عرفه، روزی برای ارتباط بیشتر با خدا
امام حسین (علیه السلام) در دعای روز عرفه می فرماید: او دعای بندگان را می شنود و سختی های ایشان را از بین می برد و مقامشان را بالا می برد و گردنکشان را سرکوب می کند پس غیر آن ذات یکتا هیچ خدایی نیست و او را عدیل نباشد و مثل و مانند ندارد و او شنوا و بیناست.
سرویس سبک زندگی فردا: یکی از ویژگی های مؤمن این است که می خواهد دائماً خود را به خدا نزدیک کند و پیوسته در جهت جلب رضای اوست. همانطور که در روایات بسیاری به توبه یا دعا و... سفارش شده و از طرف دیگر مکان ها یا زمان های خاصی برای اجابت دعا یا قبولی توبه ذکر شده، برای جلب رضایت حق نیز اوقات یا مکان هایی بیان شده که مؤمن می تواند در آنها، به خداوند تقرّب جوید. خداوند، مهربان و بخشنده بوده و رحمت او همیشه بر خلقش جاری است، اما باید بدانیم برخی از اوقات یا در برخی از مکانها رحمت خداوند بر خلق بیشتر بوده و بخشش معاصی راحت تر می باشد، یکی از همین اوقات روز عرفه است. برای کسی که در جستجوی رحمت الهی است روز عرفه فرصت خوبی است تا بتواند رضایت خداوند را جلب نموده و از گناهان خود توبه کند در این یادداشت که از تبیان نقل شده است به برخی از این فرصت ها اشاره شده است.
فرصتی برای خداشناسی
روز عرفه دارای فضایل بسیاری است، هم برای کسانی که در عرفات حاضرند و هم برای کسانی که در اماکنی غیر از عرفات اند، به همین دلیل بر مؤمنان لازم است نهایت بهره‌برداری از این روز شریف را بنمایند. یکی از مهم‌ترین و بهترین فرصت‌های موجود در این روز، فرصت خداشناسی است، تأمل و تدبّر در دعای عرفه امام حسین که در حقیقت بیان و شرح حقایق توحیدی و مراتب آن است ما را به این موضوع یعنی خداشناسی نزدیک‌تر می کند. اینکه خداوند انسان را چگونه خلق فرمود، چگونه روزی داد، چقدر بر بندگان نعمت ارزانی داشت، چقدر از گناهان ایشان بخشید و... همه از مواردی است که در دعای عرفه ذکر شده است.
با قرائت دعای عرفه خدا را بهتر می‌شناسیم، وقتی فهمیدیم که نهایت مرتبه توحید آن است که غیر از خدا نبینیم و غیر از او نخواهیم، سعی می‌کنیم تا خود را به آن مرتبه برسانیم، همانکه امام فرمود:
«ایکون لغیرک من الظهور ما لیس لک حتی یکون هو المظهر لک متی غبت حتی تحتاج الی دلیل یدلّ علیک عمیت عین لا تراک»؛
آیا برای غیر تو ظهوری هست که برای تو نباشد تا آن غیر بخواهد مظهر تو باشد؟ چه وقت غایب بوده‌ای تا به دلیلی احتیاج باشد که بر تو دلالت کند؟
در این فرصت می‌خواهیم برخی از راه‌های افزایش خداشناسی با هم مروری داشته باشیم.
استفاده کردن از نعمت‌های در دسترس
امام حسین (علیه السلام) در دعای روز عرفه در مورد نعمت‌های الهی و توجه بندگان به خداوند روزی دهنده می‌فرماید:
«فایّ نعمک یا الهی احصی عدداً و ذکراً ام ایّعطایاک اقوم بها شکراً و هی یا ربّ اکثر من ان یحصیها العادّون»؛
پروردگارا کدام نوع از نعمت‌های بی‌حسابت را به ذکر و شماره می‌توان آورد، به شکرانه کدامیک از عطاهایت می‌توان قیام نمود در صورتی که نعمتت بیش از آن است که حسابگران به شمار آرند.
خداوند می‌فرماید: «الّذی جعل لکم الأرض فراشاً و السّماء بناءً و انزل من السّماء ماء فاخرج به من الثّمرات رزقاً لکم فلاتجعلوا للّه انداداً و انتم تعلمون» (سوره بقره، آیه ۲۲)
آن (خداوندی) که زمین را برای شما فرشی (گسترده) و آسمان را بنایی (افراشته) قرار داد و از آسمان، آبی فرو فرستاد و به آن از میوه‌ها، روزی برای شما بیرون آورد، پس برای خداوند شریک و همتایی قرار ندهید با آنکه خودتان می‌دانید(که هیچ یک از شرکا و بت‌ها، نه شما را آفریده‌اند و نه روزی می‌دهند و اینها فقط کار خداست.)
