علت گرفتگی گوش +درمان تخصصی و خانگی

افکارنیوز: حتماً شما هم گرفتگی گوش را تجربه کرده اید؛ مشکلی که معمولاً هنگام سرماخوردگی، سفر هوایی، شنا و… رخ می دهد. به همین دلیل ممکن است سراغ گوش پاک کن بروید و کار را خراب تر کنید. هر گونه اختلال در عملکرد لوله شنوایی یا همان شیپور استاش که حلق را به گوش میانی وصل کرده و وظیفه هواگیری گوش از راه حلق را برعهده دارد، با گرفتگی گوش همراه است. به عبارت دیگر بروز هر نوع اختلالی که باعثبر هم خوردن توازن میان هوای داخل گوش با هوای خارج گوش شود، موجب بروز این مشکل می شود، بنابراین به مرور زمان مایع در گوش میانی جمع شده و شما احساس گرفتگی می کنید. اینکه چرا دچار گرفتگی گوش می شویم و چطور باید آن را درمان کرد، پرسش هایی است که دکتر محمد منصوری، متخصص گوش، حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به آنها پاسخ می دهد. ۱. عفونت گوش عفونت گوش یکی از شایع ترین نوع مشکلات گوش است که به دلایل مختلفی مانند حساسیت، سرماخوردگی، ورود آب استخر آلوده به داخل گوش، بزرگ شدن لوزه ها و… بروز می کند و با علائمی مانند گرفتگی گوش، کاهش شنوایی، خروج ترشحات جرمی از گوش و… همراه است. البته بچه ها بیشتر دچار عفونت گوش می شوند، اما کم نیستند بزرگسالانی که برای یک بار هم که شده این مشکل را تجربه کرده اند. پیشگیری: اگر می خواهید دچار عفونت گوش نشوید، باید هنگام بروز سرماخوردگی به پزشک مراجعه کنید چون مزمن شدن این بیماری زمینه عفونت گوش میانی را به دنبال دارد. همچنین شستن مرتب دست ها، درمان حساسیت های فصلی و شنا نکردن در آب های آلوده از جمله موثرترین روش های پیشگیری از عفونت گوش و البته گرفتگی ناشی از آن است. درمان تخصصی: عفونت خفیف گوش معمولاً خود به خود درمان می شود، اما در موارد حادتر پزشک مصرف قطره، آنتی بیوتیک خوراکی و تزریقی و روش های درمانی دیگری را تجویز می کند. البته از آنجا که ممکن است دلیل بروز عفونت، ویروس ها باشند، مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها بزرگترین اشتباه ممکن است. درمان خانگی: برای درمان گرفتگی گوش ناسی از عفونت های باکتریایی می توانید یک حبه سیر را پوست بکنید و پس از له کردن، آن را با مقداری روغن داغ مخلوط کنید و اجازه دهید روغن سرد شود. حالا چند قطره از این مخلوط روغنی را داخل گوش تان بچکانید. سیر می تواند باکتری های گوش را نابود کند! ۲. سرماخوردگی و حساسیت فصلی گاهی گرفتگی گوش هنگام سرماخوردگی ناشی از عفونت ها نیست، بلکه به دلیل تجمع مایعات داخل گوش اتفاق می افتد. معمولاً در چنین شرایطی نیازی نیست به متخصص مراجعه کنید، چون هنگام سرماخوردگی فشار روی گوش ها طبیعی است و با بهبود سرماخوردگی، گرفتگی گوش تان هم برطرف می شود. پیشگیری: اگر می خواهید دچار این نوع گرفتگی گوش نشوید، باید قبل از هر اقدامی از ابتلا به سرماخوردگی پیشگیری کنید، اما در صورتی که سرما خوردید باید مرتب بینی تان را با سرم شستشو تمیز کنید و روزی دو تا سه بار آب نمک غرغره کنید تا دچار مشکل تنفس و به دنبال آن گرفتگی گوش نشوید. درمان تخصصی: این روزها آبنبات هایی با طعم های متفاوت در داروخانه ها موجود است که مخصوص سرماخوردگی هستند و نه تنها مجاری تنفسی شما را خنک می کنند و تا حدی از شر گرفتگی بینی و گلودرد خلاص می شوید، بلکه مکیدن این آبنبات ها با حرکت های فک و دهان همراه است و باعثباز شدن شیپور استاش و تعادل هوا می شود. در نتیجه مشکل گرفتگی گوش تان هم