نهضت شیعیان کویت وارد فاز معادلات منطقه ای می شود؟ + تصاویر

گروه بین الملل فردا - شیعیان کویت در فاز سوم فعالیت های سیاسی خود به سود جبهه مقاومت اسلامی در منطقه وارد عمل شده اند و همین رفتار، باعث نگرانی گسترده و واکنش شدید گروه های سلفی منطقه شده است. مشابه دو فاز قبلی، «عبدالحمید دشتی» نقش پیشرو و آوانگارد را برای شیعیان ایفا می کند.

جلسه ای از دهه ها قبل که تعدادی از نمایندگان عضو فراکسیون شیعیان پارلمان در آن حضور داشتند.

بر روی دیوارهای این جلسه نوشته شده: «همه با هم ... برای آزادی کویت»

شیعیانی که در سال های جوانی به رویکردهای انقلابی و مبارزاتی می اندیشیدند، به نظر می رسد این روزها - بعد از تثبیت خود در فضای داخلی کویت - رویکردهای انقلابی در سطح منطقه و حمایت از محور مقاومت را در دستور کار قرار داده اند.

برابر آمار رسمی، 30 درصد جمعیت کویت را شیعیان تشکیل می دهند؛ اما شیعیان معتقدند این آمار دستکاری شده و آمار واقعی شیعیان دست کم 40 درصد جمعیت کویت است. این در حالی است که در میان جمعیت بیش از 4میلیون نفری این کشور، تنها حدود 1250000 (یک میلیون و دویست و پنجاه هزار) نفر را اتباع کویت تشکیل می دهند. همین موضوع، کویت را گرفتار معضل بزرگی به نام «بدون»ها کرده است که هم اکنون فاقد تابعیت هیچ کشوری نمی باشند!

عبدالحمید دشتی، یکی از پیشقراولان نهضت شیعیان کویت در ساحت سیاست

در میان اتباع کویت نیز بخشی از اهل سنت را مهاجران اولیه تشکیل می دهند. در میانه سده بیستم میلادی، جمعیت زیادی از اهل تسنن شهر بصره عراق و جمعیتی از اهالی استان های «نجد» و «الزیاره» عربستان به کویت مهاجرت کردند و توانستند ترکیب جمعیتی کویت را به نفع اهل تسنن تغییر دهند. با این حال، هم اکنون جمعیت شیعیان در کویت آن قدر زیاد هست که در روزها و مناسبت های تقویم شیعی، رنگ کوچه ها و خیابان های کویت کاملا تغییر می کند.

نمونه ای از عزاداری های حسینی در کویت

شیعیان تا دهه هفتاد میلادی در کویت فاقد سازماندهی و اثرگذاری بودند. در پی مهاجرت یکی از مراجع تقلید در دهه هفتاد به کویت، شیعیان مدارس علمیه و مراکز فرهنگی سراسری تأسیس کردند و طی حدود یک دهه، به یک سازماندهی مناسب دست یافتند. در دهه های بعد، عمده شیعیان صرفا بر فعالیت های اجتماعی و فرهنگی تمرکز کردند و با توجه به اختناق حاکم در کشورهای عربی خلیج فارس، به یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی شیعیان خلیج فارس تبدیل شدند.

جمعیت گسترده مردمی در تشییع جنازه شهدای شیعه کویت

از ابتدای سده اخیر میلادی، نهضت شیعیان وارد فاز سیاسی شد و تعدادی از سیاسیون و نخبگان تحصیل کرده مجلس به موازات اصلاحات در این کشور، حضور در پارلمان - که به آن مجلس الأمة می گویند - و اتاق بازرگانی - که نقش اصلی را در تصمیم سازی های اقتصادی دارد - در دستور کار قرار دادند. در این مرحله، شیعیان با حضور در نهادهای تصمیم گیر، صرفا برنامه های توسعه محور اقتصادی و دفاع از حقوق فرهنگی و اجتماعی خود رادر دستور کار قرار دادند و از ورود به مسائل سیاسی (به معنای خاص آن) اجتناب کردند. در این مرحله، مهم ترین چهره های شیعیان، «عبدالحمید دشتی» (سر لیست شیعیان در انتخابات پارلمان) و «محمد عبدالله ابوالحسن» (وزیر سابق ارشاد و اطلاع رسانی) بودند که در بسط آزادی های اجتماعی و فرهنگی شیعیان تأثیر بالایی داشتند.

