چرا قلب‌ها جوان می‌میرند؟

همشهری: زنگ خطر بیماری‌های غیرواگیر در کشورمان به صدا درآمده و حالا باید نگران پایین آمدن سن بیماران و مبتلایان بود. شاید آمار دقیقی از این کاهش در دسترس نباشد اما مشاهدات بسیاری از ما این موضوع را تأیید می‌کند.اینکه حالا بیشتر از گذشته از اطرافیان خبر سکته فردی در جوانی را می‌شنویم یا خبر سکته هنرمندها و چهره‌ها در جوانی بیشتر مورد توجه مردم و رسانه قرار می‌گیرد، نشانه‌های این هشدار هستند.سن سکته قلبی در کشورمان در یکی‌دو دهه گذشته بین 55 تا 60 سال بود اما هم‌‌اکنون موارد زیادی از بروز سکته قلبی در افراد جوان و کمتر از 20سال نیز مشاهده می‌شود که این موضوع نگرانی متخصصان قلب و عروق را به‌دنبال داشته‌است.به استناد آمار وزارت بهداشت سالانه 93هزار سکته قلبی در کشور اتفاق می‌افتد. طبق آیین‌نامه‌های جهانی 60سال به بالا متوسط سن ابتلا به سکته‌هاست و وزیر بهداشت هم میانگین سن سکته قلبی در مردان ایرانی را 59 و زنان را 65 سال اعلام کرده است؛سنی که در چند سال گذشته به اندازه حتی 2دهه پایین آمده است. چه اینکه رئیس کنگره نورولوژی بالینی از کاهش 10 ساله این متوسط خبر داده و به گفته نایب رئیس انجمن پزشکان عمومی این عدد حتی به 32 سال رسیده است. سکته؛ عامل جدی مرگ‌ها دکتر مهدی نجمی، رئیس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بیماری‌های قلبی و عروقی نخستین عامل مرگ و میر در کشورمان هستند، می‌گوید: 38درصد مرگ‌ومیرها در کشورمان به این بیماری‌ها مربوط می‌شود ضمن اینکه سن مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی هم کشورمان پایین آمده و تعداد بیماران قلبی و عروقی در حال افزایش است. وزیر بهداشت هم چندی قبل اعلام کرد 43.7درصد کل مرگ‌ها در کشورمان مرتبط با بیماری‌های قلبی و عروقی است. دکتر نصرت آزاد احیایی، رئیس بخش قلب بیمارستان فیروزگر نیز با تأکید بر پایین آمدن سن سکته‌های قلبی و ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی در کشور به همشهری می‌گوید: «در سال‌های اخیر تعداد افراد زیر 30سال که به سکته قلبی دچار شده‌اند افزایش پیدا کرده که این موضوع می‌تواند به‌دلیل رواج استفاده بیش از حد از فست فودها، بی‌تحرکی و نشستن پای شبکه‌های اجتماعی، ورزش نکردن و چاقی‌های مفرط، به همراه آلودگی هوا و ریزگردها باشد که باعث بروز آریتمی و تنگی عروق کرونر می‌شود. به گفته وی، دیابت نیز نقش مؤثری در بروز بیماری‌های قلبی دارد و ازجمله ریسک فاکتورهای قلبی است همچنین ابتلا به فشار خون بالا بر اثر مصرف بیش از اندازه نمک باعث شده تا سن سکته قلبی در کشورمان پایین بیاید.» این متخصص قلب تأکید می‌کند مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سکته قلبی هستند چرا که سیستم بدن خانم‌ها به‌گونه‌ای است که تا قبل از یائسگی به‌علت ترشح هورمون استروژن بدنشان در مقابل سکته قلبی محافظت می‌شود اما خانم‌ها هم اگر دچار دیابت شوند میزان استروژن در خون آنها پایین آمده و ریسک ابتلا به سکته در آنها بالا می‌رود. یعنی باوجود آنکه زنان دیرتر از مردان به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند، به‌دلیل باریک بودن رگ‌ها و برخی عوامل ناشناخته، اگر به بیماری‌های قلبی مبتلا ‌شوند، عواقب بیماری‌ و عوارض درمان‌ها برای آنها بیشتر می‌شود. به گفته او استفاده از روش‌های سنتی برای درمان بیماری‌های قلبی - عروقی هنوز در کتاب‌های آکادمیک ثابت نشده و نمی‌توان گفت که خوردن سیر یا آبلیمو ریسک ابتلا به سکته را کم می‌کند ولی آنچه مسلم است اینکه جلوگیری از استرس، مصرف نمک و قند کمتر، پیاده روی به‌مدت 45دقیقه برای 5روز در هفته یا پیاده روی با تردمیل، افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌ها و گوشت سفید به‌خصوص ماهی در رژیم غذایی و کاهش تنش می‌تواند نقش مؤثری در کاهش سکته‌های قلبی داشته باشد. سکته از کجا می‌آید؟ گرفتگی عروق کرونر قلب از عواملی است که باعث بروز سکته در افراد می‌شود. این عارضه بر اثر رسوب چربی در درازمدت در دیواره‌های عروق به‌وجود می‌آید. به گفته دکتر محمدرضا محمدحسنی، متخصص قلب و عروق رسوب بافت چربی در رگ‌ها بر اثر عواملی همچون فشار خون بالا، دیابت، کشیدن سیگار و داشتن سابقه خانوادگی در زمینه ابتلا به بیماری‌های قلبی و چربی بالا موجب خواهد شد تا رسوب بافت چربی درون رگ‌ها تشکیل شود. به گفته وی وقتی در یک جامعه شیوه زندگی غیرسالم است و هر روز به سمت زندگی ناسالم‌تری نیز حرکت می‌کند، دور از انتظار نیست که سن بروز بیماری قلبی در آن کاهش یابد. افزوده شدن رستوران‌هایی که غذای بی‌کیفیت با کالری و چربی بالا تحت عنوان فست‌فود عرضه می‌کنند، رشد آمار افرادی که از سنین کودکی و نوجوانی اضافه وزن دارند، مصرف بیشتر تنقلات و نوشابه که مصرف سرانه آن از میانگین جهانی بیشتر است، آلودگی هوا در شهرهای بزرگ که درصد قابل‌توجهی از جمعیت را در خود جای داده است، افزایش استرس‌های شغلی و آمار تنش‌های خانوادگی که به جدایی منجر می‌شود، از عواملی است که می‌تواند در پایین آمدن سن سکته قلبی دخالت داشته باشد. واقعیت این است که آمار دقیقی از این موضوع در دسترس نیست.بعضی‌ها از رسیدن سن سکته قلبی به 30سال می‌گویند و در بعضی اظهارنظر‌ها حتی پای 20سال در میان است. مهم‌ترین توصیه‌های پزشکان به جوانان و میانسالان علاوه بر اصلاح سبک زندگی، مراجعه منظم و مداوم به پزشک برای کنترل وضعیت جسمانی آنان است.