سرویس سبک زندگی فردا؛ عطیه میرزاامیری: از آنجایی که در روزهای پایانی سال به سر میبریم و هر خانوادهای در گیر خرید وسایل نو و خانه تکانی ست و همچنین در ایام عید نیز، نیم بیشتری از وقتمان را در حال رفت و آمد هستیم، لازم است چند پیشنهاد سازنده، در این ایام و ایام نوروز برای خانوادههایی که فرزند کوچکی دارند، ذکر کنیم تا راحتتر با مشکلات و رفتارهای فرزندشان برخورد کنند. در زیر به چند نمونه از رفتارهایی که باید در برخورد با کودک رعایت کرد را اشاره میکنم.
هرگز به او نگویید:«پول نداریم این رو برات بخریم»
اگر با فرزند خود به خرید عید میروید و او اصرار به خرید چیزی کرد، هیچگاه به او نگویید:«پول نداریم، نمیتونیم این رو بخریم» یا «لازم نداری». بهترین برخورد این است که به فرزند خود بگویید انقدر میتوانیم هزینه کنیم، یا امروز این را میتوانی بخری. با بیان جملات مثبت در حالی که به فرزندان خود امنیت میدهید، انتخابهایشان را نیز محدود میکنید. گفتن کلماتی نظیر: «نمیتونیم»،«پول نداریم»، «لازم نداری»، بار منفی زیادی دارد و روی کودک تاثیر زیادی میگذارد و باعث عدم امنیت در کودکان میشود.
وقت خانه تکانی اتاق فرزندتان را نیز خلوت کنید
حدود ۶۰ درصد از اسباب بازیهای کودک باید در انباری یا مکانی باشد که کودک به آن دسترسی نداشته باشد. هر چند وقت یکبار سری جدید وارد شود تا همیشه اسباب بازیهایش برای او نو باشند. اما ما اتاق کودک را مملو از اسباب بازی میکنیم که این کار باعث دلزدگی کودک میشود و بعد گله میکنیم که:«چرا این بچه به اتاقش نمیره و با وسایلش بازی نمیکنه؟»
اگر در حال خانه تکانی هستید چند جعبه بیاورید و اتاق فرزندتان را خلوتتر از قبل کنید.
فرصت عیدی دادن به دیگران را به کودک خود بدهید
اگر فرزند هفت سال به بالا دارید و به او پول تو جیبی میدهید؛ گاهی اوقات اجازه دهید او از پول تو جیبی یا پس انداز خودش، برای شما، خواهر و برادر و یا دوستانش هدیه بخرد. این کار فواید زیادی دارد.
۱. بهترین روش برای تعدیل حس مالکیت کودک است تا بتواند از آنچه دارد به دیگران هم ببخشد.
۲. کودک باید بداند یکی از روشهای استفادهٔ مناسب از پولش، شاد کردن دیگران است.
۳. شاد شدن از شادی دیگران، هنری است که فرزند ما باید آن را بیاموزد.
پس الان که در تدارک سال جدید هستیم، میتوانیم به فرزندمان این پیشنهاد را بدهیم که به عنوان عیدی برای دوستان یا خواهر برادرش چیز کوچکی بخرد. به او خاطر نشان کنیم، لازم نیست حتما عیدی بزرگی بخرد، حتی دادن یک کارت پستال کوچک هم میتواند دیگران را خوشحال کند.
به جای غر زدن، شفاف و مستقیم خواسته خود را بیان کنید
وقتی به عیددیدنی میروید یا زمانیکه خودتان مهمان دارید، به جای غر زدن و گله و شکایت کردن از فرزند خود، شفاف و مستقیم خواستهٔ خود را بیان کنید:
«باز آشغال میوهات رو انداختی اینجا؟ نمیتونی دستت رو دراز کنی بندازی تو بشقاب؟ آخه من چند بار بهت بگم وقتی یه چیزی میخوری نریز زمین؟ من امروز جارو کشیدم، خستهم کردی، چرا حرف گوش نمیکنی؟ آخه من از دست تو چیکار کنم؟»
زمانی که به این شکل غر میزنید فرزندتان از جملهٔ دوم به بعدتان را نمیشنود و کم کم یاد میگیرد اصلا حرفهای شما را نشنود. جملهٔ خود را کوتاه، شفاف و مستقیم بیان کنید.
«لطفا آشغال میوهات رو توی بشقاب بذار» آیا این جمله معجزه میکند؟ در تربیت فرزندان هیچ راه میان بری وجود ندارد و انتظار معجزه نداشته باشید، اما رابطهٔ خود را نجات میدهید و از فروپاشی رابطهٔ والد- فرزندی خود جلوگیری میکنید. با غر زدن فقط فرزندتان یاد میگیرد حرفهای شما را نشنود و یا تبدیل به یک انسان طلبکار و ناراضی شود.