جشن در ستاد انتخاباتی شیعیان بعد از موفقیت نسبی در انتخابات پارلمان

فاز دوم فعالیت های سیاسی نهضت شیعیان از سال 2012 و در پی سرکوب مظلومانه ملت بحرین و شیعیان عربستان کلید خورد. در این دوره، نمایندگان شیعه در پارلمان، فراکسیون مخصوص شیعیان را تشکیل دادند و به صورت جدی با دخالت های عربستان در کشورهای منطقه و سرکوب شیعیان در منطقه شرقیه مخالفت کردند. در این دوره، فراکسیون شیعیان علاوه بر حمایت از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی شیعیان، به صورت جدی به بحث «حقوق بشر»، «مقابله با دخالت های عربستان» و «حمایت از آزادیخواهان در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس» ورود کردند.

بالا: از سال 2012، شیعیان کویت فاز دوم فعالیت های سیاسی خود را با حمایت از ملت مظلوم و انقلابی بحرین آغاز کردند.

پایین: تظاهرات حقوقدانان و سیاستمداران شیعه کویت

آن ها در این تظاهرات، بر لزوم حفظ برادری و همگرایی با اهل سنت تأکید کردند.

رفتار فراکسیون شیعیان در این دوره، واکنش های منطقه ای گسترده ای را به دنبال داشت. در این دوره، نقش اصلی را «عبد الحمید دشتی» ایفا کرد که با تشکیل یک کمپین بین المللی حقوق بشری، خواهان توقف شکنجه شیعیان در بازداشتگاه های آل خلیفه شد. قدرت تأثیرگذاری این کمپین به حدی بود که وزیر خارجه آل خلیفه با تندترین ادبیات علیه وی موضع گیری کرد: «ملت و مجلس ملی کویت محترم است و یک "انتر تنفر برانگیز" نباید خودش را نماینده ملت جا بزند!» همزمان، سلفی های داخل کویت نیز تحرکات محسوس و گسترده ای علیه این کمپین راه انداختند و حتی یکی از این نمایندگان تندروی سلفی خواستار محاکمه نمایندگان شیعه شد و دشتی را «جاسوس تهران» و «یک دهاتی ایرانی» خواند.

قدردانی ملت انقلابی و شیعه بحرین از نهضت شیعیان کویت و شخص عبدالحمید دشتی

اما در پی دور جدید انقلاب یمن و فتح صنعا به دست انقلابیون جنبش انصار الله، به مرور شیعیان کویت وارد فاز سوم فعالیت سیاسی خود شدند. در این دوره، حمایت جدی از جریان مقاومت اسلامی در سراسر منطقه، دستور کار اصلی شیعیان است. در این فاز، بار دیگر دشتی نقش اول را ایفا می کند. او ابتدا از یمن شروع کرد و در یک توئیت جنجالی نوشت: «به ملت مظلوم بحرین بابت پیروزی انقلاب یمن تبریک می گویم. خداوند تعهد داده که مظلومان و مستضعفان را یاری کند و این یاری به شکل های مختلف صورت می گیرد. خداوند مقاومت و قیام مستضعفان یمن را یاری داد و فتح صنعا عایدی آن بود همین سرنوشت در انتظار انقلابیون بحرین نیز می باشد.»

عبدالحمید دشتی در حال بوسیدن پیشانی پدر شهید عماد مغنیه

طی یک سال اخیر و در پی فتح صنعا به وسیله جنبش انصار الله، شیعیان کویت فاز سوم عملیات سیاسی خود را کلید زده اند که طی یک ماه اخیر به اوح خود رسیده و رهبران شیعه به سوریه و لبنان سفر می کنند.

