چگونه همسرمان را نقد کنیم

سرویس سبک زندگی فردا: وقتی انسان در کنار شخص دیگری قرار می‌گیرد، چشم‌های او هم به یاری ‌اش آمده و در راه دست پیدا کردن به عیب‌ها کمکش می‌کند. در زندگی مشترک به جهت علاقه میان زن و شوهر و ارتباط زیادی که این دو با هم دارند، دو طرف علاوه بر اینکه می‌توانند در یافتن عیب‌ها به یکدیگر کمک کنند، در برطرف کردن این عیب‌ها نیز یاران خوبی برای یکدیگر هستند؛ البته این در صورتی است که هر دو طرف انتقاد پذیر باشند؛ یعنی تمایل داشته باشند همسرشان عیب‌های آنان را تذکر دهد. در ادامه این مطلب را به نقل از این چگونه بخوانید.

زن یا شوهری که عیب‌های همسر خود را تذکر می‌دهد، از محبوب‌ ترین همسران است؛ زیرا تذکر معایب یکی از مصادیق آشکار دوستی خالصانه می‌باشد. از سویی دیگر کسی که به دلایل غیر قابل قبول از گفتن عیب‌های همسرش پرهیز می‌کند، خواسته یا ناخواسته در مسیر دشمنی همسرش گام برداشته است.

رشد و پیشرفت فرد در تعاملات اجتماعی به میزان زیادی از انتقاد البته انتقاد مثبت و سازنده دیگران ناشی می شود. انتقادکردن در زندگی زناشویی نیز، موضوعی با اهمیت است که باید به ظرایف آن پرداخته شود زیرا حتی همسرانی که زندگی مشترک آرامی را تجربه می کنند، ممکن است در موقعیت انتقاد نتوانند یکدیگر را تحمل کنند.

به طور کلی باید گفت در زندگی مشترک برای برقراری ارتباط صحیح «نبایدهایی» وجود دارد که باید آن ها را شناخت. با شناسایی این نبایدها تازه مشخص می شود که چه باید بکنیم. اختلاف نظر در زندگی مشترک امری کاملا طبیعی است؛ در رابطه مشترکی که بیان اختلاف نظر وجود نداشته باشد، همه چیز تصنعی است و یک نفر همیشه کوتاه می آید. این نوع رابطه در دراز مدت به بن بست می رسد و یکی از طرفین به حالت انفجاری خشمش را بیرون می ریزد، در عین حال وقتی یک طرف همیشه عادت داشته باشد دعوا راه بیندازد در طول زمان رابطه قطع می شود. بسیاری از زوج ها نمی دانند که برای استفاده از واژه های «همیشه» و «هرگز» باید دقت زیادی کنند. این ۲ کلمه بسیار ساده یکی از بزرگ ترین موانع برقراری ارتباط سالم بین زوج هاست. تعمیم دادن یک رفتار همسر به تمام رفتار و شخصیت وی ضربه ی بزرگی به سلامت روان خانواده می زند.۶ گاهی همسران تلاش می کنند یکدیگر را مقصر یک اتفاق قلمداد کنند در صورتی که هیچ کس کامل نیست بنابراین هیچ کس دوست ندارد به دلیل اشتباهش سرزنش شود و همیشه مورد قضاوت منفی قرار بگیرد. وقتی یک نفر همیشه سرزنش کند، طرف مقابل به لاک دفاعی فرو می رود و هر دو از برقراری رابطه ی سالم باز می مانند. گاهی متهم کردن و تهدید کردن زوج رابطه را مخدوش می کند و حتی مطرح کردن آن در قالب شوخی ممکن است واکنش خصمانه طرف مقابل را به دنبال داشته باشد. همسران باید بدانند رفتار قاطع با رفتار تهاجمی فرق دارد. داد و بی داد راه انداختن یک رفتار تهاجمی است، نه قاطع. گاهی همسران فکر می کنند که اگر بلند تر صحبت کنند، سخنشان شنیده می شود. این امر نشانه وجود نقص در رابطه سالم زوج در زندگی مشترک است. گاهی هم همسران به هنگام گفت وگو به یکدیگر توصیه اخلاقی می دهند. در صورتی که وقتی به همسرمان توصیه اخلاقی می کنیم، وی تصور می کند ما می خواهیم رئیسش باشیم یا برایش تعیین تکلیف کنیم. موضع گیری، اولین کاری است که طرف مقابل انجام می دهد، از این رو این کار در هنگام گفت وگوی همسران هیچ فایده ای ندارد. همچنین باید دانست ازدواج برقراری یک رابطه عاطفی و احساسی است تا قانونی، از این رو تذکر قانونی دادن بسیار اشتباه است. گاهی همسران فکر می‌کنند می‌توانند با تذکر قانونی طرف مقابل را مجاب کنند در صورتی که یک رابطه احساسی و عاطفی را نباید تا سطح یک دعوای حقوقی پایین آورد. زندگی در چنین شرایطی مانند صحنه دادگاه می شود و از آن جا که در دادگاه دو طرف رابطه خوبی با هم ندارند، در زندگی مشترک هم نمی توانند با طرح دعاوی حقوقی از هم رضایت کسب کنند. شیوه های ارتباطی همسران

