پیش‌بینی اسکیزوفرنی از روی کلام

ایسنا: اگرچه زبان تفکر، آگاهانه است، اما اندیشیدن در واقع تجربه‌ای غیر فعال است که انسان اغلب بدان آگاه نیست. ایده‌ها مثل قاصدک ظاهر می‌شوند؛ افکار ناگهان رخ می‌دهند و بدون هیچ هشداری ناپدید می‌شوند. افراد آنچنان در اندیشه‌هایشان غرق می‌شوند و از آن‌ها بیرون می‌آیند که شاید به نظر برسد آن‌ها اصلا ذهن ندارند. افراد اغلب مسیر حرکت فکرهایشان از یک فکر به فکر دیگر را دنبال نمی‌کنند. اما در روانشناسی توجه زیادی به ظرایف فکر کردن می‌شود. برای مثال، فکر آشفته، که علامت آن الگوهای بی‌ربط سخن گفتن است، یکی از نشانه‌های مهم اسکیزوفرنی است. چندین تحقیق بر روی جوانان در معرض خطر نشان داده است که پزشکان در مصاحبه‌ها می‌توانند امکان ابتلای افراد به بیماری روانی را با دنبال کردن الگوهای سخن گفتن‌شان با دقت بسیار بالایی - در بهترین مدل‌ها با دقتی حدود 79درصد- پیش‌بینی کنند. البته ظاهرا رایانه‌هاعملکرد بهتری از انسان‌ها در این زمینه دارند. این یافته بر اساس تحقیقی است که با همکاری محققان دانشگاه کلمبیا، موسسه ایالتی روانپزشکی نیویورک و مرکز پژوهشی T. J آی‌بی‌ام انجام شده است. آن‌ها از یک برنامه تحلیل سخن خودکار با دقت 100 درصد برای جداسازی جوانان در خطر ابتلا که طی دوره‌ای دوسال و نیمه به تدریج دچار بیماری روانی شده بودند، از جوانان سالم استفاده کردند. این مدل رایانه‌ای همچنین عملکرد بهتری در سایر فناوری‌های غربالگری پیشرفته مانند نشانگرهای زیستی از تصویربرداری عصبی و ثبت انسفالوگرافی فعالیت‌های مغز داشت. گولمرو کچی، یکی از محققان اظهار کرد: ما در پژوهش خود دریافتیم که پایین‌ترین میزان انسجام معنایی - جریان معنا از جمله‌ای به جمله دیگر- یکی از ویژگی‌های آن دسته از جوانان در معرض خطر است که بعدها دچار بیماری روانی شدند. این بدان معنا است که در طول 45 دقیقه مصاحبه، این جوانان حداقل یک بار دچار اختلال در اتصال معنا از یک جمله به جمله بعد شدند. اگر من مصاحبه را انجام می‌دادم ممکن بود حواسم برای لحظه‌ای پرت شده و متوجه این اختلال نمی‌شدم. اما رایانه حتما آن را ثبت می‌کرد. محققان از الگوریتمی برای یافتن این «اختلالات ناهنجار» در گفتگوی معمولی استفاده کردند. آن‌ها با تحلیل معنایی، انسجام و دو نشانگر نحوی پیچیدگی زبان، از جمله طول جمله و تعداد عبارت‌های موجود در آن، را اندازه گرفتند. کچی اظهار کرد: وقتی افراد صحبت می‌کنند، می‌توانند از جمله‌های ساده و کوتاه استفاده کنند. یا می‌توانند از جمله‌های طولانی‌تر و پیچیده‌تر استفاده کنند، که دارای عبارت‌های اضافه‌ای هستند که درباره معنای اصلی جمله توضیح بیشتری می‌دهند. معیارهای پیچیدگی و انسجام جمله جدا هستند و با هم انطباق ندارند. اما عدم انسجام معنایی و استفاده از ساختارهای ساده در جمله هر دو در اسکیزوفرنی ظاهر می‌شوند. محققان به این نتیجه رسیدند که با وجود آنکه در این روش پردازش زبان، تغییرات جزئی مربوط به وضعیت بالینی ذهن در بیمارانی که وضع روانی آن‌ها رو به وخامت است، ثبت می‌شوند، اما پرسش‌های متعددی درباره کار آن‌ها مطرح است. چرا که جمعیت آماری این محققان تنها متشکل از 34 بیمار بود. محققان درحال برنامه‌ریزی برای تکرار یافته‌های خود با استفاده از رونوشت‌های حاصل از گروه بزرگتری از بیماران در معرض خطر هستند. آن‌ها همچنین به این فکر هستند که چگونه می‌توان این یافته‌ها را تعمییم داده و از آن‌ها در حوضه‌های دیگر بهره برد. مداخله در این بیماری مدت‌ها است که هدف اصلی است. پزشکان مدت‌ها است که توانمندی شناسایی افراد در معرض خطر جدی ابتلا به اسکیزوفرنی را به دست آورده اند، اما برداشتن این گام و مشخص کردن اینکه کدام یک از این افراد واقعا به اسکیزوفرنی مبتلا خواهند شد هنوز یک چالش بزرگ است.