ارتباط مصرف نوشابه‌های رژیمی با سکته مغزی

سرویس سبک زندگی فردا : هم نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر و هم نوشیدنی‌های رژیمی، سرعت افزایش سن مغز را شدت می‌بخشند. تحقیقات جدید نشان می‌دهند که شکر اضافی - به خصوص فروکتوز موجود در نوشیدنی‌های شکردار - می‌تواند به مغز آسیب برساند. محققان دریافتند که افرادی که به شکل متداول از نوشیدنی‌های شکردار مصرف می‌کنند، بیشتر احتمال دارد تا حافظه‌ای ضعیف، حجم کمتر مغز و هیپوکامپوس بسیار کوچک‌تری داشته باشند - هیپوکامپوس بخشی از مغز است که برای آموزش و حافظه مهم است. در ادامه این مطلب را به نقل از آشپزباشی بخوانید.

اما قبل از آن که چای شیرین خود را کنار بگذارید و یک نوشابه‌ی رژیمی بردارید، چیزهای دیگری هم هست که باید بدانید: مطالعه‌ای که در ادامه‌ی مطالعه‌ی پیشین انجام شد، نشان داد که افرادی که به شکل روزانه نوشابه‌ی رژیمی می‌نوشند، سه برابر بیشتر از سایر افراد احتمال دارد تا سکته کنند و به زوال عقل مبتلا شوند.

محققان تاکید کردند که این یافته‌ها حاکی از وجود رابطه‌ای بین این موارد است، اما این رابطه، علت و معلولی نیست و در حالی که ما را از افراط در مصرف نوشیدنی‌های شکردار و نوشابه‌های رژیمی، بر حذر می‌دارند، به تحقیقات بیشتری نیاز دارند که چگونگی - یا وجود - تاثیر مخرب این نوشیدنی‌ها را به دقت بررسی کنند، و ببینند که چه مقدار از این تاثیرات ممکن است به دلیل بیماری‌های عروقی نهفته یا دیابت نهفته باشد.

سودا سشادری، استاد نورولوژی در دانشگاه پزشکی بوستون و سرپرست این دو تحقیق: این مطالعات بدین گونه نیستند که همه چیز را در خود داشته باشند و جز آن‌ها نباشد، اما داده‌ها و نتایج محکمی هستند. به نظر نمی‌رسد که مصرف نوشیدنی‌های شکردار، فایده‌ای داشته باشد و جایگزین کردن آن‌ها با شیرین کننده‌های مصنوعی هم کمکی نمی‌کند.

او افزود: شاید باید به همان نوشیدنی خوب و قدیمی خود، یعنی آب، عادت کنیم.

متیو پیس، از نویسندگان این مطالعات، می‌گوید که مدت‌ها است که همراهی شکر اضافی با بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های متابولیک مانند چاقی، بیماری قلبی و دیابت نوع ۲، برای ما حاصل شده است. اما از تاثیرات بلند مدت آن بر روی مغز انسان، اطلاعات کمی در دست است. او مطالعه‌ی نوشیدنی‌های شکردار را به عنوان راهی برای اندازه گیری مجموع شکر مصرفی انتخاب کرد. او گفت: اندازه گیری مجموع شکر دریافتی در تغذیه‌ی افراد دشوار است. برای همین، از نوشیدنی‌های شکردار به عنوان یک شاخص استفاده کردند.

در این مطالعه، محققان داده‌های به دست آمده از ام‌آر‌آی و آزمون‌های شناختی حدود ۴۰۰۰ نفر را مورد بررسی قرار دادند. در بین آن‌ها، افرادی را که بیش از ۲ نوشیدنی شکردار از هر نوع - نوشابه، آب‌میوه، یا هر نوشیدنی شکردار دیگری - در روز می‌خوردند یا بیش از ۳ بار در هفته نوشابه می‌خورند، جدا کردند. در بین گروهی از افراد که بیشترین مقدار دریافت شکر را داشتند، علائم متعددی از تسریع پیری مغز، مانند حجم کمتر مغز، حافظه‌ی رویدادی ضعیف‌تر و هیپوکامپوس کوچک شده، که همه عوامل مراحل اولیه‌ی آلزایمر هستند، دیده شد. همچنین محققین دریافتند که هر چه مقدار نوشابه رژیمی‌ای که می‌خورید بیشتر باشد - حداقل یک عدد در روز - حجم مغزتان کمتر می‌شود.

در مطالعه‌ی دوم، محققان تن‌ها با استفاده از داده‌هایی که در بخش اول مطالعه به دست آورده بودند، بررسی کردند که آیا شرکت کنندگان دچار سکته شده‌اند یا به علت آلزایمر تشخیص زوال عقل در آن‌ها داده شده است. بعد از آن که در سه نقطه‌ی زمانی در طی هفت سال، مقدار نوشیدنی‌ای که خورده بودند را اندازه گرفتند، به مدت ۱۰ سال وضعیت افراد را پیگیری کردند. محققان در این ده سال به دنبال علائم سکته در ۲۸۸۸ نفر با سن بالای ۴۵ سال و علائم زوال عقل در ۱۴۸۴ نفر بالای ۶۰ سال بودند. در این قسمت از مطالعه به شکل عجیبی هیچ رابطه‌ای بین نوشیدن نوشیدنی‌های شکردار و سکته یا زوال عقل نیافتند. با این حال، آن‌ها دریافتند که افرادی که حداقل یک بطری نوشابه‌ی رژیمی در روز می‌خوردند، تقریبا سه برابر بیشتر احتمال داشت تا دچار سکته یا زوال عقل شوند.

با این که محققان عواملی مانند سن، سیگار کشیدن، کیفیت تغذیه و سایر آن‌ها را در نظر گرفتند، اما نتوانستند کاملا شرایط پیشین را کنترل کنند، مانند دیابت که می‌تواند در طی طول مطالعه شکل گرفته باشد و عاملی است که بر خطر زوال عقل تاثیر می‌گذارد. افرادی دیابتی، به طور میانگین بیشتر نوشابه‌های رژیمی می‌خورند تا بتوانند شکر دریافتی خود را محدود کنند و بعضی روابط یافت شده بین نوشابه‌ی رژیمی و زوال عقل، می‌تواند به دلیل دیابت باشد، همچنین که عوامل عروقی دیگری نیز وجود دارند. با این حال، چنین شرایط پیشینی باز هم نمی‌توانند کاملا یافته‌های جدید را توضیح دهند.

پیس گفت: کمی برایمان عجیب بود که نوشابه‌ی رژیمی چنین نتایجی را در بر داشت؛ و یادآور شد که با این که در مطالعات پیشین به ارتباط بین نوشابه‌ی رژیمی و سکته‌ی قبلی اشاره شده بوده است، اما رابطه‌ی آن با زوال عقل چیز جدیدی بود. او افزود که در این مطالعه بین انواع شیرین کننده‌های مصنوعی تفاوت قائل نشده‌اند و عوامل دیگری که می‌توانند شیرین کننده‌های مصنوعی را با خود به همراه داشته باشند، در نظر نگرفته‌اند. او گفت که دانشمندان ۴ فرضیه‌ی متفاوت دارند که چگونه شیرین کننده‌های مصنوعی می‌توانند آسیب رسان باشند، از تغییر باکتری‌های روده گرفته تا دستکاری مفهومی که از شیرینی در ذهن هست، اما به کار بیشتری نیاز داریم تا مکانیزمشان را بفهمیم.