ژاپنی‌ها چگونه سیلاب را کنترل می‌کنند؟

قربانعلی خدایی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه روانآب ها و سیلاب هایی که ایجاد می شود حاصل بارش و شیب منطقه، پوشش گیاهی و خود مدخل خروجی، تحت عنوان آبراهه و رودخانه است، اظهار کرد: همه این عوامل دست به دست هم می دهند تا سیلاب به وجود بیاید.

وی با اشاره به اینکه مقدار و زمان باریدن باران نقش مهمی در بروز سیل دارد، افزود: در صورتی که بارش در مدت زمان کوتاه با شدت زیاد در یک حوزه روی دهد در کنار عوامل دیگر موجب جاری شدن سیل می شود.

این کارشناس آبخوان‌داری با بیان اینکه اگر بارش در بالادست و مناطق شیبدار اتفاق بیفتد باید توسط پوشش گیاهی جذب خاک شده و به سفره های زیر زمینی تزریق شود، تصریح کرد: در صورتی که شیب زیاد و پوشش گیاهی ضعیف باشد آب فرصت پیدا نمی‌کند که جذب خاک شود به همین دلیل به صورت روانآب به سمت آبراهه‌ها حرکت می‌کند و در نهایت به مدخل رودخانه ها جاری می‌شود.

خدایی با اشاره به اینکه سیل بیشتر در رودخانه که مدخل و مسیر های خروجی آب به دشت ها است اتفاق می‌افتد، بیان کرد: اگر مدخل و دهنه رودخانه ها به اشکال مختلف اعم از طبیعی یا به صورت انسانی کم و یا با ساخت و ساز و ابنیه های غیر فنی بر روی آبراهه ها تنگ شود، آن زمان در زمان بارش های شدید خروجی جوابگو نبوده و موجب بالا رفتن ارتفاع آب و خارج شدن رودخانه از مسیر اصلی خود و در نتیجه جاری شدن سیلاب در دشت و اراضی کشاورزی و منازل مسکونی می شود.

وی با تاکید بر اینکه باید با مدیریت درست از بارش باران حداکثر استفاده شود، خاطرنشان کرد: نباید اجازه داد که روان‌آب ها منجر به خسارت زیاد به شهر و روستاها شود.

خدایی تصریح کرد: یکی از وظایف منابع طبیعی این است که مقدار بارش باران را به روش های مختلف به سفره های زیر زمینی تزریق کرده و از طریق پخش سیلاب آب را از مسیر رودخانه به سمت دشت هدایت کند.

این کارشناس آبخوان داری با بیان اینکه تمامی دستگاه های ذیربط باید پیش از وقوع چنین حوادثی وظایف خود را به درستی انجام دهند،گفت: لایروبی رودخانه، ندادن مجوز برای ساخت در حریم رودها و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز می تواند عمق فاجعه سیلاب ها را کاهش دهد.

وی با تاکید بر اینکه مهندسی رودخانه یک علم عریض و طویل است که به راحتی می تواند سیلاب ها را کنترل کند، افزود: با استفاده از مهندسی رودخانه که در سراسر دنیا مورد آزمون و خطا قرار گرفته می توان راهکارهای مناسب تری برای کنترل سیلاب ها ارائه کرد.

خدایی با بیان اینکه فعالیت های آبخیزداری اختصاص به ایران ندارد و در بسیاری از کشورها در حال انجام است، یادآور شد: کشورهایی چون ژاپن و هند پیشرو این فعالیت محسوب می شوند که توانستند از این طریق سیلاب ها را کنترل کنند.

وی بر پیشگیری و مدیریت سیلاب تاکید کرد و گفت: مدیریت سیلاب بسیار مهم است چرا که نمی توان جلوی سیلاب را گرفت اما می توان خسارت آن را با روش های مختلف علمی از جمله ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها، پخش سیلاب در مناطقی خارج از اراضی کشاورزی و مسکونی به حداقل رساند.

خدایی اضافه کرد:در بالادست نیز می توان با روش های مختلف سیلاب را به مناطق دشتی و آبخوان ها هدایت کرد چرا که وقتی سیلاب به شهرها هدایت شود موجب بروز سیل می شود.