آب انبار قوام بنایی با معماری شگفت‌انگیز

سرویس سبک زندگی فردا: آب‌انبار قوام با قدمت ۱۵۰ ساله از آب‌انبارهای تاریخی و کهن سواحل جنوبی کشور ایران است که در گذشته محل تامین آب شرب مردم بوشهر بود. در ادامه این مطلب را به نقل از کجارو بخوانید.

آب مهم‌ترین عامل طبیعی برای حیات بشر بوده و هست و نقش بسزایی در ایجاد سکونتگاه‌های نخستین داشته است. در ایران به دلیل کمبود بارندگی در مناطق مختلف برای تامین آب از روش‌های سنتی مانند قنات، چشمه، چاه و آب‌‌انبار استفاده می‌شد. و توزیع آب و آب‌انبار امری اعتقادی بوده و ریشه در ارزش‌ها و باورهای اسلامی داشته است. آب‌انبارها معمولا در مراکز شهر و محل تجمع مردم و همچنین در کاروانسراها تاسیس می‌شدند تا دسترسی به آب برای همگان آسان‌تر باشد. آب انبار قوام یکی از آب انبارهای مشهور سواحل جنوبی کشور است. این آب‌انبار در بوشهر، شهری بندری در جنوب غربی ایران، واقع شده است. بوشهر جاذبه‌های گردشگری تاریخی بسیاری را در خود جای داده و آب‌انبار قوام نیز یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر بندری است.

معماری آب‌انبارها در مناطق مختلف تحت تاثیر معماری‌های محلی قرار گرفته است. آب‌انبارهایی که در سواحل جنوبی کشور ساخته می‌شدند، به نام برکه و آبگیر نیز خوانده می‌شوند، مخزن این آب‌انبارها اگرچه درون زمین واقع است، ولی محفظه بالای مخزن آن محصور نیست و اهالی از طریق بازشوهای اطراف مستقیما به داخل آن می‌روند و آب را برداشت می‌کنند. آب این برکه‌ها عمدتا از طریق جمع‌آوری آب باران از روی سطح زمین تامین می‌شود. در این سواحل اگرچه هوا مرطوب است، ولی به دلیل میزان بسیار اندک بارندگی و شوری آب‌های زیرزمینی، وجود این برکه‌ها امری ضروری بود و در اغلب موارد تنها امکان دسترسی به آب شیرین فقط از طریق آب برکه‌ها بود. در بندر لنگه و بندر بوشهر، با کندن چند متر از زمین به آب شور یا تلخ می‌رسیدند و از این آب فقط جهت شستشو و آبیاری استفاده می‌کردند. بعضی از افراد مواقع شستن بدن با این آب، در آخر یک سطح آب شیرین بر روی بدن می‌ریختند تا نمک بر روی پوست بدن شسته شود.

ساختمان آب‌انبار قوام در محوطه باری در کنار خیابان خلیج فارس بوشهر واقع شده است. به عبارتی ساختمان آب‌انبار قوام در جانب غربی شهر بوشهر و در کنار دریا قرار دارد. این آب انبار بیش از ۱۵۰ سال عمر دارد و ساخت آن به متعلق به دوره قاجاریه بوده و با مصالح محلی ساخته شده است. اسکلت اصلی و تاق آن از سنگ‌های رسوبی خیلی مقاوم با سه دهانه ستون بندی به وسیله ۴ ‏تاق پوشیده شده است. ۲ ‏متر از آب‌انبار خارج از زمین و حدودا ۳ متر در زیرزمین قرار دارد. داخل آب‌انبار با پوششی ساروج خیلی مقاوم ساخته شده است. در نمای خارجی به فاصله معینی پنجره‌هایی به ابعاد ۱۲۰ در ۹۰ سانتی‌متر تعبیه ‏شده که از داخل با شبکه‌ای از سنگ پوشیده شده است.

آب‌انبار قوام با معماری شگفت‌انگیزی واقع در بخش مرکزی شهرستان بوشهر، یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است. در گذشته آب شرب مردم بوشهر از این آب انبار تامین می‌شد و هم‌اکنون کاربری این بنا به رستوران سنتی و چایخانه سنتی تغییر پیدا کرده و یکی از بهترین رستوران‌های شهر بوشهر است.