از کودک خود نخواهید که خطای بچههای دیگر را به شما گزارش دهد
معمولا در عیددینیها بچههای کوچکتر جایی جمع میشوند و خود را با بازی کرن سرگرم میکنند. در این بین ممکن است چند نفرشان با هم بحث کنند و یا کار به دعوا بکشد. در این مواقع به کودک خود یاد دهید که خطای بچههای دیگر را به شما گزارش نکند. متاسفانه در حال حاضر بسیاری از افراد بزرگتر این رفتار را یاد نگرفتهاند. پس بهتر است از همین ابتدا به فرزند خود یاد دهید «عیب پوشی» رفتار بزرگوارانهای است و اگر با کسی مشکلی دارد، خودشان مشکلشان را حل کنند و گزارش کار بقیه را به شما ندهد.
این نکته مهم را فراموش نکنید که زد و خورد کودکان در سن سه سالگی طبیعی نیست
معمولا کودکان حدود سن دوسالگی در زمان بازی یکدیگر را هول میدهند، گاز میگیرند و یا کتک میزنند. آنها به شدت از رفتار همسالان خود خشمگین میشوند زیرا هنوز رابطهٔ برابر را نیاموختهاند و این رفتار در این سن، طبیعی محسوب میشود. ولی کتک زدن در سن سه سالگی یا بعد از آن طبیعی نیست و نیاز به بررسی دارد.
این جمله را هرگز به کودکتان نگویید:«اگر زد تو هم بزن»
وظیفهٔ کودکان در محدودهٔ سنی زیر سه سال نیست که از خود مراقبت کنند. آنها نیاز دارند شخص بزرگسالی کنار آنها باشد تا اگر کودکی اقدام به زدن یا هول دادن دیگری کرد، فرد بزرگسال بدون داد زدن و یا دعوا کردن او را متوقف کند.
«اگر زد تو هم بزن» این جمله آسیب فراوانی به کودک ما خواهد زد. تمام آموختههای فرزندتان زیر سوال خواهد رفت و این سوال پیش میآید: پس اگر کسی کار بدی کرد من هم میتوانم آن را تکرار کنم؟ کودکی که دست بزن دارد، درونش لبریز از حس بد به خود و دیگران است. در حقیقت کودکی که کتک میزند از کودکی که کتک میخورد بیشتر آسیب میبیند و احساسات منفی بیشتری را درون خود حس میکند.
ترک کردن محیط دعوا نشانه ترسو بودن کودک شما نیست
فرزند شما باید بداند زمانی که کار به برخورد فیزیکی رسید، بهتر است دست خود را بالا بیاورد و اگر لازم است جلوی دست طرف مقابل را بگیرد و بگوید «نزن»، «اجازه نمیدم منو بزنی» یا «اگه منو بزنی دیگه باهات بازی نمیکنم». با آموزش این رفتار به کودک خود، به او میآموزید که در رابطه با دیگران میتواند حد و مرز مشخصی قرار دهد و از خود دفاع کند. اگر طرف مقابل به کار خود ادامه داد، فرزند شما باید محیط را ترک کند و فقط بگوید:«زدن کار بدیه، من با کسی که میزنه بازی نمیکنم». با این کار به فرزندتان میآموزید که انسانهایی در زندگی سر راه ما قرار خواهند گرفت که دچار مشکلات رفتاری هستند و عاقلانهترین واکنش این است که با این افراد درگیر نشویم. ترک کردن محیط نه نشانهٔ ترسو بودن است و نه دلیل بر بیعرضگی شخص است. تنها نشان میدهد که فرد فرق درست و غلط را میداند.
فرزندتان را مجبور به بوسیدن دیگران نکنید
مجبور کردن کودک برای اینکه فردی را ببوسد و یا به آغوش بگیرد، نشانهٔ ادب و احترام نیست. در واقع این کار یعنی شما کودک را مجبور میکنید با بدنش جوری رفتار کند که خودش دوست ندارد و این نوعی بیاحترامی به بدن کودک است. اگر دوست دارید کودکتان در آینده توانایی نه گفتن را داشته باشد و از بیان احساسات واقعی خود نترسد، باید این کار را در سنین پایین به او آموزش دهید. پس اگر در موقعیتی قرار بگیرید که دیگران اصرار میکنند، کودکتان را ببوسند و او نمیخواهد باید چطور رفتار کنید؟ اولین کار این است که به فرد مقابلتان توضیح دهید که چرا نمیخواهید کودکتان را مجبور کنید کسی را ببوسد. علاوه بر این خوب است برای فرزندتان فرصتهای تازهای فراهم کنید تا او در موقعیت نامطلوب قرار نگیرد. مثلا میتوانید بگویید:«دوست داری با پدر بزرگت دست بدی یا بغلش کنی؟»، «دوست داری خاله را واقعا ببوسی یا دلت میخواد بوس بفرستی؟»، «دلت میخواد بگویی دوستش داری یا دست بدهی یا فقط خداحافظی کنی؟» این چیزی است که به او احساس امنیت و آرامش میدهد و هنر «نه» گفتن را به او میآموزد.
دیدگاه تان را بنویسید