۵ غذایی که از شما در برابر آلودگی هوا محافظت می‌کند

سرویس سبک زندگی فردا؛ بشیر قلی‌زاده سرچشمه: گروه تحقیقاتی محیط زیست کالج کینگ لندن، تحقیق جالبی بر روی عملکرد ویتامین E بر روی ریه‌ها انجام دادند تا ثابت شود که آیا این ویتامین می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی ریه‌ها در روز‌هایی که هوا آلوده است داشته باشد یا نه؟ این مطالعه نشان داد که سطح ویتامین E در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند آسم در زمان حمله کاهش می‌یابد. این عملکرد ثابت کرد تا محققین به این نتیجه برسند، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین E مانند آوکادو و اسفناج می‌تواند به مقابله با اثرات انواع خاصی از آلودگی ذرات بر بدن کمک زیادی کند.

همان طور که می‌دانید بهترین روش برای محافظت از خود در روز‌های آلوده این است که از استنشاق مستقیم هوا در چنین محیطی اجتناب شود. اما اگر چینی شرایطی امکان پذیر نباشد، خوردن برخی مواد غذایی سالم نیز می‌تواند راهکار مناسبی برای محافظت از خود در مقابل آلودگی هوا باشد. دانشمندان دریافته‌اند که مصرف مقدار زیاد میوه‌ها، سبزیجات، ماهی تازه، غلات و آجیل می‌تواند گزینه‌های مناسبی برای بدن ما را در روز‌هایی که هوا بسیار آلوده است، باشد.

بیشتر نگرانی دانشمندان در مواقعی که هوا آلوده می‌شود، به خاطر ذرات ریز کوچکتر از ۲.۵ میکرون است. چرا که این ذرات به راحتی می‌توانند در عمق ریه‌ها نفوذ کرده و وارد جریان خون شوند. همین امر می‌تواند باعث به وجود آمدن التهاب در بدن شود که خود سرمنشاء انواع مشکلات برای بدن است. تنگی نفس و آسم تنها نگرانی دانسمندان در روز‌های آلوده نیست بلکه ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و زوال عقل از جمله مشکلاتی است که ارتباط مستقیم با آلودگی هوا دارد. این معظل در پاره‌ای از مواقع می‌تواند خطر ابتلا به بیماری دیابت را نیز افزایش دهد.

همه ما از قبل می‌دانستیم که یک رژیم غذایی سالم و خوب می‌تواند بدن ما را از ابتلا به انواع بیماری‌ها حفظ کند. اما آنچه امروزه ادعا می‌شود، این است که ایا مواد غذایی سالم و طبیعی قادر هستند از بدن ما در مقابل آلودگی‌ها محافظت کنند؟ شاید درک این موضوع کمی سخت و نامفهوم باشد. سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند که در نتیجه آلودگی هوا سالانه ۷ میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را از دست می‌دهند. همین امر باعث شده است که نگاه جامعه جهانی نسبت به آلودگی هوا وارد فاز جدید شود و توجهات به آن خیلی بیشتر از گذشته شود. در نتیجه آگاهی بیشتر از این موضوع می‌تواند تاثیر مستقیمی بر سلامتی ما داشته باشد.

امروزه آلودگی هوا یکی از بزرگترین معظلات کشور‌های پیشرفته و در حال رشد است و به یک پدیده جهانی تبدیل شده است. حتی در برخی نقاط جهان با توجه به شغلی که اشخاص دارند، بیش از سایر مردم در معرض این خطر بزرگ هستند. به عنوان مثال رانندگان کامیون و سایر وسایل نقلیه، کارگران اسکله، سایر کارگران که در محیط باز کار می‌کنند و همچنین مامورین راهنمایی و رانندگی که می‌توان گفت، بیشتر از سایر اقشار جامعه در معرض آلودگی هوا و بیماری‌های ناشی از آن هستند. این گونه افراد از آن جایی که در معرض مستقیم گاز‌های گلخانه‌ای و سایر آلاینده‌های سمی قرار دارند، بیشتر به بیماری‌های تنفسی و قلبی دچار می‌شوند.

دانشمندان در آژانس حفاظت از محیط زیست به مدت ۲۹ سال افرادی را تحت آزمایش قرار دادند. در این آزمایش که بر روی ۲۹ مرد صورت گرفت؛ به این افراد ماهی و روغن زیتون خورانده شد و در عوض آن‌ها را در معرض ذرات آلوده قرار دادند و مشاهده شد که ضربان قلب این افراد کمتر دچار مشکل می‌شود. همین امر سبب می‌شد که این افراد با چنین رژیم غذایی‌ای کمتر از دیگر افراد، دچار حملات قلبی شوند. در این آزمایش ثابت شده افرادی که روغن زیتون مصرف می‌کردند، وقتی در معرض آلودگی هوا قرار می‌گرفتند، کمتر دچار تپش قلب می‌شدند.

