اما و اگرهای مصرف گوشت از دیدگاه طب‌ سنتی

چاردیواری: کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که از خوردن این غذای لذیذ صرف‌نظر کند. دکتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برخی موارد را که باید در رابطه با گوشت بدانید، به شما می‌گوید.

مزاج‌تان را بشناسید

آن دسته از افرادی که با تغییر وضعیت مزاجی مواجه شده‌اند، باید با مشورت از متخصص طب‌ سنتی، نوع گوشت مصرفی خود را انتخاب کنند. اگر مزاج، گرم‌تر شده باشد، پزشک متخصص طب‌ سنتی توصیه به استفاده از غذاهای دریایی که مزاج آنها سردتر است، می‌کند. البته میگو و شاه‌میگو، مزاج گرم‌تری به نسبت انواع ماهی‌ها دارند. آن دسته از افرادی که مزاجشان به سمت سردی متمایل شده است، باید از گوشت پرنده‌های کوچک استفاده کنند.

درست انتخاب کنید

گوشت حیوانات جوان، از دیدگاه طب‌ سنتی بهترین گوشت محسوب می‌شود؛ در نتیجه مصرف جوجه و بره، می‌تواند برای افراد بسیاری مفید باشد. البته علاوه بر گوشت بره و جوجه، مصرف برخی از ماهی‌ها مانند قزل‌آلا و ماهی سفید نیز می‌تواند تا حدودی خوب باشد. گوشت‌ها به‌طور کلی، مزاج گرم دارند و نسبت گرم‌ بودن آنها با یکدیگر سنجیده می‌شود. به عنوان مثال، گوشت ماهی به نسبت گوشت پرندگان، مزاج سردتر، با رطوبت بالا‌تر دارد. علاوه بر این گوشت‌ها، گوشت‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد، ولی مصرف این نوع از گوشت‌ها نباید به صورت دائمی باشد. برای مثال، آن دسته از افرادی که در بدن‌شان انرژی کمی دارند، گاهی می‌توانند از گوشت شتر که مزاج آن گرم است، بهره ببرند. مصرف موردی گوشت شترمرغ، به آن دسته از افرادی که به کلسترول و چربی خون بالا، مشکلات سیاتیک، یا درد مفاصل مبتلا هستند، توصیه می‌شود.

گوشت غلیظ است؟!

هنگام انتخاب گوشت، علاوه بر توجه به مزاج آن، باید به غلظت و لطافت آن نیز توجه کافی داشت. برای مثال، برخی از انواع گوشت مانند ماهی‌ها، لطیف و سریع‌الهضم محسوب می‌شود، در حالی‌که برخی دیگر از گوشت‌ها مانند گاو یا گوساله، متراکم به حساب می‌آید و دیر هضم است. افراد پیر یا کودکان که هاضمه آنها ضعیف است، نباید از گوشت‌های متراکم استفاده کنند، گوشت جوجه مرغ و ماهی برای این دسته از افراد گزینه خوبی محسوب می‌شود. افرادی که ورزش را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند باید از گوشت گوساله به شکل موردی حتما استفاده کنند.

سراغ گوشت نرو

از دیدگاه طب سنتی، مصرف گوشت به صورت زیاد برای برخی از افراد، ممنوعیت دارد. مثلا افرادی که دموی‌مزاج یا مزاج گرم و تر دارند، نباید در مصرف گوشت زیاده‌روی کنند. داشتن بدن سرخ و برافروخته، فشار خون بالا، تعریق زیاد، گرمایی بودن و احساس طعم شیرین در دهان، از ویژگی‌های این دسته از افراد است. آن دسته از بیمارانی که به اختلال حافظه، پرخونی (هموگلوبین بالا)، درد مفاصل و... مبتلا هستند، نباید بیش از اندازه گوشت مصرف کنند.

وقتی نگرانی برای مصرف نیست

افرادی که مزاج آنها سرد و خشک است یا سوداوی مزاج محسوب می‌شوند باید حتما از گوشت در برنامه غذایی خود استفاده کنند. ویژگی این دسته از افراد زودرنج بودن، لاغری اندام، داشتن ساختار بدنی استخوانی، سرد بودن پوست بدن و کدر بودن آن است. علاوه بر این، ریزش موی سر، داشتن موهای ریز روی بدن (خانم‌ها)، ابتلا به یبوست و... از دیگر ویژگی‌های این دسته از افراد است. به غیر از این دسته از افراد، کودکان در حال رشد هم باید از گوشت به مقدار کافی استفاده کنند.

امان از کباب خوشمزه

گوشت باید تازه باشد و طب‌سنتی مصرف گوشت یخ‌زده را منع می‌کند. علاوه بر این، نوع طبخ گوشت مساله بسیار مهمی محسوب می‌شود و بر کیفیت آن، اثر می‌گذارد. طبخ گوشت باید متناسب با بدن افراد باشد، ولی به طور کلی، طب‌سنتی گوشت کباب شده را گزینه بهتری به نسبت گوشت آب‌پز و سرخ شده می‌داند چون گوشت کبابی، با دستگاه گوارش سازگاری بیشتری دارد. البته آن دسته از افرادی که مزاج خشک، ریزش موی ناشی از خشکی و پوست خشک دارند، بهتر است به جای استفاده از گوشت کبابی، از نوع آب‌پز استفاده کنند تا رطوبت بدن‌شان به این شکل تا حدی بالا برود. چنانچه گوشت به قدری در آب پخته شود که حالت لهیدگی کامل پیدا کند، به آن «مهرا» در طب‌سنتی گفته می‌شود. این نوع گوشت، برای افرادی که دستگاه گوارش آنها ضعیف است، کاربرد دارد. این نوع گوشت آب‌پز، مناسب فصول پاییز و زمستان است که خشکی مزاج در این فصول بیشتر دیده می‌شود.

حواستان به ادویه باشد

استفاده از ادویه‌جات مختلف در گوشت، روی کیفیت آن تاثیر می‌گذارد و می‌تواند کیفیت آن را تغییر بدهد. استفاده از تخم گشنیز، تمرهندی، قره‌قروت، گرد لیمو و آلو می‌تواند طبع گوشت را به سمت رطوبت بالاتر و خنک شدن ببرد؛ البته این چاشنی‌ها هضم گوشت را کمی سخت خواهد کرد. برخی از ادویه‌‌جات مانند فلفل سیاه و دارچین، کاهش غلظت گوشت را در پی دارد. استفاده از نعنا خشک، جعفری خشک و به طور کلی سبزیجات معطر خشک شده، به هضم بهتر گوشت کمک می‌کند. البته این سبزیجات طبع گوشت را خشک خواهد کرد.

ماهی را این‌گونه بپزید

برای این‌که کیفیت گوشت ماهی افزایش پیدا کند، باید روی آن روغن زیتون یا کنجد ریخت؛ برای این منظور، می‌توان در زمان طبخ چند قطره روغن بادام شیرین روی ماهی ریخت و به آن آویشن نیز اضافه کرد. مصرف ماهی بهتر است به شکل آب‌پز یا کبابی باشد. زدن زردچوبه، آرد و تخم‌مرغ روی ماهی و سرخ کردن آن، کیفیت ماهی را پایین می‌آورد؛ ضمن این‌که برای افرادی که کبد ضعیفی دارند یا از ناراحتی‌های پوستی مانند لک‌های سیاه یا سفید رنج می‌برند، مضر است. بعد از مصرف ماهی، خوردن خرما توصیه می‌شود.