حل می شود. درمان خانگی: بدون شک بهترین و سریع ترین راه درمان گرفتگی گوش هنگام سرماخوردگی یا حساسیت های فصلی، انجام ورزش بلعیدن است. تعجب نکنید قرار نیست از صبح تا شب غذا بخورید، بلکه باید روزی چند بار دهان را باز و بسته کنید(حالتی شبیه غذا خوردن) و عمل بلعیدن را انجام دهید. با این اقدام ساده هوا از داخل سینوس ها آزاد شده و از گوش خارج شده و با ایجاد تعادل میان هوای داخل گوش و محیط بیرون، گرفتگی گوش ها به طور کامل برطرف می شود. ۳. مشکلات فک و دندان و گردن گاهی مواقع گرفتگی گوش از دندان درد، کشیدگی در ناحیه مهره های گردن و پشت گردن یا وجود مشکلاتی در فک(بیشتر پایین فک) نشأت می گیرد و با درمان هر کدام از آنها مشکل گوش هم برطرف می شود. بنابراین اگر هنگام دندان درد دچار گرفتگی گوش شدید، باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید چون عفونت دندان می تواند به گوش منتقل شود و علاوه بر گرفتگی، درد شدیدی ایجاد کند. همچنین اگر از گردن درد رنج می برید یا دچار مشکلات فک(ناهنجاری مادرزادی یا بر اثر ضربه، صدا کردن مفصل گیجگاهی فکی و…) باز هم مراجعه به متخصص بهترین گزینه است و صبر کردن و تحمل درد نه تنها مشکلات تان را درمان نمی کند، بلکه گرفتگی گوش امان تان را می برد. پیشگیری: شاید بهترین روش پیشگیری از این نوع گرفتگی های گوش، رعایت بهداشت دهان و دندان باشد، اما درباره مشکلات مهره گردن و فک متاسفانه پیشگیری چندانی وجود ندارد. درمان تخصصی: با مراجعه به پزشک و به دنبال درمان مشکل ایجاد شده، معضل گرفتگی گوش هم برطرف می شود. درمان خانگی: شاید درمان های خانگی مانند استفاده از قطره میخک برای دندان درد تاثیر مثبت داشته باشد و ماساژ با روغن های گیاهی باعثبهبود نسبی گردن درد شود، اما باید تاکید کنیم همه این درمان ها موقتی هستند و اگر هم گرفتگی گوش تان درمان شود با عود دوباره مشکلات گفته شده، باز هم گرفتگی گوش به سراغ تان می آید. پس در چنین شرایطی بهتر است بی خیال درمان های خانگی شوید. ۴. جرم گوش جرم گوش با حرکت های مفصل فک گیجگاهی و از راه های غذا خوردن و صحبت کردن وارد کانال گوش خارجی شده و در آنجا دفع می شود. در بعضی ها میزان ترشح جرم گوش بیش از اندازه است یا در کانال گوش به دلیل اشکال های آناتومی دفع نمی شود، بنابراین جرم گوش تجمع پیدا کرده و باعثگرفتگی آن می شود. البته این مشکل باید با مراجعه به پزشک درمان شود و استفاده از گوش پاک کن نه تنها باعثتمیز شدن جرم گوش نمی شود، بلکه استفاده از هر جسم خارجی برای تمیز کردن جرم گوش موجب از بین رفتن مکانیسم تمیز شدن خودکار و طبیعی گوش و ایجاد زخم های سطحی داخل آن و عفونت می شود و حتی خطر کم شنوایی و ناشنوایی را در پی دارد. پیشگیری: علاوه بر رعایت بهداشت گوش، بعد از استحمام و خروج از استخر، گوش هایتان را با باد سشوار به طور کامل خشک کنید. درمان تخصصی: وقتی به دلیل تجمع جرم گوش، به متخصص مراجعه می کنید، پزشک به کمک وسیله ای به نام اتوسکوپ داخل گوش را معاینه می کند. برای بیرون آوردن جرم اضافی نیز روش های مختلفی مانند ساکشن یا شستشوی گوش(فشار آب گرم با یک سرنگ بزرگ مخصوص به داخل گوش) وجود دارد و براساس تشخیص، از یکی از روش های گفته شده استفاده می شود. البته احتمال عود گرفتگی همچنان وجود دارد. درمان خانگی: قطره های گوش موجود در داروخانه ها باعثحل شدن جرم گوش و درمان گرفتگی می شوند اما یک هفته یا بیشتر باید آنها را مصرف کنید. ۵. مسافرت های هوایی شاید