید دقت نمایید تا پستانک متناسب با وضع شیرخوار خود انتخاب نمایید.

پستانک به شکل طبیعی:

این نوع پستانک تقریبا شبیه نوک پستان مادر می‌باشد و موجب می‌شود که سقف دهان و لب‌ها به طور طبیعی رشد نماید. سوراخ پستانک باید به طرف بالا و در سطح طرفی پستانک باشد، به طوری که در هنگام مکیدن شیر به طرف سقف دهان شیرخوار پاشیده شود.

پستانک به شکل معمولی:

این نوع پستانک ها، حالت و عمل شبیه هنگامی که شیرخوار به پستان مادر مک می‌زند، به وجود نمی‌آورد. بهتر است سوراخ این نوع پستانک‌ها به شکل بریدگی باشد تا این که چند سوراخ داشته باشد تا در هر ثانیه ۲ تا ۳ قطره از آن بچکد.

پستانک برای شیرخواران مبتلا به قولنج و درد‌های شکمی:

این نوع پستانک شبیه نوک پستان مادر در دهان کودک قرار می‌گیرد و لبه آن پهن است و هوا کمتر هنگام شیر خوردن وارد مری کودک می‌گردد.

سوراخ پستانک باید به اندازه‌ای باشد که اگر بطری را وارونه نگه دارید، در هر ثانیه از سوراخ‌های آن ۲ تا ۳ قطره شیر بچکد و ضرورت نداشته باشد که بطری را بین شیر خوردن نوزاد از دهان او بیرون بیاورید و تکان دهید یا پایین پستانک را بین انگشتان خود بفشارید تا شیر خارج شود. اگر سوراخ پستانک کوچک باشد، شیرخوار در هنگام شیرخوردن خسته می‌شود و در ضمن همراه شیر، این هوا را می‌بلعد و دچار درد‌های شکمی و هم چنین استفراغ می‌گردد. مدت شیر خوردن شیرخوار نباید بیش از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد. سوراخ پستانک در هر نوبت شیر دادن باید امتحان شود، زیرا ممکن است به وسیله ذرات شیر مسدود گردد یا در نتیجه باد کردن پستانک، سوراخ آن بسته شود.

بار‌ها اتفاق افتاده است که شیرخواری را به علت گریه زیاد نزد پزشک آورده اند، در حالی که پستانک شیرخوری او سوراخ نداشته یا سوراخ آن بسیار کوچک بوده و گریه کودک مربوط به گرسنگی بوده است.

از طرف دیگر بزرگ بودن سوراخ پستانک نیز سبب می‌شود که شیر به مقدار زیاد به دهان کودک ریخته شود و کودک مجبور شود به سرعت شیر را ببلعد و در نتیجه همراه شیر مقداری هوا می‌بلعد؛ بنابراین پستانک را نباید با قیچی سوراخ کرد بلکه باید با سوزن و به مقدار مناسب سوراخ آن را تنظیم نمود.

بزرگ کردن سوراخ پستانک:

اگر سوراخ‌های پستانک کوچک است، سوزنی را با شعله آتش داغ کنید و داخل سوراخ پستانک نمایید تا سوراخ آن بزرگ‌تر شود.

آماده کردن بطری و پستانک:

بعد از شیر خوردن کودک، بطری و پستانک را بلافاصله با آب سرد و شیشه شور کاملا بشویید، زیرا اگر شیر به جدار بطری خشک شود، تمیز کردن آن مشکل خواهد بود. پستانک را پس از برس زدن وارونه کنید، سپس داخل آن کمی نمک معمولی بریزید و مالش دهید تا نمک‌ها حل شود و از سوراخ پستانک بیرون رود. پس از آن پستانک را کاملا بشویید و استریل نمایید.

