وقتی که ما عاشق کامپیوترهایمان می شویم

باشگاه خبرنگاران: زندگی ما انسان ها در چند دهه اخیر به شدت تحت تاثیر پیشرفت تکنولوژی قرار گرفته است. روش زندگی همه ما نسبت به 30 سال گذشته به کلی تغییر کرده و این روزها در مسیری قرار گرفته که به صورت مستقیم با کامپیوترها در ارتباط است. می توان به راحتی گفت که کامپیوترها و سایر تجهیزات الکترونیکی سطح کیفی زندگی ما را به مقدار قابل توجهی بهبود بخشیده اند و توانسته اند سرگرمی ها و امکانات جدید فراوانی را برای ما فراهم آورند. اما پیشرفت بی نظیر این ابزار باعث شده است تا مشکلاتی نیز برای کاربران به وجود آید. بیشتر ما هر روز چندین ساعت از زمان خود را با کامپیوترها و موبایل ها سپری می کنیم، اما شاید اجازه ندهیم تا این ابزار به کلی جایگزین افراد واقعی یا سایر فعالیت های روزانه ما شوند. این ابزار تقریبآ در تمام زمینه های کاری مورد استفاده قرار می گیرند و در بسیاری از بخش های زندگی ما ابزاری ضروری هستند. با این حال افرادی هستند که نتوانسته اند نقش کامپیوترها و تجهیزات مدرن را در زندگی خود محدود کنند و به این ابزار اجازه داده اند تا جهت زندگی روزانه آن ها را تحت تاثیر قرار دهند به شکلی که فعالیت های روزانه آن ها از جمله روابط اجتماعی شان تا حد نابودی پیش رفته است و در عوض با فعالیت های کامپیوتری جایگزین شده است.

استفاده از کامپیوتر، انجام بازی های رایانه ای و استفاده از اینترنت به این معنا نیست که فرد از مشکل اعتیاد به کامپیوتر رنج می برد اما همانند بسیاری از فعالیت های دیگر، انجام بیش از اندازه آن ها می تواند خطراتی و مضراتی را برای فرد به همراه داشته باشد. اعتیاد به رایانه نوعی استفاده بیش از حد و غیرقابل کنترل از کامپیوتر است، به طوری که با وجود پیامدهای منفی بر عملکرد فردی، اجتماعی و شغلی، همچنان ادامه داده‌ شود . مفهوم اعتیاد به رایانه به‌طور عمومی به دو نوع تقسیم می‌شود: اعتیاد آنلاین و اعتیاد به کامپیوتر به صورت آفلاین. اصطلاح اعتیاد آفلاین به کامپیوتر به طور معمول در مورد رفتار بازی‌کردن افراطی استفاده‌می‌شود، که می‌تواند به هر دو صورت آفلاین و آنلاین انجام شود. اعتیاد آنلاین به کامپیوتر نیز به عنوان اعتیاد به اینترنت شناخته‌ شده ‌است و توجه بیشتری از پژوهشگران را نسبت با اعتیاد آفلاین به خود جلب کرده‌ است، بیشتر به این دلیل که بسیاری از موارد اعتیاد به کامپیوتر مربوط به استفاده بیش از حد از اینترنت است.

