صرع را چقدر می‌شناسید؟

روزنامه جام جم: بیماری صرع به علت فعالیت الکتریکی شدید و نابجای سلول‌های عصبی در قشر مغز ایجاد می‌شود. با توجه به محل این فعالیت الکتریکی، تظاهرات بیماری متفاوت است. دکتر محمد روحانی-‌ متخصص مغز و اعصاب نوشت: بیماری صرع یکی از قدیمی‌ترین بیماری‌هایی است که انسان آن را شناخته و با آن دست و پنجه نرم کرده است. در نوشته‌هایی مربوط به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بیماری صرع توصیف شده است. در آن زمان تصور بر این بود که در بیماری صرع، روح فرد مصروع به وسیله اجنه یا ارواح خبیثه تسخیر می‌شود و به همین دلیل اغلب از روش‌های غیرعلمی و غیرپزشکی برای درمان آنها استفاده می‌شد. البته بقراط کسی بود که صرع را یک بیماری با منشا مغز دانست و ارتباط آن را با ارواح خبیثه رد کرد، اما با پیشرفت‌های چشمگیر در شناخت صرع و درمان‌های موثر آن، همچنان صرع در سراسر جهان و به درجات مختلف، نوعی بدنامی به فرد مصروع و خانواده‌اش تحمیل می‌کند. بیماری صرع به علت فعالیت الکتریکی شدید و نابجای سلول‌های عصبی در قشر مغز ایجاد می‌شود. با توجه به محل این فعالیت الکتریکی، تظاهرات بیماری متفاوت است. یکی از انواع مهم و شناخته شده صرع، صرع بزرگ است. در این حالت فرد به صورت ناگهانی بیهوش و تمام عضلات بدنش سفت می‌شود، سقوط می‌کند و به زمین می‌افتد، صورتش کبود و فک قفل می‌شود، چشم‌ها به سمت بالا منحرف می‌شوند، سپس اندام‌ها دچار لرزش می‌شوند و از دهان کف خارج می‌شود. گاهی نیز بی‌اختیاری ادرار رخ می‌دهد. تمام این مراحل حدود یک دقیقه طول می‌کشد. بعد از این وقایع فرد شل و بی‌حرکت مانده و به مدت چند دقیقه و گاهی چند ساعت بیهوش می‌ماند و بعد هشیار می‌شود، در حالی که چیزی از این حمله را به یاد نمی‌آورد و سردرد و احساس کوفتگی شدید در تمام بدن دارد. اما صرع کوچک که به‌ویژه در کودکان دیده می‌شود، تنها تظاهر یک حمله صرعی، بیهوشی و خیره شدن به مدت چند ثانیه است که این حالت باعث مشکلات تحصیلی برای کودکان می‌شود. مثلا به طور مرتب این کودکان در املا کلمات را جا می‌اندازند. در نوعی دیگر از صرع که صرع لوب گیجگاهی نامیده می‌شود، فرد به مدت چند دقیقه دچار خیرگی و قطع ارتباط با اطراف شده و اغلب حرکات غیرطبیعی دست‌ها به صورت کورمال کردن اشیای اطراف یا ملچ و ملوچ کردن همراه آن وجود دارد و فرد هیچ خاطره‌ای از این حمله ندارد. بهترین راه برای تشخیص صرع، گرفتن شرح حال دقیق از زبان بیمار و مهم‌تر از آن فرد شاهد حمله است. زیرا در اغلب موارد، خود بیمار چیزی از حمله صرع به خاطر نمی‌آورد. انجام معاینه کامل سیستم عصبی، الکتروانسفالوگرافی، تصویربرداری مغز و آزمایش‌های تکمیلی خون از دیگر مواردی هستند که در تشخیص صرع و انتخاب درمان لازم تلقی می‌شوند. خوشبختانه امروزه درمان‌های بسیار مفید و موثر دارویی برای حملات صرعی وجود دارد به طوری که بیش از 90 درصد حملات با دارو کنترل می‌شود. همچنین با روش‌های دقیق جراحی، بسیاری از موارد بیماری که به درمان دارویی جواب نمی‌دهند قابل درمان هستند.