استریل کردن بطری و پستانک:

برای درست کردن شیر خشک نوزاد، بطری و پستانک باید حتما استریل شود. استریل کردن ممکن است با روش هیپوکلریت یا جوشاندن انجام گیرد. اگر روش هیپوکلریت به کار رود، باید بطری، پستانک، پوشش پستانک و لوازم دیگر مانند قاشق و کارد را در آبی که دارای یک درصد هیپوکلریت است (۳۰ گرم میلتون در یک لیتر آب حل شده باشد) یا آب صابون گرم خیس نمایید و مدتی در آن قرار دهید و سپس کاملا بشویید.

اگر روش جوشاندن به کار رود، باید بطری‌ها را به مدت ۱۰ دقیقه در قابلمه‌ای جوشاند و بعد در حالی که در بطری باز و دهانه آن خارج از آب است، آن‌ها را در آب باقی گذاشت، ولی پستانک‌ها را باید ۳ دقیقه جوشاند و سپس آن‌ها را خارج نمود.

بعضی از پستانک‌ها طوری تهیه شده است که می‌توان با بطری و ضمائم آن را داخل ماشین ظرف شویی که آب گرم با درجه حرارت بالا دارد قرار داد و استریل کرد، ولی، چون بیشتر پستانک‌ها در این وضعیت خراب می‌شود، باید آن‌ها را جداگانه شست و استریل کرد که بطری‌ها را وارونه در ماشین ظرفشویی قرار دهید.

در چند ماه اول تولد، شیر، آب و وسایل شیر خوردن کودک باید استریل باشد. سنی که می‌توان این قانون را شکست، متفاوت است و نظریات مختلفی در این مورد وجود دارد. به نظر می‌رسد از شش ماهگی به بعد می‌توان آب را بدون جوشاندن به کودک داد. یکی از علل مهم استفراغ و اسهال کودکان غیر شیر مادر خوار در سال اول تولد، استریل نکردن وسایل تهیه شیر است.

باید متذکر شد هر غذایی که به کودک داده می‌شود باید استریل و عاری از میکروب باشد و تا موقع ارائه آن به کودک باید در یخچال نگهداری شود.

روش درست کردن شیر خشک نوزاد:

مادر ابتدا و قبل از این که به بطری و پستانک دست بزند، باید دست‌های خود را کاملا بشوید و با حوله تمیز خشک کند (اگر دست‌ها را بشوئید، ولی با کاغذ یا حوله کثیف خشک کنید، بی فایده است). در قوطی شیر را کاملا با آب گرم و مایع ظرفشویی بشوئید و سپس با آب سرد ساده تمیز نمایید.

آب لازم برای تهیه شیر باید به مدت ۵ دقیقه جوشانده شود و موقعی که درجه حرارت آن به ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد رسید، پودر شیر را به آن اضافه نمایید (درون جعبه شیر خشک پیمانه‌ای وجود دارد که شیر را باید با همان پیمانه اندازه گیری کنید و داخل بطری شیر خوری بریزید). پس از آماده شدن شیر، در حالی که پستانک به وسیله کلاهک آن پوشیده شده است، در یخچال نگهداری نمایید.

شیر مورد احتیاج ۲۴ ساعت کودک را می‌توانید در یک نوبت تهیه کنید و در بطری‌های جداگانه، در یخچال نگه داری نمایید و در موقع مصرف هر بطری شیر را در آب گرم بگذارید یا زیر شیر آب گرم نگه دارید تا درجه حرارت مطلوب به دست آید، سپس به کودک بدهید.

اگر شیر گاو یا پاستوریزه داده می‌شود، باید قبل از دادن به کودک، شیر و مقدار آبی که باید به آن اضافه گردد جوشانده شود. مدت جوشاندن شیر پاستوریزه نباید طولانی باشد و مدت دو دقیقه کافی است، زیرا شیر غلیظ می‌گردد. شیر گاو یا پاستوریزه را بعد از جوشاندن به داخل بطری که قبلا آماده شده است و پس از اضافه کردن کمی شکر به کودک بدهید.

دمای شیر خشک:

گرمی شیر را قبل از دادن به کودک باید با ریختن چند قطره به پشت دست خود امتحان کنید. شیر (شیر خشک یا شیر پاستوریزه) باید به اندازه گرمی شیر مادر باشد.