سوختگی شدید در دوران بارداری

سرویس سبک زندگی فردا: دکتر علیرضا رستمی، متخصص و جراح عمومی در رابطه‌ی اقدامات لازم جهت نجات مادر و جنین در سوختگی‌های شدید در دوران بارداری،به نقل از بیتوته گفت: در این موارد انجام اقداماتی در مورد تمام بیماران سوختگی لازم است که شامل پانسمان زخم با آنتی بیوتیک‌های مناسب است که این پانسمان هر روز باید انجام و دارو‌های مورد نیاز فرد باردار اعم از خوراکی و تزریقی به وی داده شود.

وی ادامه داد: همچنین دادن مایعات از دست رفته در سوختگی، که تمامی این موارد کلی که در مورد همه بیماران غیرباردار انجام می‌شود در مورد شخص باردار هم صدق می‌کند ولی نکته مهم این که زن باردار جنینی را با خود حمل می‌کند، پس دارو‌هایی که برای این افراد تجویز می‌شود باید با احتیاط بیشتر و با توجه به نوع و سن حاملگی باشد و از طرف دیگر هر گونه سوختگی در دوران بارداری به عنوان استرس می‌تواند احتمال سقط جنین و یا در ماه‌های آخر بارداری احتمال زایمان زودرس را افزایش دهد که در این زمینه هم اقداماتی لازم است، که از نظر پزشکی و جراحی باید مدنظر قرار گیرد.

این جراح ادامه داد: از نظر جلوگیری از عوارض سوختگی اقدامات مورد نیاز یک به یک انجام شود، به هر حال سوختگی در زن باردار، ریسکی را به جنین تحمیل خواهد کرد که این ریسک می‌تواند منجر به سقط جنین و یا زایمان زودرس شود، ولی وجود حاملگی هیچ گونه منعی برای تداوم اقداماتی که ما برای یک زن مبتلا به سوختگی انجام می‌دهیم به همراه ندارد؛ به عنوان مثال اگر قرار باشد به دلیل عفونت سوختگی یک دارو مثلا آنتی‌بیوتیک را به بیمار بدهیم این کار را انجام می‌دهیم ولی ممکن است نوع و میزان آن با توجه به وضعیت جنین تعدیل شود، اما در صورت لزوم هیچگونه اغماضی در دادن دارو به زن باردار نداریم و یا اگر نیاز به جراحی در اثر سوختگی باشد این کار را برای بیمار انجام می‌دهیم و همواره در زن بارداری که دچار سوختگی می‌شود در درجه اول نجات خود مادر مهم است.

وی در ادامه در رابطه با میزان زنده ماندن جنین در سوختگی دوران بارداری گفت: این میزان بستگی به سن مادری دارد که در حین حاملگی دچار سوختگی می‌شود و وجود ضایعات همراه، درصد و عمق سوختگی و همچنین سطوحی که دچار سوختگی شده‌اند، هرقدر درصد سوختگی بیشتر باشد با افزایش آن احتمال سقط جنین هم افزایش می‌یابد و نیز اقداماتی که پیش از مراجعه مادر به مرکز سوختگی برایش صورت گرفته حائز اهمیت است، هراندازه که این اقدامات مناسب‌تر و مطمئن‌تر انجام شود احتمال سقط جنین هم کاهش می‌یابد.

بنابراین عدد مشخصی را نمی‌توان در رابطه با آمار جنین‌های نجات یافته در سوختگی‌های دوران حاملگی ذکر کرد ولی در ماه‌های اول بارداری بروز یک سوختگی با وسعت بالا طبعا ریسک سقط جنین خیلی بالایی دارد؛ به عنوان مثال اگر یک بیمار دچار سوختگی ۷۲ درصد شود می‌تواند ریسک مرگ و میری حدود ۵۰ درصد در خود فرد سوخته را داشته باشد پس طبعا خطر از بین رفتن جنین در مادری که دچار چنین سوختگی می‌شود خیلی بالا خواهد بود و به چیزی بالاتر از ۸۰ یا ۹۰ درصد می‌رسد.

