سرویس سبک زندگی فردا: زندگی با بچههای سركشی كه رفتارهای ناپسندی دارند، بسیار دشوار است بهویژه اگر راهكارهای پدر و مادر كارآیی خود را در قبال رفتار بد كودك از دست داده باشد. همین موضوع بهانهای شد تا با مرور چهار رفتار ناپسند و شایع در میان كودكان از روشهای مدیریت و مهار این رفتارها آگاه شویم. در ادامه این مطلب را به نقل از مجله سیب سبز بخوانید.
بچههای لجباز رفتار كودك را ریشهیابی و تحلیل كنید لجبازی از جمله رفتارها و واكنشهایی است كه معمولا در كودكان با گریهكردن، جیغ كشیدن، فحش دادن یا تخریب اشیا یا آسیب زدن به كودك دیگر بروز پیدا میكند. به اعتقاد برخی از روانشناسان كودك، لجبازی غالبا در شرایطی كه كودك اعتماد به نفس كافی ندارد و مدام همسالان خود را از خود برتر میبیند بروز میكند و گاهی كودك این رفتار را با الگو گرفتن از والدین اجرا میكند. برای مواجهه با كودكی كه برای جلبتوجه دست به دامن لجبازی شده چند راه پیش رو دارید. باید ببینید هدف او از لجبازی جلب توجه است یا اینكه واقعا مشكلی دارد؟ در این صورت دو راه پیشرو دارید: گام اول: اگر هدفش از لجبازی جلب توجه است میتوانید بهراحتی او را مهار كنید؛ مثلا اگر از او خواستید كاری انجام دهد و او بر سر انجام آن لجبازی كرد با این لفظ دوباره از او درخواست كنید كه« اگر تونستی این كار رو بكنی؟» یا «اگر تونستی یك شوت محكم بزنی؟» در این شرایط كودك لجباز اگر به دنبال جلب توجه باشد با انجام این كار به دنبال هدفش میگردد. گام دوم اما اگر كار پیچیدهتر از این حرفهاست و او با شما همراهی لازم را ندارد،
باید طی چند مرحله حالتهای او را بررسی كنید و ببینید آیا لجبازی عادت ثانویه او شده یا با این كار احساس آرامش میكند؟ شاید تفكیك این مسائل برایتان سخت باشد كه در این صورت میتوانید از مشاور كودك كمك بگیرید. بچههای حاضرجواب فهرستی از جملات جایگزین آماده كنید وقتی از حاضرجوابی كودكان حرف میزنیم مقصودمان زمانهایی است كه از كودك پاسخگویی سریع و واكنش بیادبانه مانند زباندرازی، حاضرجوابی و انواع و اقسام شكلكها را میبینیم. مصداق این كودكان پسربچهای است كه وقتی بشقاب شلغم یا سوپ روبهرویش است، میگوید: «من از شلغم متنفرم! مزخرفه» یا دختربچهای است كه وقتی از او میخواهید در تمیز كردن اتاقش شما را همراهی كند به شما میگوید: «دوست دارم اتاقم كثیف باشه. اگر ناراحت میشی خودت تمیز كن». در این شرایط چه باید كرد؟ گاهی بچهها متوجه نیستند كه اینطور صحبت كردن آنها بیادبی و حاضرجوابی تلقی میشود. اما برای مهار كردن این رفتار راهحلهایی وجود دارد كه امتحان كردنشان خالی از لطف نیست. رفتارهای جایگزین را به او آموزش دهید. با او درباره رفتارش صحبت كنید و بگویید جملاتی كه استفاده میكنی مودبانه نیست و بهتر است از
جملات دیگری استفاده كنی. برایش جملات جایگزین را تكرار كنید. به او بگویید به جای آنكه بگوید شلغم مزخرف است میتواند بگوید میلی به شلغم ندارد یا چطور میشود شلغم را مزهدار كرد یا به جای آنكه بگوید من اتاق كثیفم را دوست دارم میتواند بگوید كه الان برای تمیز كردن اتاق آمادگی ندارد یا چند ساعت دیگر این كار را انجام میدهد.