شما هم گرفتگی گوش را در هواپیما هنگام برخاستن هواپیما از زمین یا هنگام فرود تجربه کرده باشید. به طور کلی گرفتگی گوش(در یک یا هر دو گوش) در هواپیما به دلیل وارد شدن فشار به گوش میانی، به ویژه پرده صماخ است و زمانی اتفاق می افتد که ارتفاع هواپیما تغییر می کند و فشار هوای گوش میانی و فشار هوای محیط از تعادل خارج می شود. البته در بیشتر مواقع این مشکل با راهکارهای ساده ای قابل درمان است، اما در موارد گرفتگی شدید با علائمی مانند درد شدید، احساس فشار در گوش، کاهش شنوایی، زنگ زدن گوش، سرگیجه، استفراغ و حتی خونریزی از گوش همراه است. پیشگیری: برای اینکه هنگام پرواز دچار گرفتگی گوش نشوید باید هنگام بلند شدن یا به زمین نشستن هواپیما خمیازه بکشید یا آب دهان تان را مرتب قورت دهید تا ماهیچه های شیپور استاش فعال شوند. همچنین می توانید آبنبات بمکید یا آدامس بجوید. اگر هم سرما خورده اید و گرفتگی بینی دارید باید نیم ساعت پیش از بلند شدن یا نشستن هواپیما از اسپری دکونژستانت بینی استفاده کنید. فراموش نکنید مصرف آب در طول پرواز باعثعملکرد بهتر مجرای گوش می شود و از گرفتگی گوش پیشگیری می کند. درمان تخصصی: مکیدن آبنبات و جویدن آدامس نه تنها باعثپیشگیری از گرفتگی گوش هنگام پرواز می شود بلکه نقش درمانی هم دارد. همچنین خمیازه کشیدن ماهیچه هایی را فعال می کند که باعثباز شدن مجرای استاش می شوند و به گوش میانی اجازه می دهند تا فشار هوا را تنظیم کند. درمان خانگی: درمان های خانگی تاثیر بسزایی در رفع گرفتگی گوش هنگام پرواز دارند و به ندرت به درمان های پیچیده نیاز است، اما گاهی پزشک با ایجاد برشی روی پرده صماخ ضمن خارج کردن مایع اضافی گوش، فشار هوا را هم متعادل می کند تا مشکل بیمار حل شود. یادتان باشد در صورتی که به تازگی جراحی گوش انجام داده اید، مبتلا به سرماخوردگی یا حساسیت فصلی هستید یا سابقه گرفتگی مکرر گوش دارید حتماً پیش از پرواز با پزشک تان مشورت کنید تا با تجویز دارو جلوی عوارض احتمالی را بگیرید. ۶. استخر و استحمام بسیاری از افراد بعد از استحمام و رفتن به استخر دچار گرفتگی گوش می شوند که به دلیل ورود آب به مجرای گوش آنهاست؛ به شرطی که عفونتی در کار نباشد. عده ای هم می گویند اگر پیش از رفتن داخل استخر، گوش مان را با کمی آب یا کرم مرطوب کنیم دچار گرفتگی گوش نمی شویم. این باور نادرست است. بهترین روش پیشگیری از نفوذ آب به داخل گوش استفاده از گوش گیر در استخرهاست. البته اگر شناگر ماهری باشید و اصول صحیح شنا کردن را بدانید به ندرت آب داخل گوش تان نفوذ می کند. استفاده از گوش بند ضد آب و قطره های مخصوص که حالت اسیدی دارند، می توانند در پیشگیری از نفوذ آب و گرفتگی های معمولی یا ناشی از عفونت گوش موثر باشند. لی لی کردن در حالی که سرتان را به سمت گوشی که گرفته است به سمت پایین خم کرده اید می تواند گرفتگی گوش را حل کند. اگر پس از حمام یا شنا کردن دچار گرفتگی گوش می شوید: برای خارج کردن آب از گوش چه بعد از استخر و چه بعد از استحمام باید حوله را لبه گوش تان بگذارید، سرتان را خم کنید و چند بار تکان دهید و اگر آب خارج نشد لبه گوش تان بگذارید، سرتان را خم کنید و چند بار تکان دهید و اگر آب خارج نشد و باز هم احساس گرفتگی داشتید می توانید از سشوار کمک بگیرید؛ به این ترتیب که آن را در فاصله ۲۰ سانتی متری از گوش تان به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید. با تکرار سه تا پنج بار این کار مشکل تان حل می شود.