آیا نگاه مستقیم به خورشیدگرفتگی موجب کوری می‌شود؟

خبرگزاری ایسنا: نگاه به خورشیدگرفتگی موجب آسیب‌های جدی و دائمی به چشم می‌شود. به گفته یک پروفسور بازنشسته اپتومتری دانشگاه واترلو اونتاریو، این نوع آسیب‌ها، رتینوپاتی خورشیدی نامیده شده می‌شود و معمولا باعث نمی‌شود فرد به طور کامل بینایی خود را از دست بدهد. به گزارش لایو ساینس، خورشیدگرفتگی یک پدیده قدیمی و باسابقه است، تاکنون بیش از ۱۰۰ مورد مختلف گزارش شده و قرار است ۲۱ آگوست (۳۰ مرداد) امسال، خورشید به مدت دو دقیقه و چهار ثانیه دچار کسوف کامل شود و ماه به مدت سه ساعت دست‌کم بخش‌هایی از خوشید را بپوشاند. به گفته بی رالف کو نگاه مستفیم به خورشیدگرفتگی می‌تواند به اندازه‌ای به چشم آسیب بزند که فرد جزئیات را تشخیص ندهد. ارزیابی دقیق این آسیب‌ها دشوار است چرا که مطالعات اندکی بررسی آماری کوری ناشی از خورشیدگرفتگی را انجام داده‌اند. با این حال راه‌های ساده‌ای برای پیشگیری از کوری وجود دارد؛عینک‌های حفاظتی که در زمان خورشیدگرفتگی به کار می‌روند می‌توانند بسیار کاربردی باشند. نگاه کردن به خورشید در زمان کسوف چندان تفاوتی با نگاه کردن به خورشید در زمان‌های معمولی ندارد. تفاوت اینجاست که بیشتر ما به طور طبیعی از نگاه کردن طولانی مدت به خورشید خودداری می‌کنیم . افراد معمولا به خورشید یک نگاه سریع می‌اندازند و خیلی زود روی خود را برمی‌گردانند. کو گفات: مغز ما طوری برنامه‌ریزی شده که از نگاه کردن به چیزهای خیلی خیلی روشن همچون خورشید خودداری می‌کند. با این حال در مورد رویداد نادری همچون خورشیدگرفتگی کامل، این احتمال وجود دارد که این واکنش طبیعی را به طور خودآگاهانه کنار بگذاریم و به آن اعتنایی نکنیم. در طول این رویدادهای نادر، مردم می دانند در حال نگاه کردن به پدیده خاصی هستند و همین امر آن‌ها را ترغیب می‌کند به خورشید خیره شوند. وقتی فردی به خورشید خیره می‌شود تشعشعات نوری آن به بخشی از چشم که لکه زرد نامیده می شود، برخورد می‌کند. لکه زرد در قسمت پشتی چشم قرار دارد. سلول‌های حساس به نورهمچون سلول‌های مخروطی که باعث می‌شوند در طول روز از بینایی دقیق و رنگی برخوردار باشیم، از طریق گیرنده‌های نوری، نور را جذب می‌کنند و آن را به سیگنالی تبدیل می‌کنند که به صورت ایمپالس الکتریکی به مغز فرستاده و توسط مغز شناسایی می‌شود. کو گفت: در طول کسوف، نور بسیار زیادی به این سلول‌ها برخورد می‌کند و بخش‌هایی از سلول‌های حساس به نور را که مسئول تبدیل این نورها به سیگنال عصبی هستند، تخریب می‌کند. اگر فعالیت متابولیک سلول‌های مخروطی دچار اختلال جدی شود، سلول‌ها کارکرد خود را از دست می‌دهند. آسیب شدید به این سلول‌ها باعث مرگ آن‌ها می‌شود. افرادی که در طولانی‌مدت از طریق تلسکوپ یا دیگر وسایل نوری به خورشید نگاه می‌کنند، دچار آسیب حرارتی نیز می‌شوند که طی آن سلول‌های چشم بیش از اندازه حرارت می‌بینند و می‌میرند. برخی افراد اثر سوختگی هلالی شکلی در چشم‌شان دارند که شبیه شکل خورشیدگرفتگی است. آسیب‌های حرارتی دائمی، درست مثل همان پدیده فیزیکی است که وقتی بچه‌ها سعی می‌کنند با یک ذره‌بین نور را روی علف خشک یا یک مورچه بتابانند، روی می‌دهد. به گفته کو، تنها تفاوت این است که در آسیب ناشی از خورشید گرفتگی نور مادون قرمز اثر کمتری در مقایسه با حرارت‌دهی از طریق شیشه ذره‌بین دارد. آسیب‌های حرارتی که به دلیل مشاهده خورشید با تلسکوپ یا دیگر وسایل نوری روی می‌دهد می‌تواند دمای شبکیه را ۱۰ تا ۲۵ درجه سیلیسیوس افزایش دهد. نگاه کردن به خورشید در طول کسوف، بدون محافظ چشم و تلسکوپ و با چشم غیرمسلح منجر به افزایش دمای کمتری در شبکیه می‌شود. افرادی که به این ترتیب دچار آسیب‌های دائمی به چشم می‌شوند جزئیات را با دشواری بیشتری می‌بینند و ممکن است تا روز بعد متوجه این آسیب‌ها نشوند. وقتی این آسیب رخ می‌دهد هیچ گیرنده دردی فعال نمی‌شود و تا چند ساعت بعد از آن، بینایی فرد معمولی است تا وقتی سلول‌ها به آرامی شروع به مردن کنند. در برخی افراد آسیب‌ها موقتی است و برخی دیگر تا پایان عمر دچار این آسیب‌ها هستند. در حال حاضر هیچ وسیله‌ای برای پیش‌بینی این مطلب وجود ندارد. تخمین زده می‌شود که حدود ۱۰ درصد از افراد دچار آسیب دائمی می‌شوند.