روشهاي پيشگيري از «پیسی»

پوست بعضي از قسمتهاي بدن رنگ بسيار روشن تري نسبت به بقيه بدن دارد كه با توجه به ماهيت پوست فرد، پيسي كم و بيش قابل رؤيت است. پيسي در افرادي كه پوست تيره دارند، با لكه‌هاي قرمزرنگ ظاهر مي‌شود كه در افراد با پوست روشن به شكل لكه‌هاي سفيد خواهد بود.

لكه‌ها معمولاً به حالت مدور و در اندازه‌هاي مختلف ايجاد مي‌شوند كه با رنگ پوست بدن متفاوت هستند. اطراف لكه‌ها بخوبي قابل تشخيص است، اما اگر لكه‌هاي ديگري نيز روي پوست باشد، تشخيص اندازه دقيق آن كمي مشكل است.

در اغلب موارد، پيسي روي پوست دستها، پاها، زانوها، آرنج و صورت ظاهر مي‌شود. اما در موارد نادري ممكن است روي پشت، دستگاه تناسلي، بالاتنه، ساعد و ساق پا نيز ايجاد گردد.

اين بيماري آقايان را بيشتر از خانمها مبتلا مي‌كند و اگر در قسمتهاي تحت تأثير بيماري مو وجود داشته باشد، آنها را نيز سفيد خواهد كرد.

با اينكه لوكودرما يك بيماري وخيم و مسري نيست، اما بايد جدي تلقي شده و ايجاد تغييرات پوستي را بررسي كرد. افرادي كه دچار پيسي مي‌شوند، ممكن است دچار مشكلات روحي از جمله افسردگي، كمبود اعتماد به نفس و خجالت نيز شوند؛ زيرا شرايط بيماري نوعي معذوريت را به همراه دارد.

علت ابتلا به پيسي

علم تا به حال نتوانسته علل دقيق زمينه ساز بيماري پيسي را شناسايي كند. اما بعضي عوامل در اين باره دخيل هستند كه از جمله مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

اختلالهای سيستم ايمني

مشكلات دفاعي بدن، استرس، بيماري‌هاي سيستم ايمني و عمل جراحي از جمله عواملي هستند كه مانع از تشكيل برخي آنتي كورها مي‌شوند و در همين زمان آنتي كورهاي ديگري تكثير مي‌كنند كه با سلولهاي توليد كننده ملاتونين مقابله مي‌كنند.

به همين دليل ممكن است پيسي در نتيجه مواجهه با يك شوك هيجاني مانند مرگ يكي از عزيزان، جدايي والدين، از دست دادن شغل و... يا تحمل دورانهاي استرس، اضطراب و حالات عصبي بروز كند.

علل وراثتي

بعضي افراد مانند والدين يا اجداد خود از پيسي رنج مي‌برند، اما با اين حال بندرت ممكن است كه زمينه بروز پيسي در چند نسل وجود داشته باشد.

عوامل تضعيف اعصاب

مطالعه درباره ارتباط پيسي و ناقلهاي عصبي نشان مي‌دهد، علل مهمي در تضعيف توليد سلولهاي سازنده ملانين نقش دارند. استرس، عملكرد نادرست غده تيروئيد، تغييرات هورموني مانند بارداري و يائسگي، مشكلات وابسته با ديگر بيماري‌ها مانند ديابت شيرين، كم خوني حاد و جراحتها از جمله مهمترين آنها هستند.

راهكارهاي بهبود پيسي

در حال حاضر درمانهايي كه به بيماران لوكودرما توصيه مي‌شود، عموماً گران و كم تأثير است و نتايج آن پس از مدت طولاني ايجاد مي‌شود. به همين دليل است كه بیشتر بيماران روند درمان را پس از چند هفته يا چند ماه رها مي‌كنند.

همچنين درمانهاي ديگري براي ثبات رنگدانه‌هاي پوست نيز وجود دارد كه بسيار تهاجمي، دردناك و گران است و تعداد كمي از پزشكان اين روش را انجام مي‌دهند. در برخي موارد نيز پيوند پوست مي‌تواند تجويز شود. همچنین بعضي داروها مانند كورتيكواستروئيدها نيز مي‌توانند توليد ملانين را تسهيل كنند كه با این حال عوارضي براي بيمار در پي خواهند داشت.

