چه کسانی شفاعت نمی‌شوند؟
گناهانى همانند ظلم و ستم به طور كلى از دایره شفاعت بیرون شمرده شده و قرآن مى‌گوید: ظالمان «شفیع مطاعى» ندارند.
سرویس سبک زندگی فردا: شفاعت از نظر منطق اسلام یك موضوع بى قید و شرط نیست، بلكه قیود و شرایطى دارد كه چهره اصلى شفاعت و فلسفه آن را روشن مى‌سازد: از نظر جرمى كه درباره آن شفاعت مى‌شود از یك سو. در ادامه این یادداشت را به نقل از تبیان بخوانید.
شخص شفاعت شونده از سوى دیگر. و شخص شفاعت كننده از سوى سوم. مثلاً گناهانى همانند ظلم و ستم به طور كلى از دایره شفاعت بیرون شمرده شده و قرآن مى‌گوید: ظالمان «شفیع مطاعى» ندارند! (۱) و اگر ظلم را به معنى وسیع كلمه تفسیر كنیم، شفاعت، منحصر به مجرمانى خواهد بود كه از كار خود پشیمان، و در مسیر جبران و اصلاح‌اند و در این صورت، شفاعت پشتوانه‌اى خواهد بود براى توبه و ندامت از گناه. از طرف دیگر طبق آیه ۲۸ سوره «انبیاء» تنها كسانى مشمول بخشودگى از طریق شفاعت مى‌شوند كه به مقام «ارتضاء» رسیده‌اند و طبق آیه ۸۷ سوره «مریم»، داراى «عهد الهى» هستند. این دو عنوان همان گونه كه از مفهوم لغوى آنها، و از روایاتى كه در تفسیر این آیات وارد شده استفاده مى‌شود، به معنى ایمان به خدا، حساب، میزان، پاداش، كیفر و اعتراف به حسنات و سیئات «نیكى اعمال نیك و بدى اعمال بد» و گواهى به درستى تمام مقرراتى است كه از سوى خدا نازل شده، ایمانى كه در فكر و سپس در زندگى آدمى انعكاس یابد، و نشانه‌اش این است كه خود را از صفت ظالمان طغیانگر كه هیچ اصل مقدسى را به رسمیت نمى‌شناسند، بیرون آورد و به تجدید نظر در برنامه‌هاى خود وادارد. در آیه ۶۴ سوره
«نساء» در مورد آمرزش گناهان در سایه شفاعت مى‌خوانیم: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحیماً» در این آیه، توبه و استغفار مجرمان مقدمه اى براى شفاعت پیامبر(صلى الله علیه وآله) شمرده شده است. و در آیات ۹۷ و ۹۸ سوره «یوسف»: «قالُوا یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنّا كُنّا خاطِئینَ * قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ» نیز آثار ندامت و پشیمانى از گناه در تقاضاى برادران یوسف از پدر به خوبى خوانده مى شود. در مورد شفاعت فرشتگان (در سوره مؤمن، آیه ۷) مى‌خوانیم: استغفار و شفاعت آنها تنها براى افراد با ایمان، تابعان سبیل الهى و پیروان حق است: «وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذینَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَیْء رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذینَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبیلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحیم».و در مورد شفاعت كنندگان نیز این شرط را ذكر كرده كه باید گواه بر حق باشند: «إِلاّ مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ»(۲) و به این ترتیب، شفاعت شونده باید یك نوع ارتباط و پیوند با
شفاعت كننده بر قرار سازد، پیوندى از طریق توجه به حق و گواهى قولى و فعلى به آن، كه این خود نیز عامل دیگرى براى سازندگى و بسیج نیروها در مسیر حق است.(۳) پی‌نوشت: ۱. غافر، آیه ۱۸. ۲. زخرف، آیه ۸۶.
۳. تفسیر نمونه، جلد ۱، صفحه ۲۷۵.
دیدگاه تان را بنویسید