سالانه ۹ هزار نوزاد بر اثر آلودگی هوا نیاز به عمل جراحی قلب دارند

طبنا: به گفته کارشناسان و پزشکان گاز سمی مونواکسید کربن موجود در هوا در سه ماهه‌ی اول بارداری به راحتی از جفت عبور کرده و درصورت شدت زیاد مسمومیت به سقط جنین منجر می‌شود. همچنین قدرت ترکیبی گازمونواکسیدکربن با هموگلوبین خون 250 برابر بیشتر از اکسیژن بوده که علت سمی بودن این گاز است، به طوری که با وارد شدن این گاز به بدن قدرت حمل اکسیژن از هموگلوبین خون گرفته می‌شود و اکسیژن مورد نیاز بدن برای سوخت و ساز بسیار کم شده و در نتیجه به مسمومیت و ناراحتی افراد منجر می‌شود.

این وضعیت در زنان باردار بیشتر اهمیت داشته چراکه علاوه بر مادر، جنین نیز به شدت تحت تأثیر آلودگی هوا قرار می‌گیرد.

علی بروجردی علوی، نایب رئیس انجمن تکنولوژی گردش خون برون پیکری در این رابطه گفت: سالانه حدود یک ملیون و 800 هزار نوزاد در کشور متولد می‌شوندکه از این رقم حدود 18 هزار نفر مبتلا به بیماری مادرزادی قلبی هسنند.

بنیاد نیک‌ورزی شریان جهت حمایت از کودکان با بیماری‌های مادرزادی قلبی فعالیت خود را آغاز کرده و در واقع این بنیاد تلاش می‌کند اقداماتی درجهت درمان و بهبود کیفیت زندگی افرادی که مبتلا به بیماری ماردزادی قبلی تا سن 18 سالگی هستند انجام دهد.

وی افزود: سالانه حدود یک میلیون و 800 هزار تولد در کشور داریم که از این رقم حدود 18 هزار نفر مبتلا به بیماری مادرزادی قلبی هستند. همچنین 50 درصد این افراد احتیاج به عمل جراحی داشته و سایر این بیماران از طریق دارو درمان شده یا همراه با رشدشان مشکل مادرزادی قلبی مرتفع می‌شود.

مدیرعامل بنیاد نیک‌ورزی شریان ادامه داد: 9 هزار نوزاد تازه متولد شده در سال نیاز به عمل جراحی قلب دارند و از این تعداد 35 درصدشان دارای شرایطی بوده که در ماه‌های نخست پس از تولد حتما باید مورد عمل جراحی قرار گیرند.

بروجردی علوی اضافه کرد: عمل جراحی قلب اطفال در سال در کل کشور به سختی به 2 هزار مورد می‌رسد و بیماران زیادی باید در لیست انتظار قرار گیرند و در این مسیر بسیاری از آنها فوت شده تا دچار معضلاتی همچون انواع معلولت‌ها و بیماری‌های تنفسی می‌شوند.

نایب رئیس انجمن تکنولوژی گردش خون برون پیکری تصریح کرد: در نظام آموزشی دوره تخصصی جراحی قلب اطفال پیش‌بینی نشده و این موضوع باید مدنظرقرار گیرد در کشورهای پیشرفته تخصص قلب اطفال از بزرگسالان جدا شده ولی در کشور ما حتی تعداد جراحان قلب اطفال حاذق در کشور به سختی تعدادشان از انگشتان دست بالاتر می‌رود.

وی بیان داشت: کیفیت خدمات قلب اطفال در کشور خوب نیست و از اهداف راه‌اندازی بنیاد نیک‌ورزی شریان نیز نجات کودکان مبتلا به بیماری قلبی و اصلاح کیفیت خدمات درمانی به آنها است.

مدیرعامل بنیاد نیک‌ورزی شریان با اشاره به اساسنامه این بنیاد گفت: 4 فاز عملیاتی مد نظر این بنیاد قرار گرفته که یکی از موارد آن استفاده از پتانسیل‌های موجود در کشور جهت کمک به بیماران مادرزادی قلبی است و از آنجایی که این بیماری در دنیا یک چالش بزرگ در مقابل وزارت بهداشت کشورها توجه به رفع آنها بسیار حائز اهمیت است.

به گفته وی، بیماران مادرزادی قلبی به دلیل اینکه بیماری آنها درمانش سخت و گران است و مسئولیت زیادی در قبال آن وجود دارد تبدیل به یک چالش بزرگ در مقابل وزارت بهداشت دولت‌ها شده است.

نائب رئیس انجمن تکنولوژی گردش خون برون پیکری افزود: انجام کارهای زیربنایی جهت افزایش کیفیت مراکز جراحی بیماری قلبی مادرزادی فاز دوم بنیاد نیک‌ورزی شریان بوده و تلاش می‌شود از طریق کارهای تیمی بهترین درمان برای بیماران انجام شود به طور مثال در مرکز طبی اطفال بیمارستان امام 36 کودک که وضعیت مالی و جسمانی مناسبی نداشتند توسط دو تیم کودکان شامل متخصص جراحی، بیهوشی و داخلی قلب و چند پرستار و متخصص بیماری‌های تنفسی و ICU طی دو هفته مورد عمل جراحی قرار گرفتند.

