سرویس سبک زندگی فردا؛ مرجان رضازاده: پیش از این در خصوص فرزندخواندگی صحبت کردیم. نهادی که در تعیین سرنوشت کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست نقش موثری دارد. فرزند خواندگی در قوانین جدید، شرایط خاصی دارد و نسبت به گذشته تغییرات زیادی کرده است. در یادداشت پیش رو بحث قبلی را ادامه خواهیم داد.
در همین رابطه بخوانید: با جزئیات قوانین جدید فرزند خواندگی آشنا شوید
هزینهٔ نگهداری
بر اساس ماده ۱۵ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان بیسرپرست و بد سرپرست، درخواستکنندگان سرپرستی باید متعهد گردند که تمامی هزینههای مربوط به نگهداری و تربیت و تحصیل افراد تحت سرپرستی را تأمین نمایند. این حکم حتی پس از فوت سرپرست منحصر یا سرپرستان نیز تا تعیین سرپرست جدید، برای کودک یا نوجوان جاری است. بدین منظور سرپرست یا سرپرستان، موظفند با نظر سازمان بهزیستی خود را نزد یکی از شرکتهای بیمه بهنفع کودک یا نوجوان تحت سرپرستی بیمه عمر کنند. بنابراین قانونگذار پشتوانهٔ کافی را برای تأمین هزینهٔ نگهداری و تحصیل این اطفال و نوجوانان در نظر گرفته است. ممکن است به تشخیص دادگاه مصلحت طفل ایجاب کند که بدون اجرای این ماده، سرپرستی اعطاء شود.
در صورت فوت سرپرست یا سرپرستانی که تحت حمایت یکی از صندوقهای بازنشستگی بودهاند، افراد تحت سرپرستی مانند سایر افراد تحت تکفل متوفی محسوب میشوند و تا تعیین سرپرست جدید از مزایای مستمری وظیفه بازماندگان متوفی، برخوردار خواهند شد.
بر اساس ماده ۲۱ این قانون، شخصیکه سرپرستی افراد تحت حمایت این قانون را بر عهده میگیرد از مزایای حمایتی حق اولاد و مرخصی دوره مراقبت برای کودکان زیر سهسال (معادل مرخصی دوره زایمان) بهرهمند هستند. کودک یا نوجوان تحت سرپرستی نیز از مجموعه مزایای بیمه و بیمههای تکمیلی بر اساس مقررات قانونی برخوردار خواهد شد.
سرپرستی از اموال فرزندخوانده
ممکن است فرزندخوانده اموالی داشته باشد که متعلق به خودش باشد. در خصوص سرپرستی این اموال هم قانوگذار مقرر کرده؛ درصورتی ادارهٔ این اموال به سرپرست موضوع این قانون سپرده میشود که طفل فاقد ولی قهری باشد و یا ولی قهری وی برای اداره اموال او شخصی را تعیین نکرده باشد و مرجع صالح قضائی قیمومت طفل را بر عهده سرپرست قرار داده باشد.
اگر طفل یا نوجوان بد سرپرست یا بی سرپرست که تحت سرپرستی قرار میگیرد، پیش از این از حقوق و مستمری بهرهمند بوده باشد، فرزندخواندگی مانع دریافت مستمری نمیشود و همچنان این حق برای او برقرار است و متعلق به خودش است.
وظایف اخلاقی سرپرست و فرزندخوانده
بر اساس این قانون تکالیف سرپرست نسبت به کودک یا نوجوان از لحاظ نگهداری، تربیت و نفقه و احترام، نظیر تکالیف والدین نسبت به اولاد است. کودک یا نوجوان تحت سرپرستی نیز مکلف است نسبت به سرپرست، احترامات متناسب با شأن وی را رعایت کند.
تغییر نام فرزندخوانده
نام و نام خانوادگی فرزندخوانده و مراتب سرپرستی باید در شناسنامه و اسناد شناسایی سرپرست یا والدین قبول کنندهٔ سرپرستی ثبت کند. همچنین اداره ثبت احوال مکلف است شناسنامه جدیدی برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی با درج نام و نام خانوادگی سرپرست یا زوجین سرپرست صادر و در قسمت توضیحات مراتبِ حکم سرپرستی و نام و نام خانوادگی والدین واقعی وی را در صورت مشخص بودن، قید نماید.
بر اساس تبصره ۲ ماده ۲۲ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان بدسرپرست و بی سرپرست، طفل یا نوجوان تحت سرپرستی میتواند پس از رسیدن به سن هجده سالگی، صدور شناسنامه جدیدی را برای خود با قید نام والدین واقعی در صورت معلوم بودن، یا نام خانوادگی مورد نظر وی، در صورت معلوم نبودن نام والدین واقعی، از اداره ثبت احوال درخواست نماید.
خروج فرزندخوانده از کشور
خروج فرزندخوانده از کشور نیاز به اجازهٔ سرپرست یا سرپرستان و دادستان دارد. دادستان بعد از جلب نظر کارشناس و در صورت مصلحت طفل یا نوجوان چنین اجازهای صادر میکند. اگر قرار باشد فرزندخوانده در دورهٔ سرپرستی ِ آزمایشی از کشور خارج شود، سرپرست باید تضمینی مبنی بر بازگشت فرزندخوانده از کشور ارائه دهد. در صورتی که سفر خارجی واجب باشد، مثل خروج از کشور به منظور حج تمتع، رعایت این موارد لزومی ندارد.
فسخ فرزندخواندگی
اگر دادستان ضرورت را تشخیص دهد، حکم سرپرستی فسخ میشود. از دست دادن شرایط لازم برای سرپرستی، از موارد فسخ حکم سرپرستی است. اگر سرپرست یا سرپرستان در صورتیکه سوء رفتار کودک یا نوجوان برای هر یک از آنان غیر قابل تحمل باشد، تقاضای فسخ سرپرستی کنند، دادستان حکم به فسخ میدهد. در صورتی که طفل یا نوجوان پس از رسیدن به سن رشد با سرپرست منحصر یا سرپرستان توافق کند و اگر پدر یا مادر یا جد پدری کودک یا نوجوان و یا وصی منصوب از سوی ولی قهری شناخته شوند، در صورتی که صلاحیت لازم برای سرپرستی را ولو با ضم امین یا ناظر از سوی دادگاه، دارا باشند، حکم سرپرستی توسط دادستان فسخ خواهد شد.
بر اساس ماده ۲۷ این قانون، در صورت فسخ حکم سرپرستی تا زمان تعیین سرپرست یا سرپرستان جدید تغییری در مشخصات شناسایی فردِ تحت سرپرستی صورت نخواهد گرفت.
ازدواج سرپرست
اگر سرپرست بخواهد ازدواج کند، باید مشخصات فرد مورد نظر را به دادگاه اعلام نماید. در صورت وقوع ازدواج، سازمان بهزیستی باید گزارش ازدواج را به دادگاه اعلام کند تا با رعایت شرایط قانونی لازم، نسبت به ادامه سرپرستی به صورت مشترک و یا فسخ آن تصمیم بگیرد.
با رعایت قوانین مربوط به فرزندخواندگی، پشتوانهٔ محکمی در این زمینه به وجود میآید و آسایش خاطر سرپرستان و فرزندخوانده تأمین میشود. بنابراین بهتر است که به جای اقدام از راههای غیرقانونی، به شیوهٔ قانونی اقدام به قبول سرپرستی اطفال و نوجوانان کنند.
دیدگاه تان را بنویسید