علت و درمان سفیدی مو

فرادید: کمبود ویتامین B12، اختلال در عملکرد تیروئید، سیگار کشیدن و کم‌خونی از دیگر عواملی است که می‌تواند باعث زودتر سفید شدن موها باشد. قدیم‌ترها ظاهر شدن اولین موی سفید به معنی ورود آدم‌ها به میان‌سالی و البته پختگی بود. در حدی که موی سفید احترام خاصی داشت و حتی وقتی برای وساطت می‌خواستند بزرگ‌تری را بفرستند می‌گفتند ریش‌سفیدی می‌کند؛ و حرف این بزرگ‌تر تعیین کننده و خاتمه دهنده هر داستانی بود. حالا این روزها در جامعه ما تعداد جوانانی که موهایشان زودتر از زمان طبیعی‌اش سفید می‌شود در حال افزایش است. برای این اتفاق دلایل زیادی مطرح می‌شود، برخی آن را از عوارض زندگی پراسترس و صنعتی می‌دانند که آثار خود را در سفیدی زودرس موی سر نمایان می‌کند.

علت چیست؟ اولین علت سفیدی مو زودرس در جوانان وراثت، ژنتیک است. اما در مراحل بعدی استرس و کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند زینک، سلیوم و ویتامین‌های گروه ب در بدن فردباعث زود سفید شدن موها می‌شود. کمبود ویتامین B12، اختلال در عملکرد تیروئید، سیگار کشیدن و کم‌خونی از دیگر عواملی است که می‌تواند باعث زودتر سفید شدن موها باشد.

همیشه سفید شدن مو به دلیل بالا رفتن سن نیست اگر در خانواده به صورت ژنتیکی سفیدی زودرس مو ندارید و شما قبل از ۳۰ سالگی به این مشکل دچار شدید می‌توانید به نسخه درمانگران طب سنتی عمل کنید و با ساده‌ترین شیوه‌ها با سفیدی تارهای موی خود مبارزه کنید. معمولاً موها از سن ۳۵‌سالگی شروع به سفید شدن می‌کند و این اتفاق در مردان زودتر دیده می‌شود چون موهای ریش و سبیل زودتر از موی سر سفید می‌شوند.معمولاً از ناحیه شقیقه شروع شده به سمت فرق سر پیشرفت می‌کند؛ اما همیشه سفید شدن مو به دلیل بالا رفتن سن نیست و بسیاری از شرایط دیگر نیز موها را سفید می‌کنند. در پایین‌ترین لایه پوست و در محل پایه و تکیه تار مو، سلول‌هایی به نام «ملانوسیت» قرار دارند که ترکیبی به نام «ملانین» تولید می‌کنند که رنگ موها را ایجاد می‌کند. وقتی ملانوسیت‌ کاملاً فاقد رنگ‌دانه شوند مو سفید می‌شود و اگر تعداد ملانین یک تار مو کمتر از حالت عادی شود، آن مو خاکستری و نقره‌ای می‌شود. ملانوسیت هر ۱۰ سال حدود ۱۰ درصد از میزان و توان تولید رنگ خود را از دست می‌دهد. در نخستین مراحل خاکستری شدن مو، ملانوسیت هنوز وجود دارد؛ اما غیرفعال است. میانگین سنی سفید شدن مو در سفیدپوستان ۳۴ سال و در سیاه‌پوستان ۴۲ سال است. اگر موی یک فرد سفیدپوست زودتر از ۲۰‌سالگی و سیاه‌پوست زودتر از ۳۰ سالگی سفید شود، به آن سفید شدن زودرس مو می‌گویند. و البته سفید شدن مو در مردان در حدود ۳۰ سالگی و در زنان در ۳۵ سالگی رخ می‌دهد. با این حال عوامل تغذیه‌ای و ژنتیکی را در تغییر این سن نباید نادیده گرفت. از دید این درمانگران طب سنتی اصلاح هر یک از این اختلال‌ها می‌تواند به کاهش روند سفیدی مو و در نهایت پیشگیری از سفید شدن موها کمک مؤثری کند. مثلاً اضافه کردن سیر در وعده‌های غذایی یکی از ساده‌ترین راه‌هایی است که کمک زیادی به جبران کمبود منگنز در بدن می‌کند. اگر بتوانید سیر را به عنوان چاشنی اصلی و مهم به وعده‌های غذای خود اضافه کنید تأثیر مستقیمی بر کاهش روند سفیدی موها خواهید گذاشت.

