افشای جزئیات تازه از ماجرای برداشت شبانه بانک‌ها

سرویس اقتصادی فردا: بعد از گذشت 3 سال و 4 ماه از اقدام بانک مرکزی برای برداشت 3 هزار میلیارد تومان از حساب بانک‌ها به‌دلیل فروش ارز بانک مرکزی به نرخ بازار در سال 90، با دستورالعملی جدید این ماجرا دوباره به سوژه‌ رسانه‌ها تبدیل شده است. بعد از آنکه بانک مرکزی 3000 میلیارد تومان از حساب بانک‌ها برداشت کرد، بسیاری از مدیران بانک‌ها این کار را بی‌دلیل دانسته و تاکید داشتند در تنگنا و تلاطم ارزی آن زمان ارزهای اختصاص یافته را در بازار نفروخته‌اند و برداشت انجام شده اشتباه بوده است. تاکید مکرر برخی بانک‌ها بر عدم تخلف و طرح اینکه این اقدام با هدف تامین کسری بودجه انجام شده است، تقریبا همه را به این تصور انداخت که بانک مرکزی با اصرار دولت و برای تامین منابع در روزهای پایانی سال دست در جیب بانک‌ها کرده است.این درحالی بود که محمود بهمنی، رئیس‌کل وقت بانک مرکزی معتقد بود بانک‌ها ارزی را که برای تخصیص به تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان از بانک مرکزی دریافت کرده‌ بودند به صرافی‌ها فروخته و 3200 میلیارد تومان سود کسب کرده‌اند، به همین دلیل این پول از حساب بانک‌ها برداشت شد. اما مدیران عامل بانک‌ها در واکنش به سوال خبرنگاران در این باره همان پاسخ قبلی را می‌دادند. یکی از مدیران عامل بانک‌های بزرگ کشور با اشاره به برداشت چند صد میلیارد تومان از حساب بانک متبوع خود گفت: بیش از یک میلیون عملیات مالی در حوزه ارزی این بانک انجام شده و اسناد و مدارک آن را به بانک مرکزی ارائه کرده‌ایم.یکی دیگر از مدیران عامل بانک‌ها در سال 92 به ما گفت: «ما حتی یک دلار هم ارز نفروختیم و بنابراین 100 درصد این تصمیم در قبال ما غلط بود؛ در همان زمان ما ادعا کردیم و خواهان بازگشت اصل و حتی سود پول‌های برداشت شده از حساب شدیم. این پول‌ها را دولت از حساب بانک‌ها برداشت کرده است و خود مسئولان وقت بانک مرکزی گفتند ما مخالف این اقدام بودیم، مسئولان دولت دستور دادند که باید این میزان پول از حساب بانک‌ها برداشت شود. این دیگر اصل ماجراست؛ این مصوبه دولت بود و اجرایی شد؛ شب عید! بالاخره دولت این پول را لازم داشت و برداشت کرد». چند ماهی که از دولت یازدهم گذشت، مدیران بانکی که تغییر و چرخش‌هایی زیادی کرده بودند دیگر حرف جدیدی برای این ماجرا نداشتند و به وجود آمدن سوژه‌های جدید و مهم‌تر، تقریبا خبرنگاران را از صرافت پیگیری این موضوع انداخت. سود 3200 میلیاردی 18 بانک اما اخیرا یکی از مسئولان ارشد بانکی جزئیات دقیق‌تری از ماجرای برداشت 3 هزار میلیارد تومان بیان کرد. او در این باره به فارس گفت: بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به بانک‌ها اسناد و مدارک مصارف ارز تخصیص داده شده را خواستار شد، اما هیچ‌کدام (18 بانک) اسناد ندادند. بانک مرکزی در مجموع سه بار به بانک‌ها نامه زد و شش ماه وقت داد اما خبری از اسناد مالی ارز‌های پرداخت شده نشد. او افزود: بعد از این بود که بانک مرکزی 58 بازرس خود را مامور کرد تا موضوع را بررسی کنند. در بازرسی‌هایی که این 58 نفر از بانک‌ها کردند، معلوم شد 18 بانک کشور که از بانک مرکزی چند میلیارد دلار ارز دریافت کرده‌‌اند تا نیازهای ارزی کشور برای واردات را پوشش دهند، به صرافی‌ها فروخته و درمجموع 3200 میلیارد تومان سود کسب کرده‌اند.این مقام مسئول تصریح کرد: بعد از آن بود که مصوبه برداشت از حساب بانک‌ها صادر و حساب آن 18 بانک‌ نزد بانک مرکزی در مجموع 3 هزار میلیارد تومان بدهکار شد. دیوان محاسبات اقدام بانک مرکزی را تایید کرد این مقام ارشد با ارائه متن رای دیوان محاسبات، گفت: بعد از شکایت یکی از مدیران‌عامل بانک‌ها به دیوان محاسبات، دیوان موضوع را پیگیری کرد. دیوان محاسبات در رای نهایی خود اقدام بانک مرکزی را درست دانست و تخلف 18 بانک کشور در فروش ارز بانک مرکزی در بازار را تایید کرد. ولی‌ا... سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی در دوم شهریورماه 93 در برنامه تلویزیونی پایش، در پاسخ به سوالی در این‌باره، گفت: این اقدام از کارهای عجیب بانک مرکزی در دولت گذشته بود که این بانک تصمیم گرفت به‌صورت شبانه و در آخرین روز سال دست در جیب بانک‌ها کند. اکنون مانده‌ایم که با این اقدام چه کنیم؟ اگر آن را جزو بدهکاری دولت قرار دهیم که تبعات خود را دارد. رئیس شورای پول و اعتبار با تاکید بر اینکه هیچ منطقی برای انجام این کار وجود نداشت، در مورد راهکارهای جبران این اقدام تصریح کرد: یکی از راه‌ها این است که برای برگرداندن این پول باید این بدهی را به حساب دولت بگذاریم و به هر حال در بسته سیاست‌های بانک مرکزی این برداشت شبانه جبران خواهد شد اما این به معنای آن نیست که بانک‌ها خلافی در این ارتباط با مابه‌التفاوت ارزی انجام نداده‌اند. چند روز دیگر رئیس‌کلی ولی‌ا... سیف بر بانک مرکزی دو ساله می‌‌شود و در این مدت ریالی بابت بازگرداندن 3 هزار میلیارد تومان پول برداشت شده به حساب بانک‌ها واریز نشده است. ولی چه شده که دوباره بانک مرکزی به تکاپوی تعیین‌تکلیف برداشت 3 هزار میلیارد تومانی افتاده است، چندان مشخص نیست. البته ورود سازمان حسابرسی به این غائله تقریبا فراموش شده را از یک جهت می‌توان به فال نیک گرفت و احتمالا باید ابراز امیدواری کرد.