جیا ژونگ، یک اپیدمیولوژیست از دانشگاه کلمبیا درباره آلودگی هوا می‌گوید:«آلودگی هوا می‌تواند به اصطلاح باعث فعال شدن ژن‌ها بد در بدن شود، اما ویتامین B ممکن است، ژن‌های بالقوه خطرناک این چنین را کنترل کند. در این باره مطالعه‌ای در مکزیک انجام شد که نشان می‌داد، ویتامین‌های C و E نیز می‌توانند به کودکان مبتلا به آسم کمک کند تا عملکرد ریه‌هایشان در چنین شرایطی بهتر شود.

با این تفاسیر همه ما به مکمل‌ها رو می‌آوریم تا بتوانیم به نحو احسن بدن خود را در مقابل انواع آلاینده‌ها و ذرات معلق در هوا حفظ کنیم. در چنین شرایطی احتیاط در مصرف مکمل‌ها لازم می‌شود، چرا که مصرف بی رویه مکمل‌ها می‌تواند باعث بروز انواع بیماری‌ها از جمله سرطان در بدن شود. با ذکر این توضیح باید در خوردن انواع مکمل‌ها تامل بیشتری از خود نشان دهیم و بدون اصول و سرخود به سراغ انواع مکمل‌ها نرویم. مشورت با یک پزشک در این رابطه می‌تواند بهترین توصیه برای کسانی که دوست دارند، مکمل مصرف کنند باشد. جالب است که بدانید، آنتی اکسیدان‌هایی همچون ویتامین C و E می‌توانند باعث خنثی سازی رادیکال‌های آزاد در بدن شوند. این رادیکال‌های آزاد با فعالیت خود در بدن باعث به وجود آمدن انواع مشکلات در آن می‌شوند.

آلودگی هوا چگونه باعث بیماری می‌شود؟

هنگامی که شما در هوای آلوده نفس می‌کشید، ذرات و دیگر آلاینده‌ها با نفوذ به لایه‌های لوله‌های برونشیت در ریه، آن‌ها را ملتهب می‌کنند و باعث گرفتگی آن‌ها می‌شوند. این امر منجر به بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت مزمن، آمفیزم، بیماری قلبی، سرطان ریه، آسم، خس خس، سرفه و دیگر مشکلات تنفسی می‌شود. حال اگر شما دچار نارسایی ریوی و دیگر مشکلات ریه و همچنین دارای بیماری‌های مختلف قلبی باشید، بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض خطر آلاینده‌های معلق در هوا هستید. بهتر است، چنین افرادی در روز‌های آلوده در معرض آلودگی هوا نباشند و بهترین راه استفاده از ماسک‌های فیلتردار استاندارد است. البته خوردن برخی مواد غذایی نیز می‌تواند از شما در مقابل آلودگی هوا محافظت کند. تحقیقات نشان داده است که غذا‌های غنی از ویتامین C و E می‌توانند سیستم هوایی شما را همواره پاک نگه دارند، چرا که این گونه مواد غذایی غنی از آنتی آکسیدان هستند که به خوبی می‌توانند با التهابات درونی ناشی از آلودگی هوا مبارزه کنند و با این روش تا حدودی شما را در مقابل آلاینده‌های هوا حفظ کنند. در ادامه این مطلب شما را با ۵ نوع ماده غذایی مفید و سالم آشنا می‌کنیم که با مصرف مداوم آن‌ها می‌توانید خود را در برابر آلودگی هوا حفظ کنید.

۱. روغن زیتون

آنتی اکسیدان آلفا توکوفرول و ویتامین E موجود در روغن زیتون، عملکرد ریه را بهبود می‌بخشند. اسید‌های چرب موجود در روغن زیتون نیز برای کاهش التهابات داخلی بدن بسیار مفید هستند. بهترین راه برای به دست آوردن حداکثر مزایای روغن زیتون استفاده مستقیم آن به همراه سالاد است، زیرا قرار دادن روغن زیتون در معرض حرارت در طول پخت و پز می‌تواند ترکیب شیمیایی آن را تغییر داده و بعضی از خواص سالم و مفید آن را نابود کرده و خواص ناسالم را جایگزین کند.