از ۳ رابطه امن، اجتنابی و اضطرابی به عنوان ۳ مدل رفتاری همسران با یکدیگر نام برده می‌شود.

- در یک رابطه امن زن و شوهر از طرد شدن نمی ترسند زیرا نمی هراسند که یکدیگر را از دست بدهند. آن ها به یکدیگر دلبستگی دارند نه وابستگی. می توانند به هم نه بگویند ولی همدیگر را دوست داشته باشند و با تفاهم کامل با هم زندگی کنند. ریشه این نوع رابطه به دوران کودکی بر می گردد.

- دسته دوم همسرانی هستند که رابطه اجتنابی دارند یعنی افرادی که یاد گرفته‌اند برای این که آسیب نبینند، به کسی اعتماد نکنند. این افراد بهایی را که برای آسیب ندیدن می‌پردازند، بسیار سنگین است و در زندگی زناشویی از ترس آسیب دیدن از بسیاری از رفتارها چشم پوشی می‌کنند. چنین همسری نمی‌تواند صمیمیت را تجربه کند و به محض ایجاد صمیمیت، ناخودآگاه به یک باره از او فاصله می‌گیرد زیرا تجربه صمیمیت به او می‌گوید نباید به رابطه عمیق و عاطفی ادامه بدهد و گرنه ضربه می خورد.

- دسته سوم رابطه اضطرابی همسران است. در این نوع رابطه همسران به هم وابستگی شدید دارند، کنترلگر هستند، بیان عشق اجباری دارند و تمام این کارها در واقع داروی ضد اضطراب آن هاست. در این رابطه معمولا یکی از همسران به دوست داشتنی بودن خودش اطمینان ندارد و باید مرتب تایید بگیرد. در این رابطه عشق و احساس ناامنی و ترس شدید با هم ترکیب شده است که به هیچ عنوان پایدار نیست و در آن احساسات به کمال نمی‌رسد. انتقاد کردن به شرط حذف موانع برقراری ارتباط در زندگی زناشویی، فقط در شیوه ارتباطی امن کارساز است و همسران می توانند از هم انتقاد سازنده کنند. زیرا در شیوه ارتباطی اجتنابی همسران می خواهند از شر هم راحت شوند و در شیوه اضطرابی انتقاد کردن برای فرو نشاندن اضطراب همسران به کار می‌رود. انتقاد در شیوه ارتباطی امن میسر است زیرا در دو شیوه اضطرابی و اجتنابی، افراد درگیر مشکلات خود هستند و به فکر اصلاح طرف مقابل نیستند. همسران به منظور برقراری ارتباط سالم با یکدیگر باید ظرفیت خود را برای شنیدن «نه» بالا ببرند. قاطعیت یعنی نه گفتن و مخالفت کردن؛ جزو حقوق فردی هر انسانی است و این امر در زندگی مشترک هم صادق است اما مخالفت کردن برای همسران کار دشواری است زیرا مخالفت کردن را با مهاجم بودن یکی می‌دانند در صورتی که می‌توان بدون تهاجم، مخالفت کرد. متاسفانه نه فقط مخالفت کردن بلکه شنیدن نظر مخالف همسر هم برای بسیاری از زوج‌ها کار دشواری است، زیرا با شنیدن نظر مخالف همسر احساس می‌کنند دچار خلاء عاطفی و روانی شده‌اند، در صورتی که نه گفتن احترامی است که هر فرد به مرزها و حریم خود می گذارد.

