۷ نکته حیاتی که هر پدر و مادری درباره قاتل کودکان باید بدانند

سرویس سبک زندگی فردا؛ عطیه میرزاامیری: اخیرا با اخبار زیادی در مورد؛ دزدیده شدن، تجاوز و آزار به کودکان مواجه می‌شویم. مرگ ستایش و بعد از آن آتنای کوچک از فجیع‌ترین حوادثی بود که جامعه را در شوک فرو برد. اما همیشه بعد از وقوع اتفاقات ناگوار، تنها تاسف خوردن ما مشکلی را حل نمی‌کند. بهترین کاری که در این مواقع می‌توانیم انجام دهیم، این است که اطلاعات خودمان را بالا ببریم تا بتوانیم از وقوع دوباره‌‌ٔ این‌گونه فجایع جلوگیری کنیم. در این مدت، اطلاعات پراکنده‌ای در مورد کودک آزاری و پدوفیلی به گوش‌مان خورده است. در این یادداشت می‌خواهم اطلاعات کامل و خلاصه شده‌ای را در مورد کودک آزاری، علل, عوامل و... آن در اختیارتان قرار دهم تا به واسطه‌‌ٔ شناخت این بیماری از وقوع چنین وقایع ناگواری پیشگیری کنیم.

«کودک آزاری» چیست؟

در ابتدا تعریف کوتاهی از کودک آزاری ارائه می‎‌دهم تا در ادامه متوجه تفاوت آن با «پدوفیلی» شوید. هرگونه رفتاری که منجر به آسیب در سلامت روحی، عاطفی، جنسی و جسمی کودک شود و با وقفه در رشد کودک همراه باشد، «کودک آزاری» نامیده می‌شود. این آزارها می‌تواند آسیب‌های شدیدی را به کودک وارد کند و در نهایت منجر به مرگ کودک شود. حتی نادیده گرفتن و توجه نکردن به کودکان هم می‌تواند به نوعی در رده این اختلال قرار گیرد. کودک آزاری طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی این‌گونه تعریف شده است: «آسیب یا تهدید جسم و روان یا رفاه و بهزیستی کودک، به دست والدین یا افراد که نسبت به او مسئول هستند. در اصطلاح متخصصین هرگونه آسیب جسمی، روانی، سوءاستفاده جنسی یا بهره‌کشی و عدم رسیدگی به نیازهای انسانی افراد زیر ۱۸ سال توسط افراد دیگر را در لیست کودک آزاری قرار می‌دهند»

کودک آزاری به چند دسته تقسیم می‌شود:

کودک آزاری جسمی: جراحت‌های جسمی‌‌ای که به کودک وارد می‌شود، شلاق زدن کودک، پرت کردن، لگد زدن، کتک زدن و شکستگی استخوان و هرگونه آزاری که به جسم کودک زیر ۱۸ سال، توسط بزرگسالان وارد شود، در گروه کودک آزاری جسمی قرار می‌گیرد.

کودک آزاری عاطفی و روانی: بی‌توجهی به کودک و غفلت از آن، فراهم نکردن امکانات تحصیلی و بهداشتی برای او، اعمال خشونت یا خوردن مشروبات الکی در حضور کودک و هر عملی که روح و روان کودک را مورد آسیب قرار دهد کودک آزاری عاطفی نامیده می‌شود.

کودک آزاری جنسی: متاسفانه بدترین نوع کودک آزاری، کودک آزاری جنسی‌ است که حتی گاهی ناخواسته والدین، کودکان را در این مورد، تحت فشار قرار می‌دهند. به‌طور مثال به‌زور بوسیدن کودک یا وادار کردن کودک به بوسیدن کسی، جزء این دسته از آزارها قرار می‌گیرد. همچنین برهنه کردن کودک جلوی دیگران یا برهنه شدن دیگران جلوی کودک هم آزار جنسی تلقی می‌گردد. به‌طور کلی به هرگونه درگیر کردن کودک در فعالیتی که باعث ارضای فرد بزرگسال گردد یا تحمیل جنسی علیه کودکی که فاقد تحول شناختی، هیجانی و جسمی است، کودک آزاری جنسی می‌گویند و در اصطلاح به فردی که منجر به آزار جنسی در کودکان می‌شود، «پدوفیل» می‌گویند.

