چگونه به کودک بیاموزیم خود را سرگرم کند

سرویس سبک زندگی: بچه‌ها مدتها قبل از پاگذاشتن به دوران بزرگسالی فشار روانی را تجربه می‏كنند. برخی کودکان مجبورند با مشکلاتی چون کشمکش‌های خانوادگی، طلاق، تغییرات دائمی مدرسه، همسایه‌ها، توافقات مراقبت از کودک، فشار گروههای هم‌سال و بعضی وقت‌ها حتی با خشونت در خانواده یا جامعه‌شان دست و پنجه نرم کنند. در ادامه این مطلب را به نقل از سایت بیتوته می‌خوانیم.

بیشتر والدین كودكان نوپا ،آرزو می كنند كه كودكشان بتواند تنهایی خودش را سرگرم كند. این خواسته والدین منطقی است، چون كودك نوپا می تواند اسباب بازی ها را بر دارد، با آن ها بازی كند، دنبال توپ بدود و كتاب ورق بزند. نوپاها آموخته اند كه می‌توانند خودشان كارهایی انجام دهند و اتفاقاً اغلب هم در انجام كارها توسط خودشان پافشاری و سماجت به خرج می دهند. با این همه یك بچه یك ساله همچنان دوست دارد دور و بر والدینش بچرخد، ما می توانیم به او كمك كنیم كه بیاموزد چگونه خود را سرگرم كند. جین فوی، متخصص كودكان در كارولینای شمالی می گوید: «كودكان نوپا اصولاً نمی توانند برای مدت طولانی به تنهایی بازی كنند». طولانی ترین زمانی كه می توانید از یك بچه یك ساله انتظار داشته باشید به تنهایی بازی كند چیزی حدود پانزده دقیقه است، دادن چنین فرصتی به كودك كاری است كه به انجام دادنش می‌ارزد، این كار تنها به این دلیل نیست كه شما فرصت داشته باشید شام را آماده كنید یا اتاق را جارو و گردگیری كنید. دكتر اسكالار متخصص رشد در مركز مطالعات رشد و یادگیری دانشگاه كارولینای شمالی در این باره می گوید: «تنها بازی كردن، تقویت كننده استقلال، اعتماد به نفس، خلاقیت، و مهارت های زبانی است. اغلب می بینیم كه یك كودك پانزده ماهه موقعی كه تنها بازی می كند با خود چیزهایی زمزمه می كند، چنین بازی هایی پایه و اساس رشد مهارت های زبانی هستند» دكتر اسكالار می‌گوید:« قابلیت بچه ها برای تنها بازی كردن به حال و وضعیت آن ها هم بستگی دارد، اگر بچه گرسنه، خسته یا مریض باشد كمتر به تنها بازی كردن رغبت خواهد داشت. علاوه براین شما از یك نوپای كمی بزرگ تر هم نمی توانید انتظار داشته باشید كه مدت طولانی تری تنها بازی كند» دكتر فوی معتقد است: «یك كودك بیست و دوماهه كه از نظر شناختی و زبانی قابلیت های بیشتری از كودك یك ساله یا پانزده ماهه دارد تمایل روز افزونی برای كسب استقلال در خود می بیند، بنابراین بیش از پیش دوست دارد با شكستن حد و مرزهایی كه شما وضع كرده اید آن ها را و شما را امتحان كند و بنابراین این نیاز بیشتری به نظارت و توجه مداوم و از نزدیك دارد» برای افزایش ظرفیت كودكتان در تنها بازی كردن، چهار كلمه را به خاطر بسپارید:«علاقه،ایجاد عادت، سازماندهی، و جهت دهی». اول سعی كنید كودكتان را به فعالیتی مشغول كنید كه به آن واقعاً علاقه دارد، اگر از نظر شما كمی شلوغ كاری اشكالی ندارد به او اجازه دهید اگر دوست دارد لیوان ها و قاشق ها را جابه جا كند یا لباس ها را از كشوی كمد بیرون بكشد. ژولیت كه یك پسر پانزده ماهه دارد دو كشوی پایین كابینت آشپزخانه را پر از بطری، قاشق و پیمانه های پلاستیكی كرده تا هنگامی كه او مشغول درست كردن شام است، پسرش با آن‌ها مشغول بازی شود و كاری به كار او نداشته باشد. بنابراین می‌بینیم كه چه طور سرگرم كردن بچه به كار مورد علاقه اش می تواند او را به سمت تنها بازی كردن سوق بدهد.