طرح موضوع «تغافل» هرگز به این معنا نیست که از ایرادها و عیوب همسر خود، همیشه چشم بپوشیم، بلکه تغافل در برخی از موارد، معنا پیدا می‌کند و در سایر موارد باید با شیوه‌ی صحیح و سنجیده‌ای، به اصلاح رفتار وی پرداخت.

همسرانی که به جای انتقاد سازنده با تعریف نا به جای خود، مشکل را پیچیده‌تر می‌کنند، خود نیز در حلقه هایی از مشکلات جدید گرفتار می‌شوند و همسرشان را دچار آفت خود بزرگ بینی می‌کنند. یکی از دلایل اصلی فقدان فرهنگ انتقاد در محیط بسیاری از خانواده‌ها، نوع نگاه اشتباهی است که ما نسبت به انتقاد داریم. ما بیش از آنکه انتقاد را همراهی دوستانه‌‌ای برای رسیدن به هدف آفرینش خویش بدانیم، آن را دست‌ آویزی برای خرد شدن شخصیت خویش از جانب همسر می‌دانیم؛ به همین دلیل هم انتقاد نمی‌کنیم تا مورد انتقاد قرار نگیریم. در موارد زیادی آشنا نبودن با شیوه انتقاد از سوی انتقاد کننده است که این ذهنیت را برای انتقاد شونده به وجود می‌آورد. زمان انتقاد

- بهترین زمان انتقاد وقتی است که همسر، آمادگی روحی و ذهنی لازم برای شنیدن انتقاد را داشته باشد. به عنوان مثال وقتی همسر از کار روزانه خسته است، در اوج عصبانیت، در هنگام ناراحتی از یک مسئله و… انتقاد کار چندان درستی نیست.

- انتقاد بدون آمادگی همسر، ممکن است موجب ایجاد تنش در زندگی ‌شود. گاهی بهتر است گفتن یک انتقاد را تا چند هفته و یا چند ماه به تأخیر انداخت تا آمادگی لازم برای شنیدن آن در همسر ایجاد شود. البته ما نباید در این مدت بیکار نشسته و فقط منتظر باشیم که خود همسر این آمادگی را کسب کند؛ بلکه بهتر است خودمان هم نکات لازم در زمینه‌سازی را رعایت کنیم تا زمان انتقاد زودتر فرا برسد. تعیین موضوع انتقاد، تا اندازه ی زیادی آمادگی لازم برای مواجهه با انتقاد را برای همسر ایجاد می‌کند. پیش از انتقاد از همسر، از خودتان انتقاد کنید؛ یعنی ابتدا برخی از نقص‌هایی را که در گفتار یا رفتارتان بوده، خودتان بیان کنید. به این کار می‌گویند. خود انتقادی موجب می‌شود زمینه روانی لازم برای پذیرش انتقاد در همسرتان ایجاد شود؛ زیرا یکی از دلایل عدم پذیرش انتقاد آن است که طرف مقابل احساس می‌کند با پذیرش انتقاد در مقابل انتقاد کننده کوچک شده است، اما وقتی شما خود انتقادی نمودید، همسرتان شما را در کنار خود می‌بیند؛ نه در مقابل خود؛ به همین دلیل هم احساس حقارت نمی‌کند. تأثیر انتقاد پس از خود انتقادی دو چندان خواهد شد. سخنان مقدماتی برای ورود به انتقاد هم بسیار مهم است. بهتر است بدون مقدمه به سراغ انتقاد نرویم. پیش از انتقاد خیال همسرمان را از اینکه واقعاً در پی اصلاح عیب هستیم نه چیز دیگری، آسوده کنیم؛ برای مثال پیش از آن بگوییم از آنجا که من شما را دوست دارم، نمی‌خواهم عیبی داشته باشید که شما را از رشد حقیقی باز دارد. دوست دارم شما هم نسبت به من همین طور باشید؛ یعنی اگر دیدید عیبی دارم که مانع رشدم شده، حتماً آن را بازگو کنید تا به کمک شما آن را برطرف کنم. ابراز محبت و علاقه هم از سخنان مقدماتی لازم است. پس از انتقاد هم فضای روانی همسرمان را با جملاتی آرام کنیم؛ برای مثال بگوییم البته این برداشت من از این رفتار یا گفتار بود؛ شاید هم اشتباه می‌کنم. حالا که من عیب شما را گفتم، خیلی دوست دارم که من هم اگر عیبی دارم، بگویید.