نوع دیگر از سفیدی مو وجود دارد به صورت دسته‌ای،که از بدو تولد با فرد همراه است یک نوع دیگر از سفیدی مو وجود دارد به صورت دسته‌ای، یا تجمعی که از بدو تولد با فرد همراه است، این حالت در یک نقطه مشخص از مو رخ می‌دهد و همیشه به همان شکل می‌ماند. معمولاً جنبه وراثتی دارد و یکی از نزدیکان این مورد را داشته است؛ اما در کل سفیدی موی سر نشانه و علامت خاصی از بیماری نیست. یکی از پزشکان طب سنتی ایران مهرداد کریمی معتقد است: در طب سنتی، گفته می‌شود که اگر موی شخصی پیش از ۴۰ سالگی سفید شود، دلیل آن غیرطبیعی است و احتیاج به درمان و توجه دارد. البته این موضوع دلایل طبیعی و غیرطبیعی دارد. او درباره علت زود سفید شدن موها گفته: با افزایش سن یا به صورت ارثی، مو به‌طور طبیعی سفید می‌شود اما گاهی عامل سفید شدن موها مسائل غیرطبیعی است که بعضی از علت‌های آن شامل افزایش میزان سردی و تری و افزایش خلط بلغم در کل بدن و به‌ویژه ناحیه سر، کاهش قوای جسمانی، تداوم وضعیت استرس، افزایش میزان خشکی ماده تشکیل‌دهنده مو، غذای مضر و کاربرد داروهای موضعی نامناسب است. در طب سنتی به پیشگیری و کندکردن روند سفید شدن موها و برگرداندن رنگ به موی سفید شده اشاره شده است ولی باید توجه کرد که مراجعه سریع و تداوم در مصرف دارو، احتمال اثر را بیشتر می‌کند. لازم است بیمار به مدت حداقل ۶ ماه دارو مصرف کند. هدف از درمان، کاهش سرعت سفید شدن مو است و به ندرت مواردی از بازگشت رنگ مو دیده شده است. حالا اگر انواع و اقسام رنگ‌های گیاهی و شیمیایی را تجربه کردید و باز هم شاهد رویش موهای سفید هستید، بهتر است به توصیه درمانگران طب سنتی عمل کنید. آنها با کمک طبیعی‌ترین نسخه‌ها برای همیشه شما را از شر موهای سفید خلاص می‌کنند. نظر درمانگران طب سنتی اصلاح رژیم غذایی است. آنها توصیه می‌کنند برای از بین بردن سپیدی موها و سیاه شدن آنها گیاهانی مثل پیاز، سیر، شاهی، هلیله سیاه و برنج سبوس‌دار را در وعده‌های غذایی بگنجانید.

افرادی که دچار سفیدی مو هستند باید میوه‌هایی مثل؛ سیب، گلابی، هلو مصرف کنند مصرف برنج سبوس‌دار و هلیله سیاه در وعده‌های غذایی و جایگزینی آن به جای برنج معمولی در کنار مصرف گیاهانی مانند پیاز و سیر و شاهی تأثیر زیادی در برطرف شدن سفیدی موها و سیاه شدن آنها دارد. تنها باید کمی صبر داشته باشید تا ببینید این خوراکی‌ها چطور رنگ موی جوانی را به شما برمی‌گرداند. معمولاً جوان‌ها وقتی اولین موی سفید را در آینه می‌بینند، ناراحت می‌شوند و برای این‌که این نشانه‌ پیری را از بین ببرند شروع به کندن موهای سفید می‌کنند؛ اما باید بدانید کندن موهای سفید و یا رنگ کردن آنها و یا چیدن مو برخلاف عقیده عوام باعث کم شدن موی سفید نمی‌شود. کارشناسان تغذیه معتقدند؛ افرادی که دچار سفیدی مو هستند، باید میوه‌هایی مثل؛ سیب، گلابی، هلو و همه میوه‌هایی که حاوی مقادیری از املاح گوناگون خصوصاً فلز منگنز هستند را مصرف کنند. همچنین نخودفرنگی، قارچ، آجیل، لوبیا، عدس، گوجه فرنگی، موز، آلو، سویا و سیب زمینی از جمله غذاهایی هستند که مقدار قابل‌توجهی مس دارند که می‌تواند بر پوست و مو تأثیر بگذارد و حتی از سفید شدن مو هم جلوگیری کند. جوشانده سبوس گندم، سنبل‌الطیب، مخلوط پودر سبوس برنج و شکر با نبات ساییده شده و نان جو هم در حفظ رنگ مو و کاهش موهای سفید مؤثر است یادتان باشد موهای سفید شده از موهای رنگی شکننده‌تر است، ولی ریشه آنها سست نیست و بنابراین سفید شدن موها نشانه ریزش مو نیست.