چنان كه گفتیم دومین نكته ای كه باید به ذهن بسپارید «ایجاد عادت» است. وقتی كودك شما كاملاً مشغول بازی شد، به آرامی كمی دور شوید یا یك مجله به دست بگیرید. وقتی او اسباب بازی به سمت شما می اندازد تا شما را به بازی بكشاند، به راحتی اسباب بازی را به خودش برگردانید و جمله كوتاهی درباره بازیش بگویید و لبخند بزنید. طی روزها و هفته‌های بعد بتدریج و آرام آرام سعی كنید فاصله فیزیكی و ذهنی خود را از او بیشتر كنید و بیشتر پی كار خودتان باشید، اما هرگز كودكتان را بدون مراقبت رها نكنید. دقت داشته باشید در محلی كه كودك مشغول بازی است شئ یا موقعیتی وجود نداشته باشد كه امنیت و سلامت كودك را به خطر بیندازد. كودك یك ساله دركی از خطر ندارد. نكته دیگری كه در این مورد برشمردیم «سازماندهی» فعالیت كودك بود. پر كردن اطراف كودك از اسباب بازی‌های جورواجوری كه دوست شان دارد منجر به دستپاچگی و گیج شدن او می‌شود. به جای این كار، هر بار تنها یك اسباب بازی در اختیار او بگذارید و به نوبت اسباب بازی ها را عوض كنید. تری می گوید:«من وقتی می خواهم كتابی بخوانم یا حساب خریدهای روزانه ام را بكنم؛ از همین روش استفاده می كنم، كتابم را به اتاق فرزندم می برم و آن جا اول عروسك پشمالویش را به او می دهم، بعد از چند دقیقه توپ را و بعد از مدتی دو تا كتاب در اختیارش می گذارم، به این ترتیب او مرتب مشغول بازی است و با هر اسباب بازی به نوبت حسابی بازی می كند و سرگرم می شود، و من هم به كارم می رسم» یك كودك یك ساله نیاز به جهت دهی دارد، از این رو وقتی احساس می‌كنید كودكتان آرام آرام علاقه‌اش را به بازی با یك اسباب بازی از دست می دهد، با پرسیدن یك سؤال دوباره او را تحریك كنید. مثلاً وقتی كودكتان مشغول بازی با بلوك هایش است، در حین این كه مشغول كار خودتان هستید بدون این كه مستقیماً وارد بازی با او شوید، با او صحبت كنید. مثلاً می توانید بگویید:«عجب! تو سه تا مكعب رو روی هم گذاشتی. می تونی یكی دیگه هم بهشون اضافه كنی؟»سعی كنید برنامه تنها بازی كردن بخشی از برنامه روزانه بچه باشد. كلر لرنر، متخصص رشد كودكان در واشینگتن می گوید:«كلید تقویت توانایی تنها بازی كردن در بچه ها این است كه با افزایش تدریجی زمان تنها بازی كردن، او را به این كار عادت دهید.» البته ممكن است اولین تلاش های شما برای وادار كردن كودك به تنها بازی كردن بیش از چند دقیقه نتیجه ندهد و كودك پس از دقایقی كوتاه داد و فریاد راه بیندازد و شما را بطلبد، در این هنگام سعی كنید سریع به او پاسخ ندهید، به او فرصتی بدهید تا خودش با مسأله كنار بیاید. یك زمان مناسب برای ایجاد عادت تنها بازی كردن، بعد از حمام یا ناهار است، این زمانی است كه كودك راضی و خشنود به نظر می رسد. زمان هایی كه خودتان خسته هستید برای این كار انتخاب نكنید. دكتر فوی می گوید:«خستگی و تنشی كه شما در درونتان احساس می كنید ممكن است در رفتار كودكتان منعكس شود» در ضمن به خاطر بسپارید كه این فرایند همیشه با یك الگو و با یك كیفیت ثابت نخواهد بود. كودكی كه یك روز خیلی خوب خودش را به تنهایی سرگرم می كند، روز بعد ممكن است كاملاً از این كار امتناع كند، اما شما باید تلاش كنید كه فرصت های لازم را برای او فراهم كنید تا تنها بازی كردن را به مرور بیاموزد. پیش از این كه شما فكرش را بكنید خواهید دید كه توانسته اید پانزده دقیقه تمام به حال خودتان باشید و كودك كاری به شما نداشته و شادمانه خود را در دنیای بازی غرق كرده است!