پدوفیلی یک اختلال روانی‌ است که فرد در واقعیت یا در ذهن خود درگیر فعالیت جنسی با کودک است. افراد پدوفیل از ارتباط جنسی و جسمی با کودکان هم‌جنس یا غیرهم‌جنس خود لذت می‌برند. این افراد برای رابطه با کودکان معمولا از همان ابتدا، از زور جلوگیری می‌کنند و با دوستی و صمیمیت درصدد ارتباط با کودکان هستند. پس در درجه‌‌ٔ اول باید به کودکان خود یاد دهیم کسی که با آن‌ها مهربان است، لزوما دوست و رفیق‌شان نیست و ممکن است به آن‌ها آسیب برساند. پدوفیل‌ها از هر طیف و جنسی هستند. آن‌ها می‌توانند پیر یا جوان، مرد یا زن باشد اگر چه اکثریت آن‌ها مرد هستند. متاسفانه، برخی از آن‌ها در حرفه‌ای فعالیت دارند که در آن آموزش کودکان و افراد جوان را به عهده دارند در حالی‌که دیگران با کودکان قربانی خود رابطه فامیلی و یا حتی ژنتیک دارند. پس لزوما افراد پدوفیلی غریبه‌ نیستند و در ظاهر، بیماری خودشان را نشان نمی‌دهند. اگر فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» را دیده باشید، متوجه این خواهید شد که خیلی از این افراد، جزء نزدیکان و آشنایان کودک قربانی هستند. پس نکته‌‌ٔ دوم این است که به‌هیچ وجه کودک را با افراد دیگر تنها نگذارید و به او یاد دهید، اگر فردی به نقاط حساس بدن‌شان دست گذاشت و یا وادارشان کرد که برهنه شوند، هرچه زودتر به والدین‌شان خبر دهند و از گفتن این مسائل نترسند.

حقایقی در مورد پدوفیل‌ها

در واقع پدوفیل شدن عوامل بیولوژیکی و زیستی ندارد. اکثر کودک آزارها، خودشان در کودکی تجربه‌‌ٔ ناخوشایندی داشته‌اند. پس عوامل روانی در پیدایش بیماری پدوفیلی مهم‌تر از هر عامل دیگری‌ است. بعضی دیگر از کارشناسان عقیده دارند که پدوفیلی از تعامل نامناسب فرد با پدر و مادر خود در طول سال‌های اولیه زندگی ناشی می‌شود. افراد پدوفیل معمولا در دوران بلوغ و نوجوانی به مشکل خود پی می‌برند و فعالیت خود را در سنین میان‌سالی شروع می‌کنند. معمولا این افراد بهره هوشی پایینی دارند و همان‌طور که قبلا اشاره شد، این افراد آشنا هستند، پس هیچ گاه کودک‌تان را با بزرگ‌تر از خودش (حتی پدربزرگ، عمو و دایی) تنها رها نکنید. پدوفیل‌ها اغلب متاهل هستند و بچه هم دارند، پس به هیچ عنوان به کسی که خود پدر یا مادر است به عنوان شخص قابل اعتماد نگاه نکنید.

علل مختلفی که منجر به قربانی شدن کودکان می‌شود

علل خانوادگی: معمولا خانواده‌هایی که والدین آنها در آن شرایط اقتصادی پایینی قرار دارند، مهارت فرزندپروری را نمی‌دانند، سابقه‌‌ٔ کیفری دارند، یکی از والدین بیماری روانی دارد و نابه‌سامانی زیادی در خانواده وجود دارد، کودکان در معرض آسیب‌های جنسی بیشتری قرار می‌گیرند.

علل رشدی و جسمی کودک: کودکانی که از نظر جسمی و روانی دچار مشکل هستند، بیشتر در خطر چنین مسائلی قرار می‌گیرند.

کودک طرد شده: کودکی که حاصل حاملگی ناخواسته و پیش بینی نشده است یا با انتظارات والدین همسو نیست، اصطلاحا کودک «طرد شده» نامیده می‌شود و احتمال آسیب جنسی در این کودکان نیز بیشتر از کودکان سالم است.

علائم کودکی که مورد آزار قرار گرفته است

معمولا کودکان پس از تجربه‌‌ء تلخی که به‌دست می‌آورند، از گفتن در مورد مشکل‌شان خودداری می‌کنند. ترس از سرزنش شدن یا احساس گناه باعث می‌شود کودک سکوت کند و همین ساکت ماندن در مورد اتفاقی که برایش افتاده، خود منجر به آسیب‌های روحی بیشتری در کودک می‌شود. در زیر چند نشانه‌ای که در کودکان قربانی وجود دارد را بیان می‌کنم تا اگر والدین این علائم را در مدت طولانی در فرزند خود دیدند با بیانی همراه با اعتماد، از کودک خود بخواهند در مورد تجربه‎‌اش صحبت کند.

- بدخلقی، پرخاشگری و گوشه‎‌گیری

- اضطراب

- کودک کمتر بازی می‌کند و می‌خندد

- افت تحصیلی

- مشکلات در خواب ( کابوس شبانه، بی‌خوابی یا پرخوابی)

- ترس از لمس شدن

- ترس‌های بی‌دلیل

در همه حال دوست و محرم راز کودک خود باشید

در آخر امیدوارم والدین با توجه به ضرورت آگاهی در مسئله کودک آزاری جنسی، تمام تلاش خود را به‌کار گیرند، تا قبل از وقوع حادثه مهارت‌های لازم را کسب کرده و از این آسیب شدید جلوگیری کنند. یادتان باشد والدین در هر شرایطی باید دوست و محرم راز کودکشان باشند و چنان‌چه آسیبی در کودکشان مشاهده کردند، به‌جای سرزنش خود و کودک‌، در اولین فرصت بدون ترس از قضاوت شدن، به متخصص مراجعه کرده و از آسیب‌های بعدی آن جلوگیری کنند.