کدام گیاهان مفیدند بد نیست بدانید یکی از شیوه‌های طبیعی برای از بین بردن سفیدی موها ماساژ با لوسیون گیاهی چای سیاه است. این لوسیون در داروخانه‌ها نیست باید خودتان با کمترین هزینه آن را در منزل تهیه کنید. برای تهیه این لوسیون کافی است یک قاشق غذاخوری چای سیاه را با یک قاشق غذاخوری گیاه مریم‌گلی خشک شده با ۲ لیوان آب روی حرارت بگذارید تا آرام آرام بجوشد و یک لیوان از این جوشانده باقی بماند. سپس این جوشانده را از روی حرارت بردارید و آن را صاف کنید.

پیاز، سیر، شاهی، هلیله سیاه و برنج سبوس‌دار را در وعده‌های غذایی بگنجانید اجازه دهید لوسیون به خوبی سرد شود. این لوسیون را هر هفته تهیه کنید و از آن برای ماساژ موهایتان استفاده کنید. بهترین روش برای سیاه کردن تارهای سفید مو این است که آنها را با این لوسیون گیاهی ۵ دفعه در هفته ماساژ دهید. بهترین حالت آن است که برای شست‌وشوی موها از یک شامپوی گیاهی سبک استفاده کنید و پس از آن موهایتان را با این لوسیون ماساژ دهید. یکی دیگر از لوسیون‌های گیاهی و طبیعی که می‌تواند به تیره‌ شدن موهای سفیدتان کمک کند جوشانده گیاه تنباکو است که به روش جوشانده چای سیاه آماده می‌شود. ماساژ این جوشانده نیز می‌تواند روند تیره شدن موها را تسریع کند.

چند توصیه برای جلوگیری از سفید شدن‌ موها فقط استفاده از ماسک‌ گیاهی کافی نیست، بلکه اصلاح رژیم غذایی و گنجاندن مواد طبیعی به سبد غذایی می‌تواند تأثیر مستقیمی بر جلوگیری از سفید شدن موها داشته باشد. درمانگران طب هندی اعتقاد دارند مصرف ترکیب یک حب زنجبیل رنده شده با یک قاشق غذاخوری عسل یکی از بهترین ترکیب‌های خوراکی است که می‌تواند جلو سفید شدن زودرس موها را بگیرد.

مواد تشکیل دهنده رنگ موهای شیمیایی نیز می‌توانند به ساقه و ریشه موها آسیب بزنند یکی دیگر از لوسیون‌هایی که برای رفع سفیدی و براق شدن موها مفید است، ترکیبی از روغن نارگیل با آب لیموی تازه است. ماسکی که از ترکیب ۲ قاشق پودر حنا، یک قاشق ماست، یک قاشق برگ خشک شده ریحان و ۳ قاشق قهوه نیز به دست آمده باشد علاوه بر آنکه به تیره شدن تارهای موی سفید و خاکستری کمک می‌کند، می‌تواند به تقویت تارهای مو و ریشه موها نیز کمک ‌کند. روش دیگر تهیه لوسیون پیاز و ماساژ آن بر تارهای مو است که می‌تواند علاوه بر تیره کردن مو به رشد مجدد تارهای از دست رفته کمک کند. برای تهیه این لوسیون پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید و از آن برای ماساژ موها استفاده کنید.

جالب است بدانید بیشتر افراد علاقه‌ای به موهای سفید ندارند و با پیدا شدن اولین موهای سفید سعی می‌کنند با هر روشی آنها را از بین ببرند اما کسانی هم هستند که از سفید شدن آنها خوشحال می‌شوند چون فکر می‌کنند موهای سفید دیگر نمی‌ریزند. اما متخصصان پوست این باور را رد می‌کنند و می‌گویند ریزش مو به عوامل مختلفی ارتباط دارد ولی سفید شدن موها مانع از ریزش آنها نمی‌شود. موهای سفید و به طور کلی موهای روشن ضخیم تر هستند و نسبت به ریزش مقاومت بیشتری دارند اما سفیدی مو به معنی عدم ریزش نیست.

سفید شدن موها مانع از ریزش آنها نمی‌شود اینکه می‌گویند رنگ کردن زیاد موها باعث سفید شدن آنها می‌شود باور درستی است. به دلیل اینکه سلول‌های رنگ‌ساز مو در مجاورت سلول‌های زاینده مو قرار دارند؛ بنابراین هر آسیب شدید می‌تواند باعث آسیب دیدن سلول‌های رنگ‌ساز مو شود، در نتیجه ممکن است این شرایط باعث رویش موهای سفید شود. آسیب‌های شدیدتر ممکن است سلول‌های زاینده موها را از بین ببرند و حتی باعث ریزش شدید آنها شوند. مواد تشکیل دهنده رنگ موهای شیمیایی نیز می‌توانند به ساقه و ریشه موها آسیب بزنند و باعث ریزش و سفید درآمدن آنها شوند؛ بنابراین توصیه می‌شود از رنگ کردن یا استفاده بیش از حد از مواد آرایشی شیمیایی مو بپرهیزید.