دومین راه این است كه مراقب باشید در برابر بیادبی او خشمگین نشوید و تنها به او نشان دهید كه در این شرایط با او صحبت نمیكنید. او را برای مدتی تنها و به حال خود بگذارید تا درباره رفتارش فكر كند در صورتی كه او رفتارش را در موقعیتهای مشابه تكرار كرد در برابر خواستههایش قاطعانه «نه» بگویید و این شیوه را تا زمانی ادامه دهید كه از او رفتاری مناسب ببینید.
بچههای گستاخ قاطع و مصمم برخورد کنید میان جملات و رفتارهای گستاخانه و كلمات و رفتارهایی كه ناشی از ابراز صادقانه واقعیتها یا نیازهای كودك است، مرز باریكی وجود دارد بنابراین پیش از هر چیز باید این دو را به خوبی از هم تفكیك كنید. برای مثال جملاتی مانند «از این رنگ لباس خوشم نمیآید» یا «صدایتان هنگام صحبت كردن با تلفن خیلی بلند و آزاردهنده است» در گروه جملات یا رفتارهای گستاخانه قرار نمیگیرند چون كودك شما تنها صادقانه انتظاراتش را با شما در میان میگذارد اما برای آنكه با مصادیق رفتارهای گستاخانه آشنا شوید این فهرست را به ذهن بسپارید. بددهانی، پرخاشگری فیزیكی مانند پرت كردن اشیا، مسخره كردن فیزیكی یا كلامی، بیتفاوتی و بی توجهی ازنشانه های رفتارهای گستاخانه در کودک شما است. در برخورد با کودک گستاخ قدم اول آن است كه برخی از نیازهای كودك را بیپاسخ بگذارید؛ مثلا به او بگویید به خاطر رفتار غیر قابل قبولت دیگر نمیتوانم برای آخر هفته تو را به پارك ببرم. به قولتان وفادار باشید حتی اگر كودك درباره رفتار زشتش عذرخواهی كرد، این كار را انجام ندهید اما بابت عذرخواهیاش با او مهربان باشید و از او تشكر كنید اما
به او بفهمانید كه پیامد كار نادرست را باید تجربه كند. بچههای دروغگو تمرین كنید تا دروغ نگویید اگر كودكتان زیاد دروغ میگوید باید زنگ خطر را به صدا درآورید و اول از همه به رفتارهای خود و همسرتان توجه كنید. كودك شما بیشتر آداب و رسوم زندگی و رفتارهای درست و غلط را با الگوبرداری از شما یاد میگیرد. در مرحله بعد از كودكتان بخواهید كه با شما صادق باشد. برایش توضیح دهید دروغگویی چطور میتواند خودش و شما را به دردسر بیندازد. وقتی آنها را در موقعیتی غافلگیر میكنید كه دروغ گفتهاند وجدانشان را با پرسیدن سوالهایی اخلاقی بیدار كنید. به او بگویید آیا دروغ گفتن كار درستی است؟ اگر همیشه همه اعضای خانواده به هم دروغ بگویند چه میشود! از داستانها و قصههایی كه مفاهیم دروغگویی در آنها نهفته است، استفاده كنید. علت دروغگویی كودكتان را به خوبی درك كنید. گاهی بعضی از بچهها برای پنهانكاری دروغ میگویند و گاهی برای شاد كردن دل والدین مثل وقتی كه كودكی با توپ شیشه آینه را میشكند و آن را گردن برادرش میاندازد. در این شرایط باید به كودكتان آموزش دهید كه اگر راستش را با شما در میان بگذارد، شما كمتر عصبانی میشوید.
علاوه بر این میتوانید برای دروغگویی هم جریمه مشخص كنید؛ مثلا اگر كودكتان به دروغ به شما میگوید مشقهایش را نوشته اما ساعت ۹ شب متوجه میشوید ننوشته میتوانید او را به خاطر ننوشتن مشقهایش برای یك روز از تماشای برنامه كودك محروم كنید و یك روز دیگر هم این جریمه را به خاطر دروغگویی تمدید كنید.
دیدگاه تان را بنویسید