اما در كنار اين روشهاي درماني، ترفندهاي طبيعي نيز وجود دارند كه مي‌تواند ظاهر لكه‌هاي پيسي را بهبود بخشند:

آلوئه ورا

خواص آلوئه ورا براي پوست بسيار مورد توجه است. در اين صورت كافي است تا يك ساقه آلوئه ورا را از طول برش بزنيد، ژل را خارج كنيد و روي پوست مبتلا به پيسي بماليد. اين كار را هر شب پیش از خواب انجام دهيد.

محافظت در برابر خورشيد

اين مسأله درمان پيسي محسوب نمي‌شود، اما مانع از تشديد بيماري خواهد بود. به خاطر داشته باشيد قسمتهايي از پوست كه دچار لكه‌هاي پيسي شده است، سد طبيعي رنگدانه‌ها را ندارند و در نتيجه اشعه‌هاي فرابنفش خورشيد مي‌توانند بسيار مضر باشند. در اين صورت تفاوتی نمي‌كند لكه‌ها روي كدام قسمت بدن ديده شود.

براي پيشگيري از سوختگي‌هاي شديد، هرگز بدون كرم ضد آفتاب مناسب حداقل با درجه محافظ 40 يا از پوششهاي صحيح روي قسمتهاي بدون رنگدانه در برابر اشعه‌هاي خورشيد قرار نگيريد.

عاداتهای صحيح

براي پيشگيري از تشديد لكه‌هاي پيسي لازم است تا بعضي تغييرات در نظر گرفته شود. در واقع، بسيار مهم است تا استرس كاهش يابد، زيرا امروزه يكي از مهمترين علل بروز بيماري مختلف از جمله لوكودرما محسوب مي‌شود.

همچنين توصيه مي‌شود، لباسهاي مناسب استفاده شود و تا حد امکان در ساعات گرم روز بويژه در تابستان از قرار گرفتن در معرض پرتوهاي خورشيد پرهيز شود.

توصیه‌های تغذیه‌‌ای

- غذاهای فراوری شده برای این بیماری مُضر است. اگر این غذاها به تناوب مصرف شوند، نه تنها پاسخ به درمان با تأخیر مواجه می‌گردد، بلکه ضایعات پوستی بیشتر پراکنده می‌شوند.

- سعی کنید از نانهای سبوس‌دار استفاده نمایید.

- برخی تحقیقات کمبود فولیک اسید، ویتامین B 12 ، ویتامین C ، پانتوتنیک اسید ( B 5 )، مس و روی را در مبتلایان به این بیماری نشان داده‌اند.

- رژیم‌های بدون زغال‌اخته و گلابی می‌توانند به کنترل بیماری کمک کنند؛ زیرا این میوه‌ها دارای هیدروکوینون که ضدپیگمانتاسیون است می‌باشند.

- برخی افراد با مصرف زردچوبه نشانه‌های شدیدتری را بروز می‌دهند.

- مصرف مکمل گیاهی جینکوبیلوبا در برخی از افراد مانع انتشار و وسعت لکه‌ها و کاهش سرعت دپیگمانتاسیون شده است.

- برخی تحقیقات مصرف مکمل L فنیل آلانین را در کنار اشعه درمانی مؤثر و سبب پیگمانتاسیون مجدد نشان داده است.

- مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند سبب کنترل استرس اکسايشي و کنترل بیماری شود.

- مصرف ویتامین D و E می‌تواند در این بیماری مؤثر باشد.

- منابع غنی از گلوتن مثل گندم، جو، جودوسر و چاودار بسیار توصیه شده و اثر بهبوددهنده دارد.

-ویتامین A نیز در حفظ بافت اپی‌تلیال و سیستم ایمنی بدن بسیار مؤثر است.

- برای حفظ سیستم ایمنی، منابع غنی آنتی‌اکسیدانی، بتاکاروتن و فیتوکمیکال‌ها بسیار موثر هستند.

- مرکبات در بعضی از بیماران ایجاد مشکل می‌کنند و بر بعضی دیگر اثری ندارند.

- اگر آلرژی به برخی از مواد داشته‌اید، مصرف آن را حذف کنید تا از بدتر شدن لکه‌ها جلوگیری شود.

- مصرف حبوبات و در کل سبزی‌ها را افزایش دهید.