هرچند که واژه اعتیاد بیشتر برای سوءاستفاده از مواد، مصطلح است، اما این واژه برای توضیح آسیب‌شناسی استفاده از اینترنت و کامپیوتر نیز دارای کاربرد است. اعتیاد به کامپیوتر نشانه های بسیاری دارد، از جمله: • داشتن یک دغدغه ثابت نسبت به کامپیوتر، چه آنلاین چه آفلاین. • احساس تمایل شدید به آنلاین‌شدن، بازی‌های کامپیوتری‌، و یا مراودات اجتماعی آنلاین. • کشیده‌شدن به سوی کامپیوتر به محض از خواب بیدارشدن و قبل از به رختخواب ‌رفتن. • صرف وقت بر روی کامپیوتر به جای نقش‌پذیری در انجام وظایف خانوادگی و یا مناسبت‌های ویژه، و یا به جای انجام هر فعالیت دیگری که پیشتر شخص از انجامش خوشحال می‌شد. • جایگزینی سرگرمی‌های قدیمی با استفاده بیش از حد از کامپیوتر یا استفاده از کامپیوتر به عنوان عامل اصلی سرگرمی و تعلل شخصی. • انجام اعمالی بر روی کامپیوتر که خارج از حوزه برنامه‌ریزی‌شده توسط شخص باشند، مثل خرید آنلاین در هنگام ساعات کاری و یا بازی‌کردن در زمان مربوط به انجام تکالیف. • دروغ‌گفتن به خانواده و دوستان در مورد فعالیت‌هایی که شخص با استفاده از رایانه انجام می‌دهد. مانند این‌که شخص عنوان کند در حال انجام تکالیف است، در حالی که در حال بازی‌کردن باشد. • داشتن دلبستگی احساسی و عاطفی به کامپیوتر. • مضطرب‌شدن در هنگام استفاده از کامپیوتر یا هنگام دانستن این‌که زمان استفاده از آن محدود است. • بروز نوسانات خلقی و یا تحریک‌پذیری هنگامی که برای شخص امکان‌پذیر نیست به آن اندازه که دلش می‌خواهد وقت بر روی رایانه صرف کند یا در زمانی که در زمان استفاده‌اش وقفه‌ای بیفتد. • ازدست ‌دادن کنترل بر احساس گذشت زمان هنگام استفاده از رایانه یا صرف زمانی بیشتر از آن‌چه در نظر گرفته‌ شده‌ است، بر آن. • استفاده از کامپیوتر به عنوان ابزاری برای فرار از واقعیات. افرادی که به این مشکل دچار هستند ممکن است در بسیاری از مواقع خود متوجه آن نشوند اما در صورتی که چندین نشانه های اعتیاد درباره آن ها حقیقت داشته باشد می توان گفت که حداقل از نوعی وابستگی به کامپیوترها رنج می برند.

اگر شما هم هم احساس می کنید بیش از اندازه به کامپیوترها وابسته شده اید می توانید با فعالیت های ساده این مشکل را برطرف کنید: • یافتن تفریحاتی که در آنها از وسایل دیجیتال نظیر کامپیوتر، بازیهای رایانه ای، گوشی تلفن همراه و… استفاده نمیشود. عضویت در باشگاه های ورزشی، کلاسهای موسیقی، نقاشی و … . پیاده روی، کوهنوردی و یا دوچرخه سواری با یک دوست و همچنین به موقع خوابیدن در هنگام شب و داشتن خواب خوب و کافی از جمله اقداماتی است که باید آنها را در نظر داشته باشید. • به اعضای خانواده تان کمک کنید: کمک کردن به اعضای خانواده علاوه بر افزایش صمیمت متقابل شما با آنها، باعث میشود لحظاتی از اینترنت دور بمانید. • با دوستان خود به تفریح بروید: با یک و یا چند نفر از دوستانتان به پارک، کوه و سایر مکانهای موجود در طبیعت بروید و یا حتی به مکانهای مورد علاقه سفر کنید. از مکانهایی که اینترنت رایگان ارائه میدهند (نظیر برخی از کافی شاپها) دوری کنید. • برای استفاده از کامپیوتر محدودیت ایجاد کنید: برای استفاده از کامپیوتر در طول روز و یا هفته محدودیت اعمال کنید و فقط در زمانهای مشخص از آن استفاده کنید. اگر لپ تاپ دارید میتوانید آنرا در مکانی که کمتر در معرض دید شما است قرار دهید. در صورتی که از آن استفاده نمیکنید، درب صفحه نمایش را ببندید؛ هنگامی که روی صفحه نمایش به سمت شما نیست، شما کمتر نسبت به استفاده از آن رغبت نشان خواهید داد. • از ساعت هشدار دهنده استفاده کنید: قبل از اینکه از کامپیوتر استفاده کنید، زمان مورد نیاز خود را تعیین کنید. برای مثال محدودیت ۳۰ دقیقه ای اعمال کنید. یک ساعت هشدار دهنده تنظیم کنید تا هنگامی که زمان شما به پایان رسید زنگ بزند و به شما اطلاع دهد. باید خود را موظف کنید که بعد از اتمام زمان، رایانه ی خود را خاموش کنید. همچنین میتوانید از ابزارها و اپلیکیشنهایی که برای ویندوز طراحی شده اند استفاده کنید. با استفاده از برخی از این ابزارها میتوانید رایانه را پس از مدت زمان تعیین شده به صورت خودکار خاموش کنید. اگر شما هم در میان افرادی هستید که با مشکل وابستگی بیش از اندازه به کامپیوترها مواجه هستید می توانید با انجام بعضی از این فعالیت ها از این مشکل فاصله بگیرید، اما اولین قدم در مسیر حل این مشکل قبول کردن وجود آن است.