بروجردی اظهار داشت: در حال حاضر بیمارستان مرکز پیوند قلب اطفال در کشور نداریم و محقق شدن این موضوع یکی از اهداف ما است همچنین فاز چهارم بنیادنیک‌ورزی شریان تحقیق و پیگشیری از نارسایی و مشکلات قلبی در جنین بوده که در این زمینه اقداماتی انجام داده‌ایم.

به گفته مدیرعامل بنیاد نیک‌ورزی شریان بیماری‌ مادرزادی قلبی در کودکان اصولا ریشه ژنتیکی داشته و مادر در دوران بارداری به ویژه در زمان شکل‌گیری قلب جنین که در 18 تا 22 روزی آن باید مراقب وضعیت جسمانی خود باشد چرا که استرس و حتی آلودگی هوا می‌تواند در این دوران حرکات دیواره قلب را از مسیر اصلی منحرف کرده و یا سوراخ بین دهلیزی و جابجایی عروق بزرگ صورت گیرد.

بروجردی با اشاره به اینکه بنیاد نیک‌ورزی شریان دو سال از تاسیس آن می‌گذرد گفت: تا امروز با کمک خیرین توانسته‌ایم عمل جراحی قلب 69 کودک را تحت پوشش قرار دهیم و بزودی 36 کودک نیز در بیمارستان شهید مدرس تحت عمل جراحی و تشخیص داخلی قرار می‌گیرند.

بروجردی در پایان با بیان اینکه در کشورهای پیشرفته جهان کودکان مبتلا به نارسایی قلبی 5 درصد احتمال مرگ آنها وجود دارد گفت: ولی در ایران مرگ ومیر و معلولیت این افراد تا 25 درصد نیز می‌رسد لذا رسانه‌ها می‌توانند در ارتقاع آموزش خانواده‌ها و حمایت از بنیان نیک‌ورزی شریان نقش بسیارمهمی را ایفا کنند.

محمد رضا صبری، استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در رابطه با بیماری مادرزادی قلبی در کودکان افزود: بانوان برای بارداری باید آموزش ببینند تا ناخواسته حامله نشوند یا زود از حاملگی خود باخبر شوند.

وی بیان کرد: مادران باردار باید در هفته های نخست بارداری علاوه بر مصرف نکردن بی مورد دارو از تماس با موارد مشکل زا نظیر رنگ مو، لاک ناخن، لاک پاک کنها، مواد مورد استفاده برای خشکشویی لباس ها، ضد عفونی کننده های سبزیجات و حشره کشها که برای جنین خطرناک است، خودداری کنند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: آلودگی هوا، پارازیت ها و مواد شیمیایی محیط برای مادر باردار خطرناک است و مسئولان برای مدیریت آنها باید برنامه ریزی کنند.

علیرضا ناطقیان، فوق تخصص بیماری های عفونی اطفال در پاسخ به این که تردد در هوای آلوده چه عواقبی برای کودکان می تواند داشته باشد، می گوید:«وقتی هوای شهرها در شرایط هشدار قرار می گیرد، نشان می دهد انواع آلاینده های مضر در هوایی که تنفس می کنیم وجود دارد. استنشاق برخی از این آلاینده ها آثار کوتاه مدت دارد و به سرعت خود را نشان می دهد و عوارض برخی از آنها اثرات بلند مدت دارد که با گذشت زمان عواقبش آشکار می شود، مثلا وقتی ریزگردها در هوا افزایش می یابد، آثار کوتاه مدتی بر سیستم تنفس کودکان می گذارد که غالبا سبب تشدید آلرژی های تنفسی به ویژه در کودکان مبتلا به آسم می شود و می تواند با حملات آسم همراه باشد.

مواد مضر موجود در هوای آلوده در مواردی به بروز آلرژی های شدید در بینی منجر می شود که این موضوع به اختلالات تنفسی طی شبانه روز دامن می زند و ممکن است اثرات بدی روی کیفیت خواب و سلامت کودک بگذارد.»

ناطقیان با اشاره به اثرات شدید مسمومیت با سرب، آثار منفی بلندمدت این نوع مسمومیت را بر سیستم تکامل عصبی کودک و بروز کم خونی در کودکان می داند و تأکید می کند: «در روزهایی که به علت آلودگی هوا از سوی سازمان های مسئول، مدارس ومهدهای کودک تعطیل اعلام می شود، کودکان آسیب پذیر که بیشتر شیرخواران وکودکان زیر پنج سال هستند، به هیچ وجه نباید از منزل خارج شوند و در معرض هوای آلوده قرار بگیرند.»