هر آنچه باید درباره التهاب کلیه بدانید

الودکتر: برای درک و شناخت مشکلات کلیه مانند التهاب کلیه، بهتر است بحث را با عنوان کردن پیش‌زمینه‌ای درباره این‌که اصلا کلیه‌ها چه هستند و کارشان چیست آغاز کنیم.

کلیه‌ها دو اندام لوبیا‌شکل و اندازه مشت دست هستند که درست زیر دنده‌ها و در ناحیه چپ و راست ستون فقرات قرار دارد. کلیه‌ها، مواد ناخالص و آب اضافی را از خون خارج ساخته و حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ کوارت (معادل ۹۸/۰ لیتر) از خون را به طور روزانه تصفیه می‌کنند. هر کلیه متشکل از هزاران ساختار به نام گردیزه است که در آن عمل اصلی تصفیه‌سازی خون انجام می‌شود. در گردیزه‌ها، یک فرآیند پاکسازی دو مرحله‌ای انجام می‌شود و آنچه بدن به آن نیاز دارد، از آنچه نیاز ندارد و باید از شرش خلاص شود، تفکیک می‌شود.

فیلتری به نام گویینه، سلول‌های خونی و پروتئین را در حیطه خود قرار می‌دهد، بعد آب و مواد زائد را به فیلتر دوم می‌فرستد که آن را نایچه می‌نامند. مواد معدنی در نایچه جمع می‌شوند. بعد از آن، چیزی که به جا می‌ماند در قالب ادرار بدن را ترک می‌کند. التهاب کلیه نوعی بیماری است که در آن نایچه‌های کلیه و بافت‌های هم‌جوار آن عفونی شده و همین مسئله به کلیه آسیب وارد می‌کند.

زمانی که کلیه‌ها آسیب می‌بینند، نمی‌توانند عملکرد درستی داشته باشند. مواد زائد و رسوبات در آن تجمع پیدا کرده و منجر به بروز مشکلات جدی سلامت می‌شود. اگر این بیماری خیلی حاد باشد یا مدت زمان زیادی ادامه یابد، منجر به نارسایی کلیه می‌شود. انواع التهاب کلیه

گلومرولونفریت حاد: این نوع التهاب کلیه می‌تواند به ناگهان بعد از یک عفونت شدید مانند گلودرد میکروبی، هپاتیت و یا HIV تشدید پیدا کند. از طرفی ممکن است زخم آکله هم سبب بروز آن شده و بیماری‌هایی که شیوع کمتری دارند مانند سندروم گودپاسچر و یا گرانولوماتوز همراه با پلی‌آنژیت (GPA) هم مسبب آن باشد. این بیماری به مراقبت‌های شدید پزشکی به منظور پیشگیری از آسیب نیاز دارد.

سندروم آلپورت: این بیماری می‌تواند به نارسایی کلیه و نیز مشکلات بینایی و شنوایی بیانجامد. این بیماری اغلب در خانواده‌ها رخ داده و در مردان حادتر است.

گلومرولونفریت مزمن: این بیماری به کندی پیشرفت کرده و در مراحل اولیه، تنها علائم کمی از خود نشان می‌دهد و می‌تواند سبب آسیب به کلیه و نارسایی آن شود. این بیماری اغلب در خانواده‌ها بروز پیدا کرده و ممکن است بعد از بروز یک بیماری حاد، شدید شود.

نفروپاتی IgA: یکی از شایع‌ترین التهاب‌های کلیه سوای بیماری‌های مرتبط با دیابت یا زخم آکله، همین بیماری است. این بیماری زمانی تشدید پیدا می‌کند که مواد زائد و رسوبات پادتن‌ها در کلیه شکل گرفته و سبب التهاب می‌شوند. این بیماری در مردان شایع‌تر از زنان بوده و به ندرت در جوانان بروز پیدا می‌کند چرا که علائم اولیه آن به راحتی قابل شناسایی نیست. این بیماری را می‌توان با داروهای مربوط به فشار خون درمان کرد.

نفریت بینابینی: این بیماری اغلب خیلی سریع تشدید پیدا کرده و به خاطر مصرف دارو یا انواع عفونت رخ می‌دهد. این بیماری بر بخشی از کلیه که اغلب به نام بخش بینابین در کلیه شناخته می‌شود تأثیر می‌گذارد. اگر بیماران بلافاصله مصرف داروهایی را که سبب بروز مشکلات‌اند قطع کنند، ظرف چند هفته بهبود پیدا خواهند کرد.

علل التهاب کلیه

التهاب کلیه علل مختلف و متعددی دارد. در برخی موارد، علت آن ممکن است چندان شاخص و بارز نباشد. التهاب کلیه و بیماری کلیوی اغلب در خانواده‌ها بروز پیدا کرده و همین نشان‌دهنده وجود نوعی ارتباط ژنتیکی است. عفونت‌هایی مانند HIV و هپاتیت B و یا C هم می‌توانند مسبب بروز التهاب کلیه باشند.

حدودا ۶۰ درصد از افرادی که دچار زخم آکله هستند - نوعی بیماری خودایمنی - دچار التهاب کلیه هم می‌شوند. در نتیجه می‌توان گفت بین این بیماری و مشکلات مربوط به سیستم ایمنی هم ارتباط‌هایی وجود دارد. در برخی موارد، داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها هم می‌توانند به کلیه آسیب وارد کرده و منجر به التهاب کلیه شوند. مصرف زیاد قرص‌های مسکن، داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب و قرص‌های ادرارآور هم می‌توانند سبب بروز التهاب کلیه شوند.