این جراح در رابطه با سوختگی دوران بارداری تصریح کرد: پس اگر میزان سوختگی از ۷۰ درصد بالاتر برود میزان مرگ و میر مادر و جنین به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد؛ همچنین اگر مادر بارداری که دچار سوختگی شده به سوختگی تنفسی هم دچار شده باشد وجود این نوع سوختگی در مادر می‌تواند ریسک خطر مرگ مادر را ۱۰ برابر افزایش دهد، بنابراین به صورت تصاعدی خطر سقط جنین بالا می‌رود حتی در سوختگی‌های ۳۰ یا ۴۰ درصد خطر آسیب رساندن به جنین هم وجود دارد. پس طی درمان مادر مجبور می‌شویم برای اینکه در بسیاری از مواقع عوارض سوختگی را درمان کنیم اقداماتی را برای بیمار انجام دهیم.

وی برخی عوارض سوختگی در دوران بارداری را عفونت دانست که باید یک سری از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان بیمار تجویز کنیم. به هر حال خیلی از این آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است برای جنین مضر باشند ولی ما چاره‌ای جز دادن آن‌ها به مادر نداریم تا بتوانیم جان مادر را نجات بدهیم که ممکن است درصدی هم برای جنین آزاردهنده باشد.

در سوختگی‌های عمیق در دوران بارداری که پوست از بین رفته است باید پوست‌های مرده را برداشته و پوست را پیوند کنیم که این عمل جراحی هم یک استرس است که می‌تواند به جنین وارد شود.

وی با تاکید بر این که باید شرایط مادر را در نظر گرفت، تصریح کرد: پزشکان باید سعی کنند کم‌ضررترین دارو را با توجه به سن بارداری به مادر بدهند و اگر نیاز به عمل جراحی باشد سعی شود تمهیداتی از نظر بیهوشی برای بیمار انجام دهند که حداقل آسیب به جنین وارد شود.

حفاظت از جنین در سوختگی‌های دوران بارداری

دکتر رستمی با اشاره به اقداماتی که برای حفاظت جنین انجام می‌شود، گفت: یکی از اقداماتی که برای حفاظت از جنین انجام می‌دهیم کنترل مداوم وضعیت جنین است که طبعا اگر جنین فوت کند با علائمی همراه خواهد بود که دیر یا زود خود را نشان خواهند داد و جنین به سرعت دفع و یا در ماه‌های آخر بارداری با زایمان زودرس نمایان می‌شود. پس از همان ابتدا بررسی‌های لازم را انجام داده و نهایت دقت را در تمامی مراحل درمانی چه از نظر دادن دارو و چه اقدامات اولیه احیای سوختگی برای بیمار انجام می‌دهیم به امید اینکه جنینی در طی مراحل سخت وخطرناک زنده بماند.

عوارض سوختگی در دوران بارداری بر روی جنین

دکتر رستمی در ارتباط تاثیرات روحی و جسمی سوختگی بر روی جنین گفت: جنینی که مادر او دچار سوختگی شده است چند مسیر را طی می‌کند یکی از این مسیر‌ها این است که احتمال دارد با توجه به شرایط بیمار، درصد سوختگی هیچ عارضه‌ای برای جنین پیش نیاورد ولی حالت خیلی بد آن این است که جنین سقط شود و یا زایمان زودرس برای بیمار پیش بیاید که در صورت وقوع زایمان زودرس عوارضی را به همراه خواهد داشت که از آن جمله می‌توان به مشکلات تنفسی و مشکلاتی در رشد جسمی و مغزی اشاره کرد که معمولا این بچه‌ها کوچک و نارس هستند و یک حالت نادر و استثنایی آن این است که تحت تاثیر حاد سوختگی در مرحله‌ای که بیمار با درصد بالایی سوخته و مراجعه می‌کند ممکن است که اثراتی در تکامل نوزاد برجا بگذارد که بعد از تولد ممکن است به صورت ضعف‌هایی در نقاطی از بدنشان، در سیستم عصبی و گوارشی خودش را نشان بدهد.

این جراح ادامه داد: همچنین در رشد کلی بدن نوزاد ممکن است اثراتی را داشته باشد ولی بیشترین حالتی که می‌تواند گریبانگیر مادر و نوزاد شود این است که درآن مرحله حادی که بیمار و نوزاد دچار سوختگی شدید می‌شود استرس و فشار سوختگی که به مادر تحمیل می‌شود و هورمون‌های که در آن مرحله حاد آزاد می‌شوند آن شوک اولیه ممکن است باعث سقط جنین و یا زایمان زودرس در مرحله انتهایی شود و اغلب بیمارانی که از این مرحله نجات پیدا می‌کنند معمولا احتمال سقط و زایمان زودرس در آن‌ها با تداوم درمان کاهش می‌یابد.