اینکه انسان بداند از نعمت‌های خداوند استفاده میکند و روزی خود را از آنها تأمین میکند، او را به این موضوع راهنمایی میکند که اولاً آنکه این نعمت‌ها را به او ارزانی داشته، اگر اراده فرماید می‌تواند همه را از او بگیرد. چنانکه می‌بینیم هر گاه به سبب گناهان مردم، خشکسالی شده و آسمان باران را از زمین دریغ میکند مردم به تضرع و زاری به درگاه خداوند رفته، تا شاید حق از گناهان آنها درگذرد و درهای رحمت خود را برایشان بگشاید. و ثانیاً به لطف و رحمت و مهربانی خداوند پی میبرد که چگونه لحظه‌ای بندگان را مهمل نگذاشته و روزی آنها را دائماً عنایت می‌فرماید. تفکر در قدرت الهی و مقایسه قدرت حقتعالی با بندگان
امام حسین (علیه السلام) در دعای روز عرفه می‌فرماید: «و هو للدّعوات سامع و للکربات دافع و للدرجات رافع و للجبابرة قامع، فلا اله غیره و لا شی ء یعدله و لیس کمثله شی ء و هو السمیع البصیر»
او دعای بندگان را می‌شنود و سختی‌های ایشان را از بین میبرد و مقامشان را بالا میبرد و گردنکشان را سرکوب میکند پس غیر آن ذات یکتا هیچ خدایی نیست و او را عدیل نباشد و مثل و مانند ندارد و او شنوا و بیناست.
خداوند در بیان قدرت خود می‌فرماید: «قل من یرزقکم من السّماء و الأرض أمّن یملک السّمع و الأبصار و من یخرج الحیّ من المیّت و یخرج المیّت من الحیّ و من یدبّر الأمر فسیقولون اللّه فقل أفلا تتّقون»(سوره یونس، آیه ۳۱)
بگو: چه کسی از آسمان و زمین شما را روزی می‌دهد؟ یا چه کسی مالک گوش و چشم‌هاست؟ و چه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌آورد و چه کسی کار هستی را سامان می‌دهد؟ (در پاسخ) خواهند گفت: خدا. پس بگو: آیا از کیفر پرستش غیر خدا پروا نمی‌کنید.
تفکر در طبیعت
رسیدن از معلول علت در واقع یكی از دلایل فلسفی اثبات خداوند است كه فلیسوفان به عنوان اولین دلیل برای اثبات وجود خداوند از آن مدد می‌جویند.
خداوند در قرآن نیز بسیار از طبیعت و آفرینش موجودات یاد كرده و ما را به توجه بدان ترغیب نموده است، آیاتی كه یا اشاره به خود طبیعت و آثار آن دارد و یا به واقع و حوادث واقع شده در جهان اشاره می‌كند، آیاتی مانند؛
آیه ۱۷ و ۱۸، سوره غاشیه: «أَ فَلا یَنْظُرُونَ إِلَى اْلإِبِلِ كَیْفَ خُلِقَتْ* وَ إِلَى السَّماءِ كَیْفَ رُفِعَتْ؛ آیا به شتر نمى‌نگرند كه چگونه آفریده شده و به آسمان كه چگونه برافراشته شده است.»
و آیه ۵ سوره طارق: «فَلْیَنْظُرِ اْلإِنْسانُ مِمَّ خُلِقَ؛ پس انسان باید بنگرد كه از چه آفریده شده است».
آیه ۱۸۵، سوره اعراف: «أَ وَ لَمْ یَنْظُرُوا فی مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ اْلأَرْضِ وَ ما خَلَقَ اللّهُ مِنْ شَیْ ءٍ وَ أَنْ عَسى أَنْ یَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ فَبِأَیّ حَدیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ؛ آیا در ملكوت آسمان‌ها و زمین و هر چیزى كه خدا آفریده است ننگریسته‌اند و اینكه شاید هنگام مرگ‌شان نزدیک شده باشد پس به كدام سخن بعد از قرآن ایمان مى‌آورند».
آیه ۵، سوره ق: «أَ فَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ كَیْفَ بَنَیْناها وَ زَیَّنّاها وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ؛ مگر به آسمان بالاى سرشان ننگریسته‌اند كه چگونه آن را ساخته و زینتش داده‌ایم و براى آن هیچ گونه شكافتگى نیست.»
و آیات بسیار دیگر كه گویای توجه خاص آیات قرآن به طبیعت و آثار خلقت است.
منابع: تفسیر نمونه، آیت اللّه ناصر مکارم شیرازی نوشته یاسر جهانی پور حجت الاسلام قرائتی، درس هایی از قرآن
دیدگاه تان را بنویسید