چند راهکار عالی برای رهایی از تنبلی

روزنامه آرمان: پيامبر گرامي اسلام (ص) مي‌فرمايند: «پروردگارا نعمت سرزندگي و كوشايي را به ما ارزاني‌دار و از سستي و تنبلي و ناتواني و بهانه آوري و زيان و دل مردگي و ملال محفوظمان بدار.» (بحار الانوار، مجلسي، محمد تقي، ج۹۱، ص۱۲۵) تنبلي و كسالت آفتي است كه دامنگير اكثر افراد، چه پير و چه جوان شده است. تنبلي سرآغاز تمامي محروميت ها است. شخص تنبل از آنجا كه حال و حوصله انجام كاري ندارد خموده و ناتوان كناري مي نشيند و منتظر گذران شب و روز است. روزش را بي‌حاصل شب مي كند و شبش را بي‌ثمر روز. خمودگي و رخوت دروني اش توان انجام امور را از او مي گيرد. نتيجه اين ناتواني و بي‌حوصلگي آن است كه بسياري از موقعيت‌ها و شرايط خوب زندگي را از دست مي‌دهد و در دام انواع محروميت ها خواهد افتاد. شخص تنبل نه تنها دنياي خود را نابود مي كند بلكه آخرتش را نيز تباه كرده چرا كه آنكه دنيا را به بي‌حاصلي و بي‌ثمري گذرانده اندوخته اي براي آخرتش ندارند. امام باقر (ع) تنبلي را تباه‌كننده دين و دنيا مي خوانند و مي فرمايند:» تنبلي به دين و دنيا زيان مي زند.» (تحف‌العقول، ص۳۰۰) اما شريعت برحق و راستين آخرين فرستاده الهي؛ از آنجا كه عنايتي خاص به تمامي جنبه هاي زندگي دارد از اين مهم نيز چشم‌پوشي ننموده و با ارائه راهكارهايي راه گشا به حل اين معضل فراگير پرداخته است. در ادامه به ذكر كلام معصومين (ع) در این‌باره مي‌پردازيم. استعانت از خداوند متعال پيامبر اكرم (ص) اينگونه با خداي خويش مناجات مي نمودند كه: «نعمت سرزندگي و كوشايي را به ما ارزاني‌دار و از سستي و تنبلي و ناتواني و بهانه آوري و زيان و دل مردگي و ملال محفوظمان بدار.» به‌كار گيري عزم و اراده اراده انسان مانند موتوري است كه باعث حركت و پيشبرد فرد مي شود. شخصي كه عزمي راسخ و اراده اي فولادين دارد همواره در انجام كارهايش موفق خواهد بود. چنين فردي هيچگاه مغلوب نمي‌شود و هرگز از انجام اعمالش باز نمي ايستد. انسان بااراده به آساني بر همه‌چيز فائق آمده و هيچگاه شكست نمي خورد. انسان پر توان و با اراده به جنگ با بي‌حوصلگي‌ مي رود و با بهره گيري از توان و عزم راسخش بر بي‌حوصلگي و تنبلي چيره مي‌شود. در روايتي؛ امير المومنين علي (ع) مي‌فرمايند: «با عزم و اراده به جنگ سستي برويد» مداومت بر انجام عمل در هنگام سستي هنگامي كه سستي و رخوت به سراغ آدمي مي‌آيد؛ انسان از انجام عملي كه بدان مشغول بوده بازمي‌ايستد. در اين حال فرد حوصله انجام هيچ كاري ندارد و كارهايش را رها مي كند. آنچه به تجربه همه ما آن را درك نموديم آن است كه معمولا در اين حالت بي‌حوصلگي بر شخص غلبه يافته و او را به سكون مي كشاند اما اگر در اين حال فرد به عمل خود ادامه دهد و به حال دروني اش بها ندهد و تسليم آن نگردد پس از مدت كوتاهي اين حس در او از بين ميرود. اين مهم چيزي است که حضرت علي (ع) بدان توجه داده ‌و مي‌فرمايند: «عليك بِإِدْمانِ الْعملِ فِي النّشاطِ و الْكسل. در حال نشاط و تنبلي بر عمل مداومت كن». پرهيز از به تعويق انداختن عمل در برخي موارد؛ به تاخير انداختن امور سبب مي‌شود تا شخص در انجام كارها توفيق نيابد و اين تاخير، شور و اشتياق انجام عمل را از او مي‌گيرد. در اين حال شخص توان انجام كار را از دست مي دهد و سستي دامان او را مي گيرد. برحذر داشتن از تاخير در انجام امور، امري سفارش شده از سوي معصومين(ع) است. امام علي (ع) در اين خصوص مي‌فرمايند: «تأْخِير الْعملِ عنْوان الْكسل.