هر آن چه درباره بیماری پلاگر نمی‌دانید

سرویس سبک زندگی فردا: پلاگر (Pellagra) یک نوع بیماری است که در اثر کمبود نیاسین (ویتامین ب. ۳) به وجود می‌آید. به نقل از بیتوته کمبود تریپتوفان و لوسین (دو نوع اسید آمینه) نیز در این بیماری نقش دارند. همچنین، پلاگر می‌تواند حاصل برخی اختلالات همچون سندرم کارسینویید باشد که موجب تغییراتی در متابولیسم پروتئین‌ها می‌شوند.

فردی مبتلا به پلاگر آماس پوست (درماتیتیس) از علایم این بیماری است. پلاگر اغلب در مناطقی رخ می‌دهد که دچار فقر، قحطی و سوء تغذیه هستند و رژیم غذایی افراد حاوی مقداری ناکافی از پروتئین حیوانی است (همچون مصرف ذرت به جای گوشت).

این بیماری در شمال ایتالیا پوستِ زبر (به ایتالیایی: pelle agra) نامیده می‌شد، و واژهٔ پلاگر از همین گرفته شده است.

علت پلاگر:

پلاگر به طور کلی در اثر کمبود نیاسین به وجود می‌آید. ناکاقی بودن میزان این ویتامین در رژیم غذایی یکی از ساده‌ترین علت‌های ابتلا به این بیماری است. یکی دیگر از دلایل ابتلا به پلاگر کمبود تریپتوفان است. تریپتوفان نوعی اسید آمینهٔ ضروری است که در گوشت، ماهی، مرغ، سویا و تخم مرغ یافت می‌شود، و به نیاسین تبدیل می‌گردد.

همچنین، به نظر می‌رسد که کمبود لوسین نیز، نوعی دیگر از اسید‌های آمینهٔ ضروری، در ابتلا به پلاگر نقش دارد، هرچند ارتباط این دو هنوز به درستی مشخص نیست. علاوه بر این، اختلالاتی در متابولیسم پروتئین نیز می‌توانند موجب ابتلا به این بیماری شوند. به طور مثال، نشانگان کارسینویید یک بیماری است که عبارت است از نوعی تومور‌های بدخیم در دیوارهٔ رودهٔ کوچک.

این تومور‌ها موجب تولید بیش از حد سروتونین می‌شوند. در افراد سالم، تنها یک درصد از تریپتوفان جذب‌شده از غذا به سروتونین تبدیل می‌شود، در حالی که این مقدار در بیماران مبتلا به این نشانگان ممکن است به ۷۰ ٪ برسد. این موجب کمبود تریپتوفان، و در نهایت، نیاسین می‌شود.

مهم‌ترین نشانه‌های پلاگر:

اسهال، آماس پوست (درماتیتیس) و در موارد پیش‌رفته، زوال عقلی است، که در صورت عدم درمان به مرگ می‌انجامد. سایر علایم عبارت اند از:

• حساسیت شدید به نور خورشید

• ریزش مو

• ورم و زخم‌های پوستی

• التهاب یا عفونت زبان

• ضعف

• بی‌خوابی

• پریشانی ذهنی و فراموشی

• آتاکسی (اختلال در تعادل و حرکات)

• اختلالات هیجانی، میل به جدال، و پرخاشگری

• کاردیومیوپاتی اتساعی

• عارضهٔ گردن‌بند پلاگر، که یک طوق ملتهب، قطور و کبود در دور گردن است.

عوارض پلاگر

پلاگر بر روی سه اندام مهم بدن شامل دستگاه گوارش، پوست و اعصاب اثر می‌گذارد.

♦ عوارض پوستی:

شامل تورم، التهاب، ناراحتی، خشونت پوست، تاول و تغییر رنگ پوست می‌باشند که سه مشخصه اصلی دارند:

علایم قرینه هستند، عارضه آن قدر شدید است که مرز مشخصی بین قسمت مبتلا و غیر مبتلا وجود دارد و این که در تابستان به علت تابش بیشتر آفتاب عوارض شدیدتر است. عارضه گردن بند پلاگر، یک طوق ملتهب و قطور و کبود است که تمام گردن را در بر می‌گیرد.

♦ عوارض گوارشی:

شامل بی‌اشتهایی، التهاب و ناراحتی زبان، کاهش اسید معده و در نتیجه بروز عفونت‌های مکرر گوارشی، تهوع، دل درد، التهاب و ورم روده می‌باشد. بارزترین علامت گوارشی، اسهال شدید است.

♦ عوارض عصبی:

شامل حساسیت، سردرد و بی‌خوابی در مراحل اولیه ایجاد می‌شود و به زودی به دنبال آن علایم ذهنی و روحی شدیدتری مانند فراموشی، اوهام و بالاخره یک افسردگی شدید که تقریباً مقدمه مرگ است، ظاهر می‌شود.

درمان پلاگر

منابع ویتامین B۳

بدن شما ویتامین ب. ۳ را از پروتئین به دست می‌آورد بنابراین اگر در رژیم غذایی پروتئین کافی وجود داشته باشد، این ویتامین، کافی به بدن شما می‌رسد.

بهترین منابع ویتامین ب. ۳ غذا‌هایی است که غنی از پروتئین باشد مانند: گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیای خشک پخته شده و نخود، کبد، شیر کم چربی یا بدون چربی و پنیر، سویا و آجیل.

منابع دیگر خوب برای این ویتامین شامل مخمر آبجو، سبوس گندم و حبوبات، غلات (به جز ذرت)، قارچ و سبزیجات تازه است. هر ۱۰۰ گرم ماهی ۷/۱۱ میلی‌گرم، یک لیوان آرد گندم ۴/۷ میلی‌گرم، ۱۰۰ گرم قارچ خام ۴/۱ میلی‌گرم، نصف لیوان ذرت پخته ۳/۱ میلی‌گرم، ۱۰۰ گرم هویج خام ۷۰۰ میلی‌گرم و یک لیوان شیر خام دو درصد چربی ۲ میلی‌گرم ویتامین B۳ دارد.

درمان پلاگر با افزایش نیاسین موجود در رژیم غذایی صورت می‌گیرد. در صورت عدم درمان، فرد بیمار پس از ۴-۵ سال می‌میرد. شایان ذکر است که بدانید ویتامین B۳ که در سبزیجات است با پختن سبزیجات از بین می‌رود، و سبزیجات را فریز نکنید.