برای تربیت فرزندتان از تنبیه مثبت استفاده کنید

سرویس سبک زندگی فردا: تنبیه مثبت چیست؟ به نقل از بیتوته تنبیه مثبت نوعی روش انضباطی است که بر کاهش رفتار غیر مطلبوب در کودکان تمرکز دارد.

مثال: کودک شما هر روز خانه شما را به هم می‌زند، برای همین برایش مداد رنگی نمی‌خرید. روش تنبیه مثبت اینگونه است: دو منفی یک مثبت را می‌سازند. وقتی رفتار منفی به دنبال یک نتیجه منفی اتفاق می‌افتد، باعث یک رفتار مثبت می‌شود.

تنبیه مثبت چه تاثیری دارد؟

هدف از هر گونه تنبیهی، متوقف کردن هر گونه رفتار منفی است. تنبیه مثبت بر طبق شرطی سازی عامل تاثیر می‌گذارد. این مفهوم برای اولین بار توسط بی اف اسکینر یک روانشناس آمریکایی در نظریه "شرطی سازی اسکینر" مطرح شده بود.

شرطی سازی عامل نوعی روش یادگیری است که در آن رفتار توسط پیامد‌های پاداش یا تنبیه کنترل می‌شود. همچنین، "یادگیری به وسیله پیامدها" نیز نامیده می‌شود. ما همواره نتایج رفتار‌های خود را مشاهده می‌کنیم، و این روش بر رفتار بعدی ما در همان شرایط تاثیر می‌گذارد.

مفهوم اصلی شرطی سازی عامل عبارتند از: تقویت و تنبیه

تقویت یعنی تشویق یک رفتار خوب، در حالیکه تنبیه یعنی منع یک رفتار غیر مطلبوب.

در تقویت رفتار از چیز‌های مثبتی برای تشویق یک رفتار مثبت استفاده می‌کنیم. پاداش برای تحریک یک رفتار مثبت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تنبیه به معنای نتیجه غیر مطلوب به خاطر رفتاری غیر مطلبوب است. تنبیه هم می‌تواند مثبت باشد و هم منفی.

تنبیه مثبت در مقابل تنبیه منفی:

تنبیه مثبت به وسیله ارائه پیامدی غیر مطلوب بعد از رفتاری منفی عمل می‌کند.

تنبیه مثبت نوعی تحریک مطلوب است که در این تنبیه یک چیز مثبت را از زندگی کودک حذف می‌کنید.

مثال‌هایی از تنبه مثبت:

در اینجا چند مثال از تنبیه مثبت را برای شما ارائه می‌کنیم:

۱. پسرم بدون اینکه تکالیف مدرسه‌اش را تمام کند، برای بازی به بیرون از خانه میرود، برای همین مجبور می‌شویم یک ساعت دیرتر بخوابیم تا او تکالیفش را انجام دهد. در این جا، یک ساعت دیرتر خوابیدن یک تنبیه مثبت محسوب می‌شود (کاری که کودک از آن متفر است). دفعه بعدی او ابتدا تکالیفش را انجام می‌دهد و سپس برای بازی به بیرون از خانه می‌رود تا مجبور نباشد یک ساعت دیرتر بخوابد.

۲. دانش آموزی تکالیفش را انجام نمی‌دهد، معلم از او می‌خواهد به بیرون از کلاس برود، دفعه بعدی برای اینکه از کلاس بیرون نرود، تکالیفش را انجام می‌دهد.

۳. دو دانش آموز با یکدیگر در کلاس درسی دعوا می‌کند، معلم آن‌ها را به پیش ناظم می‌فرستد، ناظم آن‌ها را به مدت یک هفته از فعالیت‌ها و بازی‌ها محروم می‌کند.

۴. پسرم دم سگ را می‌گیرد و سگ هم او را گاز می‌گیرد (تنبیه مثبت، چون دیگر کودک دم سگ را نمی‌گیرد).

۵. با کودک خود به مغازه‌ای رفته‌ایم و کودک من همه جای مغازه را به هم زده است. دست او را می‌گیرم و به خانه برمیگردم (تنبیه مثبت)

در همه این مثال‌ها، یک محرک ناخوشایندی به کار می‌رود تا آن رفتار ناخواسته متوقف شود. تنبیه مثبت نیز به عنوان نتیجه‌ای از پیامد طبیعی یک رفتار اتفاق می‌افتد. برای مثال، وقتی کودکی دستش را به چیز داغی می‌زند، دستش که می‌سوزد و فورا دستش را از آن می‌کشد. این نتیجه به او می‌گوید که دیگر به ظرفی که داغ است دست نزند.

آیا تنبیه مثبت تاثیری دارد؟

تنبیه باید با هدف حذف رفتاری ناخواسته در طی یک دوره مورد استفاده قرار گیرد.

روش به دست آوردن این هدف، ثبات و پایداری است. تنبیه به شرطی تاثیر گذار است که پیامد منفی فورا بعد از رفتاری نامطلبوب اتفاق بیفتد.

رابرت لارزلره، محققی در دانشگاه ایالت Oklahoma می‌گوید که تنبیه مانند حذف یک چیز مثبت از زندگی کودک برای یک دوره ای، اثر بخش است.

با این وجود، در برخی موارد هم تنبیه مثبت ممکن است تاثیر گذار نباشد

- تیم لارزلره دریافته اند که تنبیه در کودکانی که میل دارند بحث و مذاکره کنند، تاثیری ندارد. علت یابی بهترین ابزار برای مداخله با آنهاست.

-کارشناسان بر این باورند که تنبیه نباید کودک را ضرورتا از انجام فعالیتی غیر مطلوب بازبدارد. او ممکن است وقتی شما نیستیدآن عمل غیر مطلوب را انجام دهد. این کار به ضرر خودتان نیز تمام می‌شود. برای مثال، پدری فرزند نوجوان خود را می‌بیند که در حال کشیدن سیگار استاو از روش تنبیه مثبت استفاده می‌کند و فکر می‌کند که فرزند او دیگر سیگار نخواهد کشید. اما این نوجوان بدون اینکه پدرش بفهمد به سیگار کشیدن ادامه خواهد داد.

- وقتی می‌خواهید کودک خود را تنبیه کنید، باید به این فکر کنید که آیا کودک را به خاطر انجام رفتاری غیر مطلوب تنبیه می‌کنید و یا فقط به خاطر اینکه از دست او عصبانی هستید، تنبیه می‌کنید. در حقیقت، چند دقیقه منتظر بمانید، کمی فکر کنید و بعد تنبیه کنید.