عوامل خطرزا مهم‌ترین عوامل خطرزای مربوط به بیماری کلیوی عبارتند از:

-سابقه خانوادگی بیماری کلیوی -فشار خون بالا -دیابت -چاقی -بیماری قلبی -سنین ۶۰ سالگی و بالاتر علائم التهاب کلیه

علائم التهاب کلیه اغلب در سطوح اولیه آن چندان شدید نیست. با این همه، به منظور مراقبت از کلیه‌ها در برابر آسیب‌های دائمی، اگر هر یک از علائم زیر را دیدید باید قویا مراقبت‌های پزشکی را انجام دهید:

-تغییر در عادت‌های ادراری -تورم در نقاط مختلف بدن خصوصا در دست‌ها، پاها، قوزک پا و صورت -تغییر در رنگ ادرار -ادرار کف‌آلود -وجود خون در ادرار تشخیص التهاب کلیه

التهاب کلیه نخست از روی آزمایش‌های عادی خون و ادرار تشخیص داده می‌شود. یافتن پروتئین در ادرار می‌تواند گویای این باشد که کلیه‌ها به خوبی کار نمی‌کنند. انجام آزمایش خون که می‌تواند مواد زائد موجود در خون یعنی کراتینین را مشخص کند، اطلاعات مهمی درباره سلامت کلیه‌ها نشان خواهد داد. بهترین روش برای بررسی و چک کردن التهاب کلیه انجام نمونه‌برداری است. برای این عمل، پزشک از یک سوزن برای برداشتن قسمتی از کلیه و تحقیق روی آن استفاده خواهد کرد.

چه وقت باید به پزشک مراجه کنید؟

وجود خون در ادرار، یا رنگ مایل به قهوه‌ای ادرار از نشانه‌های بارز التهاب کلیه بوده و باید سریعا تحت درمان پزشکی قرار گیرد. سایر نشانه‌ها شامل ادرار کف‌آلود، بروز تغییر در دفعات دفع ادرار و تورم در اطراف صورت و قوزک پا است. همه این‌ها علائم التهاب کلیه محسوب می‌شوند و باید توسط پزشک بررسی شوند.

درمان التهاب کلیه

درمان التهاب کلیه تا حد زیادی بر این اساس صورت می‌گیرد که آیا این بیماری حاد یا مزمن بوده و یا با سایر بیماری‌ها مانند زخم آکله مرتبط است یا خیر. التهاب حاد کلیه در برخی مواقع به خودیِ خود خوب می‌شود. این بیماری معمولا مستلزم درمان با دارو و روش‌های خاصی است تا بتوان مایعات اضافی و پروتئین‌های خطرناک را از آن خارج ساخت.

درمان التهاب مزمن کلیه معمولا مستلزم چک‌آپ‌های مداوم و مرتب کلیه و سنجش فشار خون است. پزشک برای کنترل فشار خون شما و کاهش تورم، قرص‌های ادرارآور برایتان تجویز خواهد کرد. از طرفی می‌تواند داروهایی هم تجویز کند که از سیستم ایمنی بدن در مقابل هر نوع حمله به کلیه‌ها مراقبت می‌کند. تغییرات رژیمی مانند کم کردن و قطع مصرف پروتئین، نمک و پتاسیم هم جزو دستورات پزشک است.

التهاب کلیه در مراحل حاد اغلب بازخورد خوبی نسبت به درمان دارد. در برخی مواقع، سال‌ها بعد از عود کردن التهاب کلیه، افراد دچار گلومرولونفریت می‌شوند. هرچند این بیماری‌ها همواره قابل درمان نیستند، اما درمان مناسب مانع از عود کردن مجدد بیماری شده و از کلیه‌ها محافظت می‌کند.

نکته مهمی که باید به خاطر داشت، انجام دقیق دستورات پزشک به منظور پیشگیری و کم کردن آسیب به کلیه است. اگر کلیه دچار نارسایی شود، بهترین گزینه‌های به‌جا مانده، عمل دیالیز کلیه یا پیوند آن است. دیالیز نوعی فرآیند پزشکی است که طی آن، مواد زائد و مایعات اضافی از کلیه‌ها زدوده شده و مواد شیمیایی خون را در سطح متعادلی نگه می‌دارد.

پیشگیری از التهاب کلیه

با رعایت و انجام این دستورالعمل‌های سلامتی، می‌توانید تا حد زیادی از بروز التهاب کلیه جلوگیری کنید: -داشتن وزن متعادل -ترک سیگار -حفظ فشار خون با وجود محدودیت‌های سلامت -حفظ قند خون در سطح متعادل با توجه به محدودیت‌های سلامت -ورزش

یک رژیم غذایی سالم از سلامت کلیه‌ها محافظت خواهد کرد. به افرادی که مشکلات کلیوی دارند اغلب توصیه می‌شود تا پروتئین کمتری خورده و مصرف نمک را قطع کنند. یکی دیگر از کارهایی که می‌توان انجام داد، مشورت با متخصص غذایی است تا بتوان یک رژیم غذایی متناسب با عملکرد کلیه را پیش گرفت و تا حد امکان از مصرف داروهایی مانند داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی که به کلیه‌ها آسیب وارد می‌کند پرهیز نمود.

زخم آکله و التهاب زخم آکله در کلیه چیست؟

زخم آکله نوعی بیماری خودایمنی است که طی آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خودش حمله می‌کند. بیش از نیمی از افرادی که دچار زخم آکله هستند در نهایت به زخم آکله کلیه مبتلا می‌شوند، یعنی زمانی که بیماری منجر به التهاب کلیه‌ها خواهد شد. علائم این بیماری عبارت است از: -ادرار کف‌آلود -فشار خون بالا -تورم ساق پا، قوزک پا و پاها همه این علائم همراه با علائم زخم آکله بروز پیدا می‌کند؛ علائمی مانند مشکلات مفصلی، تب و انواع کهیر.

منبع: medicalnewstoday