معرفی کتاب؛ مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده

سرویس سبک زندگی فردا: در این یادداشت به نقل از مهرخانه ، به معرفی کتاب «مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده» می‌پردازیم.

مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده: مروری بر پیشرفت نظری و مطالعات تجربی

نویسنده: نوربرت نوورث و استرید هایدر ترجمه و تألیف: وحید مهربانی نشر گل‌آذین؛ ۱۳۹۲ در پیشگفتار کتاب «مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده: مروری بر پیشرفت نظری و مطالعات تجربی» آمده است: تبیین رفتار و تصمیم‌سازی اقتصادی انسان شاکله‌ اصلی علم اقتصاد را تشکیل می‌دهد و در اوایل تدیون متون اقتصادی و ارائه آن در مجامع دانشگاهی در گذشته، تنها حوزه مورد بحث و فحص میان اقتصاددانان بوده است، اما ازآن‌جایی‌که علم اقتصاد در زمره علوم انسانی قرار دارد، لذا از قابلیت درآمیخته‌شدن با سایر شاخه‌های علوم انسانی برخوردار است؛ ازاین‌رو محدوده علم اقتصاد چنان در زمان گسترش یافت که حتی موضوعات اصلی علوم اجتماعی را فراگرفت و اقتصاددانان را به تحلیل آن‌ها ترغیب کرد. باید توجه داشت که یکی از زمینه‌های اصلی بحث و تحقیق در علوم اجتماعی که به حریم تحلیل‌های اقتصادی وارد شده، نهاد خانواده است. خانواده اگر نگوییم قدیمی‌ترین، بلکه از کهن‌ترین نهادهای بشری به‌شمار می‌رود و بستری است که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌سازی‌های انسان در آن و یا در ارتباط با آن شکل می‌گیرد؛ ازاین‌رو خانواده مستعد آن است که بتوان با توسل به نظریه اقتصادی، تحولات آن را مورد مطالعه قرار داد. بر این اساس، مجموعه تلاش‌هایی که اقتصاددانان در این راستا انجام داده‌اند، با عنوان «اقتصاد خانواده» شناخته شده است. بنابراین زمان زیادی از کاربرد نظریه اقتصادی در تبیین رفتارهای رمبوط به خانواده نمی‌گذرد. حاصل این پیشرفت نظری، ظهور شاخه جدیدی در علم اقتصاد با عنوان اقتصاد خانواده بوده است. موضوع اقتصاد خانواده عمدتاً معطوف به مراحل مختلف چرخه زندگی خانوار است که براساس آن تصمیم‌سازی بر سر تشکیل، تکمیل و انحلال خانواده از منظر اقتصادی تحلیل می‌شود. وحید مهربانی مترجم و مؤلف کتاب بر این نکته تأکید دارد که کتاب تنها مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده بوده و صرفاً به منظور آشنایی مقدماتی با این حوزه تهیه شده است. بخشی از کتاب جنبه تألیفی داشته و بخش دیگر آن ترجمه‌ای است از مطالعه‌‌ای که توسط نوربرت نوروث و استرید هایدر در مؤسسه مطالعات خانواده اتریش انجام گرفته است. کتاب «مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده: مروری بر پیشرفت نظری و مطالعات تجربی» دارای سه فصل کلی است. در فصل اول، به آشنایی کلی با اقتصاد خانواده پرداخته می‌شود؛ ازاین‌رو نویسنده به معرفی موضوع اقتصاد خانواده و رویکردهای موجود در اقتصاد خانواده در این فصل می‌پردازد. ترجمه مقالاتی از نوربرت نوورث و استرید هایدر از مطالب مهم این فصل است که توسط نویسنده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم کتاب، سیر تحولات نظری اقتصاد خانواده به صورت کاملاً اجمالی ارائه می‌شود. در این راستا رویکردهای اقتصاد خانواده که پیشتر در فصل اول این کتاب معرفی شده‌اند، توسط نویسنده مورد بررسی قرار می‌گیرند. مطالب مطرح‌شده در این فصل شامل منحنی‌های تراز رفاه اجتماعی سموئلسون، تخصیص منابع در خانواده، تولید خانگی، تصیمات خانواده به عنوان یک مسأله چانه‌زنی (ایده اساسی، تصمیمات خانوار به مثابه یک بازی همکارانه، مقایسه با رویکردهی سنتی، الگوی ایستا همراه با تخصیص زمان، تصمیمات خانوار به مثابه یک بازی غیرهمکارانه و الگوهای جمعی رفتار خانوار) است. و در انتها نویسنده در فصل سوم نیز به بررسی مهم‌ترین مطالعات صورت‌گرفته در این زمینه تحت عنوان کتاب‌شناسی پیشرفت‌های اقتصاد خانواده می‌پردازد، در این فصل تلاش شده است تا مهم‌ترین مطالعات صورت‌گرفته، به صورت خلاصه ارائه شود. پیشرفت‌های قدیمی که به اقتصاد جدید خانواده منتهی شدند، اقتصاد جدید خانواده: دیکتاتورهای نوع‌دوست؟، رویکردهای نظریه بازی، نظریه فعالیت‌های جمعی، آزمون‌های تجربی و مقایسه نظریه‌های اصلی، تحلیل استفاده از زمان، سایر مطالعات تجربی در زمینه اقتصاد خانواده، رویکردهای تعادل عمومی و مجموعه مقالات، کتاب‌های مقدماتی و مطالعات اجمالی و تألیفات گردآوری‌شده، در این فصل مورد بررسی قرار گرفته‌اند. باید توجه داشت که این کتاب همان‌طور که نویسنده آن نیز تأکید دارد تمام آن‌چه که به عنوان اقتصاد خانواده در جهان شناخته می‌شود را پوشش نمی‌دهد، اما با توجه به فقدان منابع فارسی در این ارتباط، می‌تواند ابزار اولیه‌ مناسبی برای آشنایی و ورود به عرصه علمی اقتصاد خانواده باشد. کتاب «مقدمه‌ای بر اقتصاد خانواده: مروری بر پیشرفت نظری و مطالعات تجربی» به قلم نوربرت نوورث و استرید هایدر و ترجمه و تألیف وحید مهربانی، توسط نشر گل‌آذین در سال ۱۳۹۲ در شمارگان ۵۰۰ جلد و با قیمت ۹۲۰۰۰ ریال منتشر شده است.