از او بخواهید تا نقش شما را در عیب خود تذکر دهد؛ برای مثال به او بگویید اگر من هم در این مسئله مقصر هستم، بگویید تا خودم را اصلاح کنم. پس از بیان انتقاد از اینکه او به سخنان شما گوش داده است، تشکر کنید.

نقد زن توسط شوهرش با نقد شوهر توسط زنش تفاوتهایی دارد که باید به آنها توجه شود.

روش مناسب انتقاد کردن از مردان - زن باید قبل از مطرح کردن دلخوری، آن را روی کاغذ بنویسد، زیرا به این ترتیب سهم خود را در پیشامد مربوط بهتر خواهد دید، از سوی دیگر نوشتن ماجرا موجب آرامش نسبی فرد می‌شود و در عین حال با نوشتن، بیشتر به علت‌های آن واقف می‌گردد.

- پیش از صحبت کردن، خود را به جای همسرش بگذارد. با این کار بهتر به مشکلات همسرش پی می‌برد.

- حتی‌المقدور قبل از صحبت با همسر خود، موضوع را با دیگران مطرح نکند، مگر نیاز مبرم احساس نماید. - در ابتدای صحبت تاکید کند که قصدش از مطرح کردن رنجش، رسیدن به حسن تفاهم است. - پیشاپیش یادآوری نماید شاید اصل ماجرا یک سوء‌تفاهم باشد، غرض از صحبت، رفع کردن آن است. - سعی نماید از نکات مثبت شخصیت او و کارهای مطلوبی که انجام داده است ذکری به میان آورد تا فضای مذاکره صمیمی شود. - در حین صحبت کردن به جای زخم زبان و کنایه زدن و تحقیر و تمسخر با لحنی دوستانه و مهربان صحبت کنند. طریقه مناسب انتقاد کردن از زنان - قبل از مطرح کردن موضوع آن را روی کاغذ بنویسید، تا متوجه خطاهای خود نیز بشوید. - هرگز وی را با دیگران مقایسه نکنید و مزایای آنها را به رخش نکشید، اگر می‌خواهید مقایسه‌ای در کار باشد او را با خودش مقایسه کنید یعنی خطاهای احتمالی را با رفتارهای خوب خودش در موقعیتی دیگر مقایسه نمائید. - از دلخوری‌ها و رنجش‌های کوچک شروع کنید. پس از رفع دلخوری وی را وادار نکنید به گناهش اعتراف کند. - کارهای خانه را به اندازه کارها و امورات بیرون از خانه، مهم بشمارید و قدردان زحماتش باشید. - از یکدندگی و لجاجت بپرهیزید. - در موقع صحبت کردن مواظب لحن و طرز ادای کلمات خود باشید، زیرا زنان به فرا پیام پیش از پیام اهمیت می‌دهند. - زیاد سوال کردن خانم‌ها را به نحوه ی ادراک جزیی آنها نسبت دهید، نه به استنطاق خودتان. - به هر شکلی که می‌توانید رفع دلخوری را جشن بگیرید، (با هدیه دادن حتی یک شاخه‌ گل یا هر چیز مورد نیاز طرف مقابل).

فرق عیب‌جو و انتقادکننده آن است که عیب‌جو نگاهش را تیز کرده تا لغزشی در رفتار و گفتار طرف مقابل بیابد و به او بگوید. انتقاد کننده در همان روابط عادی خود با دیگران، بدون اینکه قصد پیدا کردن عیب داشته باشد، در صورت مشاهده عیبی، آن را به صاحبش منتقل می‌کند.