بحران تحصیل کرده های بیکار/ آیا کارورزی و کار آموزی چاره کار اشتغال جوانان است؟

سرویس اقتصادی فردا: این روزها کار نایاب است و جوانان به خصوص تحصیل کرده ها در آرزوی شغلی مرتبط با رشته خود می سوزند و می سازند اما دریغ و دریغ.... آمار می گوید، نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی در فاصله ۲۵ سال به ۲.۵ برابر رسیده و با وجود ۲۳ برابر شدن تحصیلات دانشگاهی در بین زنان، بیکاری آنها تشدید شده است. نامناسب بودن مکانیزم های بازار کار باعث شده حدود ۴۰ درصد جویندگان شغل ترجیح دهند از طریق دوستان و آشنایان (پارتی بازی) کاری برای خودت دست و پا کنند . کار به جایی رسیده است که مطابق اظهارات اخیر طایی معاون اشتغال ربیعی، در سال 94 نرخ بیکاری جوانان ۱۸ درصد و دانش آموختگان بین ۲۱ و نیم تا ۲۲ درصد اعلام شده است و این مساله می رود به بحرانی جدی برای بازار کار ایران تبدیل شود. این در حالی است که بسیاری از کارفرمایان معتقدند که نیروی کار فارغ التحصیل از دانشگاه ها کاربلد نیستند و نیاز به آموزش عملی در محیط کار دارند.به این دلیل است که مدتی است ماجرای کارآموزی و بعد اشتغال باب شده است. کار آموزیی که گاهی به بیگاری بدل می شود و در نهایت هم خبری از کار نیست که نیست. درواقع ماجرا از این قرار است که هر چند در بسیاری از موارد به دلیل ضعف سیستم آموزشی کشور حق با کارفرماست اما بسیار دیده شده است که شرکت ها به خصوص شرکت های خصوص به بهانه کارآموزی و بعد اشتغال، بدون حقوق نیرو جذب می کنند و بعد از چمند ماه بیگاری بدون حقوق و استخدام جای او را با نیروی تازه نفس دیگری عوض می کنند و به این ترتیب هم کارشان راه می افتد و هم حقوق نمی دهند. وزارت کار و قانون نیز در این موارد سخت گیری های لازم را ندارد و دست جویای کار به هیچ جا بند نیست که نیست! طرح کارورزی دولت برای جوانان تحصیل کرده حالا اما با افزایش موج بیکاری بین جوانان تحصیل کرده و نبود بازار کار برای آنها دولت قصد دارد طرح کارآوزی را به صورت رسمی پیاده کند. به این ترتیب است که خبر رسیده، چند سال پس از توقف اجرای طرح کارورزی به دلیل مشکلات مالی و همچنین فراهم نبودن زمینه همکاری بنگاه‌ها، وزارت کار طرح اشتغال آزمایشی ۱۱ ماهه را برای جویندگان شغل به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی کلید زده است.طرحی که همان شیوه استاد و شاگردی است و امید می رود با رسمی شدن آن از سوی دولت امکان بهره کشی غیر منطقی برای کارفرمایان فراهم نشود. به تازگی نیز، مدیرکل دفتر هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت کار ، محمد اکبرنیا با بیان اینکه طرحی در دستور کار وزارت کار قرار دارد که به تقویت آمادگی فارغ التحصیلان برای ورود به بازار کار خواهد پرداخت گفته: طرح کارورزی ۱۱ ماهه فارغ التحصیلان دانشگاهی به منظور تجربه اندوزی این گروه از جویندگان شغل، در برنامه ها و دستور کار وزارت کار قرار دارد. وی اظهار داشته: در واقع کارورزی روشی است که می تواند کمک کند تا افراد وارد صنعت شوند و آموزش اشتغال ببینند. متاسفانه طرح کارورزی به دلیل کمبود اعتبارات لازم، سال ها پیش متوقف شده است. اکبرنیا با تاکید بر اینکه از سال ۸۵ تا ۸۷ از طریق اجرای طرح کارورزی، ۱۰۰ هزار جوینده شغل سازماندهی شده بودند گفته: قطعا ۴۰ تا ۵۰ درصد این افراد در آن مقطع زمانی وارد بازار کار شده اند و طرح کارورزی می تواند برای افراد ماندگاری شغلی به همراه داشته باشد. این مقام مسئول در وزارت کار بیان داشته: اجرای دوباره این برنامه البته به صورت محدود، از برنامه های امسال معاونت اشتغال وزارت کار است که امیدواریم با فراهم شدن منابع و اعتبارات لازم، بتوان دامنه اجرای این طرح را توسعه داد. وی افزوده: طرح کارورزی می تواند منجر به تعادل بخشی عرضه و تقاضای نیروی کار در بازار شود و از طریق اجرای این طرح تلاش می شود تا آموزش هایی به افراد متناسب با نیاز روز بازار کار کشور داده شود. در هر حال، هر چند کارشناسان بازار کار عقیده دارند، که اگر کارورزی برای افراد سود چندانی به لحاظ مالی نداشته باشد، اما راهی است که می تواند آنها را وارد فضای واقعی کار کند و دست‌کم این شرایط فراهم شود که افراد بتوانند توانمندی ها، انگیزه و هنر خود در کار را به کارفرما نشان دهنداما در هر حال نباید مساله بهره کشی از نیروی کار جوان ساده گذشت. از سوی دیگر کارفرمایان این روزها حوصله اموزش دادن ندارند و نیروی ماهر می خواهند!در هر حال باید منتظر ماند و دید با اجرایی شدن این طرح آزمایشی دولت می تواند اشکالات قبلی را برطرف نماید و یا این طرح هم مانند همیشه پر اشکال اجرا می شود و در نهایت به دست فراموشی سپرده می شود.