۶ توصیه برای تربیت یک نوجوان مسئولیت‌ پذیر

سرویس سبک زندگی فردا؛ مریم حدادی: محدوده زمانی نوجوانی به علت هم‌زمانی این ایام با دوران بلوغ، شرایط تربیتی خاص خود را می‌طلبد. احتیاج دارد تا نگاه‌ها و روش‌های خاصی را مورد استفاده قرار داد که با دوره‌های تربیتی قبلی متفاوت است. تغییرات فیزیکی و هورمونی برای نوجوان به اندازه کافی می‌تواند سخت و غیرقابل پیش‌بینی باشد به شکلی که او را به خلقیات خود درگیر کند. در این میان ممکن است نوجوان روحیه شکننده‌ای پیدا کند خود را بیش از قبل به پدر و مادر وابسته ببینند. این جا همان نقطه‌ای است که باید احساس خطر کرد و برای نوجوان حدود و چهارچوب‌هایی را مشخص کرد که طبق آن‌ها بتوانند ریشه‌های اعتماد به نفس خود را بازیابی کند و به کمک آن‌ها رشد کند و به شخصیت خود اعتماد پیدا کند.

۱. آگاهی دهید

قبل از شروع همه تغییرات جسمی و روحی، با یک برنامه مشخص دوستانه این روند جدید رشد را برای او بیان کنید. در کنار هم و نه در مقابل هم احتمالات مختلف اتفاقاتی که قرار است در این دوران پیش بیاید بررسی کنید. به او بگویید که این ایام او باید تصمیم‌های مهمی را بگیرد که تاثیر بزرگی در آینده او خواهد داشت. تصمیماتی شبیه انتخاب رشته. یا انتخاب دوستان و روابطی که در اثر هم نشینی با افراد شکل می‌گیرد.

۲. استرس را دور کنید

ممکن است فرزند شما با مواجه شدن با این حجم از آگاهی‌ها نسبت به مسئولیت‌هایش در آینده نزدیک؛ دو راه را انتخاب نماید: این احتمال وجود دارد که دچار استرس شود و خود را در ابتدای راهی ببیند که هر لحظه باید برای رسیدن به موفقیت باید بجنگد و یا ممکن است، از حجم زیاد این همه اتفاق کوچک و بزرگ، بترسد و خود را از راه کنار بکشد و بخواهد مسیری خنثی را طی کند. شما باید به او اطمینان دهید که می‌تواند با توکل بر خداوند و تکیه بر توانایی‌های خودش این مرحله را نیز پشت سر گذارد.

۳. مسئولیت بدهید

برای این قسمت ماجرا لازم است قبل از آن که به فرزند‌تان کاری را واگذار نمایید، زمانی را صرف کنید و با خودتان چند مساله را در میان بگذارید. شما باید قدرت جسارت خود را بالا ببرید. کارهای جدیدی را به فرزندتان پیشنهاد دهید که فکر می‌کردید قبل از این، خارج از عهده او است. دایره این فعالیت‌ها و واگذاری‌های را گسترش دهید و مرحله به مرحله به او توضیح دهید که در این کار چه چیزی را باید به انجام برساند. تشویق‌ها را فقط برای لحظات نتیجه صحیح ذخیره نکنید. بلکه، مسیر فعالیت و حرکت نوجوان نیز خود قابل تقدیر است.

۴. مدارا کردن را بیاموزید

امیرالمومنین، حضرت علی‌ علیه‌السلام در بیانی روشن و شفاف مسیر برخورد با نوجوان را مشخص می‌نماید: «جهلُ الشَبابِ معذورٌ علمُهُ مَحُقُور»، یعنی:«ناآگاهی نوجوانان پذیرفته و آگاهی و دانش آنان ناچیز است».

اگر در برخورد با نوجوان مواردی را مشاهده نمودید که از دستور العمل‌های شما فراتر رفته و یا نتوانسته است کار را به درستی انجام دهد، برخورد قاطع و سخت با او نداشته باشید. چرا که او فعلا در مرحله سعی و خطا به سر می‌برد و تلاش می‌کند خود را به هدف برساند اما اطلاعات کمی دارد. پس باید پا به پای او راه بیایید، تا بتواند کم‌کم مسیر را بیابد.

۵. امور معنوی را در نظر بگیرید

همه مسئولیت‌هایی که برای نوجوان در نظر می‌گیرید نباید در حیطه کارهایی مانند خرید، امور منزل و یا درس‌ها باشد. بعضی کارهای معنوی را نیز به او واگذار نمایید. تا بزرگ شدن روح را به چشم خود ببیند. به عنوان مثال می‌توانید از او بخواهید در هفته‌هایی که درس سنگین ندارد، یک شب را به خانه پدر بزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برود و هم‌نشین آن‌ها باشد. روزه‌های مستحبی و ادعیه دل نشین از دیگر موارد معنوی هستند که می‌توانند به خوبی شما را در این مسیر کمک نمایند.

۶. شکست بخشی از مسیر است از مزایای دیگر این شیوه که به فرزند خود کار بسپارید این است که فرزند شما شکست خوردن را تجربه خواهد کرد. شکست خوردن به معنای تمام شدن مسیر و دست کشیدن از کار نیست و بهتر است که او این مفاهیم را با هزینه اندک در همین فعالیت‌های آزمایشی در کنار شما تجربه نماید تا در آینده بتواند آن را به عنوان بخشی از مسیر زندگی قبول نماید و با هر بار مشاهده آن زمین‌گیر نشود.