۲. دانه کتان

دانه کتان دارای سطوح بالای فیتواستروژن‌ها و اسید‌های چرب امگا ۳ است. فیتواستروژن‌ها دارای خواص ضد اکسید کننده هستند که به کاهش علائم آسم و سایر واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. شما می‌توانید روزانه کتان را در انواع مخلوط غذایی، سالاد‌ها یا به غذا‌های پخته شده خود اضافه کنید، تا از مزایای بهداشتی آن به طور کامل استفاده کنید.

۳. آواکادو

گروه تحقیقاتی محیط زیست کالج کینگ لندن، تحقیق جالبی بر روی عملکرد ویتامین E بر روی ریه‌ها انجام دادند تا ثابت شود که آیا این ویتامین می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی ریه‌ها در روز‌هایی که هوا آلوده است، داشته باشد یا نه؟ این مطالعه نشان داد که سطح ویتامین E در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند آسم در زمان حمله کاهش می‌یابد. این عملکرد ثابت کرد تا محققین به این نتیجه برسند، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین E مانند آوکادو و اسفناج می‌تواند به مقابله با اثرات انواع خاصی از آلودگی ذرات بر بدن کمک زیادی بکند.

۴. کلم بروکلی

یک مطالعه ۱۲ هفته‌ای که توسط دانشکده بهداشت عمومی بلومبرگ در دانشگاه جانز هاپکینز انجام شده است، نشان می‌دهد؛ کسانی که کلم بروکلی در رژیم غذایی خود داشتند، سموم مرتبط با آلودگی ازن و ذرات معلق را به خوبی دفع می‌کردند، این دفع ناشی از وجود سولفورفان، یک ترکیب ضد سرطان‌زا در کلم بروکلی است. برای رسیدن به این نتیجه، محققان به شرکت کنندگان یک نوشیدنی حاوی آب، آب لیمو، پودر زرده تخم مرغ و کلم بروکلی دادند، گروه شاهد در این آزمایش همان نوشیدنی را بدون پودر کلم بروکلی مصرف کردند. این افراد در بدنشان، میزان بنزن که یک ماده سرطان‌زا است، به مراتب بیشتر از افرادی بود که نوشیدنی را به همراه بروکلی مصرف کرده بودند. همچنین میزان آکرولین که یک ماده مضر است، نیز در این افراد بیشتر دیده می‌شد. علاوه بر خوردن بروکلی، سایر سبزیجات از خانواده cruciferous خطر ابتلا به بیماری‌های دژنراتیو، به ویژه سرطان را کاهش می‌دهند.

۵. گوجه فرنگی

سعی کنید در رژیم غذایی خود حتما از گوجه فرنگی استفاده کنید، چرا که این ماده غذایی با دارا بودن لیکوپن، که خود یک آنتی اکسیدان قوی است که می‌تواند از بدن‌تان در مقابل انواع بیماری‌های ریوی محافظت کند. از این ماده غذایی ارزشمند به عنوان سالاد در رژیم غذایی روزانه خود بهره ببرید تا از مزایای بهداشتی فراوانی که دارد، نهایت استنفاده را ببرید.

چرا استراتژی غذا برای مبارزه با آلودگی هوا اتخاذ می‌شود؟

همه ما برای سالم ماندن، سعی می‌کنیم از انواع میوه‌ها و سبزیجات و دیگر غذا‌هایی سالم استفاده کنیم. آنچه در اینجا اهمیت دارد، این است که آنتی اکسیدان‌های موجود در چنین مواد غذایی‌ای به ما کمک می‌کنند تا راحت‌تر نفس بکشیم. استفاده از غذا‌ها برای جلوگیری از ابتلا به انواع مشکلات ناشی از هوای آلوده می‌تواند یک صرفه جویی نیز باشد. وقتی شما با خوردن این گونه مواد سالم سعی می‌کنید که بدنتان را در برابر آلودگی هوا حفظ کنید، در واقع با مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات شما به دیگر مزایای بهداشتی آن‌ها نیز دست می‌یابید که در کل می‌تواند برای بدنتان بسیار مفید باشد. علاوه بر این، یک سالاد از آوکادو، بروکلی، گوجه فرنگی، روغن کتان و روغن زیتون، شبیه به یک شام عالی و بسیار مغذی برای شما خواهد بود. این سالاد در روز‌هایی که شاخص آلایندگی هوا بالا باشد، بیشتر می‌تواند به نفع شما باشد.

منابع: Cambridge/ nytimes