کودکان ایرانی با دیدن برنامه‌های ماهواره به زیبایی خود شک می‌کنند

سرویس سبک زندگی فردا؛ ریحانه حاجی محمدپور: یک زمانی بود که چند خانواده‌ای بیشتر ماهواره نداشتند، آن هم به خاطر دیدن اخبار! در مهمانی‌های خانوادگی کسی کانال‌های ماهواره را نمی‌گرفت و صحبتی از فلان سریال و بهمان تبلیغ نبود. اما شاید این روزها ماهواره در بستر خیلی از خانواده‌ها وارد شده و در حال رشد و نمو است. چه خانواده‌های مذهبی چه غیرمذهبی، چه شهری چه روستایی، چه خانواده‌های سنتی چه خانواده‌های مدرن. فارغ از بحث تاثیرات آن بر بزرگسالان، شاید کودکان بیشتر و عمیق‌تر تحت تاثیر این پدیده قرار می‌گیرند.

همانطور که همه می‌دانیم دچار بلوغ زودرس می‌شوند

شاید شما جلوی آنها سریال نمی‌بینید و یا شاید در میانه فیلم آنجایی که دو بازیگر بیش از حد به هم نزدیک شده‌اند! کانال را عوض می‌کنید اما به هیچ وجه فکر نکنید کودکتان چیزی از قضیه نفهمیده است. ذهن آدمی در زمینه مسائل جنسی خیال‌پرداز است و کافی است گوشه‌ای از آن را ببیند تا بقیه‌اش را با نیروی تخیل خودش بسازد. طرز لباس پوشیدن‌ها، ژست و اداهایی که زن‌ها و مردها در تبلیغ‌ها دارند همه و همه دارای بار جنسی است و باعث بیدارسازی زودهنگام این قوه در کودکان می‌شود. وقتی بچه‌ها در سنین سوم و چهارم دبستان نسبت به این مسائل آگاه می‌شوند دو، سه سال بعد هم می‌خواهند آن را تجربه کنند. یا می‌توانند یا نمی‌توانند که در هر دو صورت آسیب‌های زیادی می‌بینند. یک نوجوان یازده، دوازده ساله چقدر توانایی برقراری رابطه جنسی سالم را دارد؟ و یا چند سال باید این نیاز را در خودش سرکوب کند تا به این توانمندی برسد؟

معصومیت از دست رفته

همه ما کودکی را دنیای پاک و معصومی می‌پنداریم که هیچ‌گاه تکرار نمی‌شود و بعضی اوقات دلمان می‌خواهد برگردیم به آن روزها که وارد این دنیای دون بزرگسالی نشده بودیم. نمی‌دانستیم زندگی می‌تواند انقدر خشن یا بی‌رحم باشد. از خیلی مراودات دنیای بزرگسالی خبر نداشتیم. همه ما یک روزی فهمیدیم دنیا واقعا چه شکلی است، زانوی غم بغل کردیم و غصه خوردیم و بعد دوباره به زندگی ادامه دادیم چون به اندازه کافی بزرگ شده بودیم اما بچه‌هایی که بدون هیچ محدودیتی برنامه‌های ماهواره را می‌بینند، کودکی نمی‌کنند، ذهنشان با مسائلی درگیر می‌شود که متعلق به آنها نیست و خیلی زود وارد مرحله بزرگسالی می‌شوند که این جز افسردگی چیزی برای آنها به دنبال نخواهد داشت.

دنیای واقعی را مساوی با دنیای ماهواره فرض می‌کنند

همه ما می‌دانیم پشت صحنه اکانت‌های سلبریتی‌های اینستایی آنقدرها هم رنگی‌رنگی و شاد و پرشور نیست اما یک وقت‌هایی آهی از سر حسرت می‌کشیم که خوش به حالش، چه زندگی خوبی! چه برسد به کانال‌های ماهواره‌ای که صد برابر آن اکانت‌ها امکانات جلوه‌های ویژه دارند و می‌توانند یک دنیای تخیلی بسازند. بچه‌ها نسبت به ما رفت و آمد کمتری با دنیای واقعی داشته‌اند ته تهش رفته‌اند مدرسه یا کلاس زبان. ماهواره‌ها می‌توانند دنیا را در ذهن آنها هر آنگونه که می‌‌خواهند جلوه دهند و باعث محدودیت ذهنی شوند. بچه‌ها فکر می‌کنند دنیای واقعی، ارزش‌ها، رفتارهای درست و نادرست، روابط و ... همانطوری است که ماهواره نشان می‌دهد.

قبل از آنکه خودشان را پیدا کنند گم می‌شوند

هویت بچه‌ها هنوز شکل نگرفته‌ است، هنوز شناخت زیادی نسبت به خودشان ندارند و باید مسیری را طی کنند تا به هویت شخصی خود برسند تا خودشان را شکوفا کنند اما با دیدن برنامه‌های ماهواره و دیدن شخصیت‌هایی که بزرگسالان از آنها تعریف می‌کنند، شروع می‌کنند به همانندسازی زودهنگام با آن شخصیت و هیچ گاه به خودشکوفایی نمی‌رسند.

ارزش‌ها در ذهنشان تغییر شکل می‌دهند

شما نماز می‌خوانید؟ شما معتقید نباید وقتی از مهمانی برمی‌گردید پشت سر میزبان حرفی بزنید؟ فکر می‌کنید باید به بزرگترها احترام گذاشت؟ به نظر شما روابط جنس مخالف باید کنترل‌شده باشد؟ یا پوشیدن هر لباسی مناسب نیست؟

هر خانواده‌ای به هزاران باید و نباید مختلف معتقد است که ممکن است درست یا غلط باشد. آدم‌ها بزرگ می‌شوند و ارزش‌ها و هنجارهای خانوادگی خود را بازبینی می‌کنند و آنهایی را که مناسب می‌بینند برای خود انتخاب و بقیه را هم جایگزین می‌کنند. این فرایند طبیعی است و باعث رشد هر نسل نسبت به نسل قبل از خودش می‌شود اما وقتی بچه‌ها می‌نشینند پای ماهواره و تعارض بین ارزش‌های شما و ماهواره را می‌بینند، این دو ارزش را مقایسه می‌کنند و راستش چه خوشتان بیاید چه نیاید ماهواره از شما جذاب‌تر است، پس انتخاب می‌شود. پس ارزش‌ها نه تنها تغییر می‌کنند بلکه روند نغییرشان همراه با فکر و بازبینی نیست بلکه از سر رنگ و لعاب بیشتر انتخاب می‌شوند.