موضع حقوق بشری و عدالت طلبانه شیعیان، موجب همراهی بخش گسترده ای از جوانان نوگرای عرب با انان شده بود. در همان مقطع، یک موج توئیتری برای همبستگی با دشتی راه افتاد و به عنوان نمونه، یکی از کاربران جوان قطری نوشت: «عبدالحمید دشتی، شرف خلیج و یکی از معدود رجال سواحل خلیج [فارس] است که حقیقت گویی را بر مصلحت سنجی ترجیح می دهد. او پاک است و واهمه ای از حق گویی ندارد؛ آن هم در منطقه ای که گویا ریا و وابستگی جزء ذاتی بسیاری از سیاسیون شده است.»

افراطیون سلفی در تلاش برای مهار روند رو به جلوی نهضت شیعیان کویت، خواهان سلب تابعیت کویت از عبدالحمید دشتی شده اند!

اخیرا دشتی فاز سوم را به صورت گسترده عملیاتی کرده است. او در سفری به سوریه، با بشار اسد دیدار و از ضرورت سرکوب «تروریست های سلفی» سخن گفت. او سپس برای بزرگداشت شهادی مسجد امام صادق کویت، به لبنان رفت و در این سفر، به دیدار «پدر شهید عماد مغنیه» رفت و از رشادت های وی تمجید کرد.

موضع تند افراطیون کویت علیه شهید عماد مغنیه

دیدار با خانواده شهید عماد مغنیه، موج جدیدی از انتقادات را در پی داشته است. دو موج توئیتری علیه وی راه افتاده است که به صورت عمده از سوی عربستان هدایت می شود. در یک موج، «مطالبه لغو تابعیت کویتی» برای دشتی در دستور کار قرار دارد. در ظاهر وانمود می شد این موج از سوی ملت کویت راه افتاده است، اما خیلی زود پرده ها بیرون افتاد! «محمد العصیمی» از مشهورترین روزنامه نگاران درباری آل سعود در یادداشتی برای روزنامه «عکاظ» چاپ ریاض، رسما مدعی شد دشتی تابعیت ایرانی دارد و بدون ارائه حتی یک سند، مدعی شد سازمان های جاسوسی منطقه به یقین کامل رسیده اند که دشتی نمی تواند کویتی باشد. در واکنش به این موج سخیف و تهمت فاقد سند، دشتی یکی از مشهورترین ضرب المثل های عربی را به کار گرفت: «سبنی سب من لیس له نسب / عظنی کلب فهل أعظ الکلب؟»

عبدالحمید دشتی در دیدار با خانواده شهید عماد مغنیه

در دومین موج، دیدار با پدر عماد مغنیه «حمایت از تروریسم» و «خیانت به مواضع ملی کویت» خوانده شده و از دادگستری کویت می خواهند نامبرده محاکمه گردد! در این مورد، خبرنگار روزنامه الوطن کویت پرسش معناداری را مطرح کرده است: «در حالی که نمایندگان فراکسیون سلفی و اخوان آشکارا به سوریه می روند و در کنار تروریست های مسلح عکس یادگاری می اندازند و حتی برخی مانند بروک و طبطبایی تصاویری از شلیک خمپاره و آرپیچی منتشر کرده و کار خود را جهاد خوانده اند؛ اتهام حمایت از تروریسم به جرم دیدار با پدر فردی که از سوی اسرائیل ترور شده است بسیار معنادار و در خور توجه است.»

حرکت هماهنگ سیاسیون شناخته شده و درباری کویت برای برخورد قضائی با یکی از برجسته ترین سیاستمداران شیعه

باید دید دربار و دادگستری تسلیم این فشار خواهد شد؟

در واکنش به این موج، شیعیان موج «حمایت از کویت» را راه انداخته اند و از مواضع حق طلبانه و عدالتخواهانه دشتی حمایت کرده اند. به عنوان نمونه یکی از کاربران عرب نوشته است: «تصورش را بکنید! دکتر عبدالحمید دشتی روزی می شد دبیرکل اتحادیه عرب...»

حمایت های مردمی گسترده از عبدالحمید دشتی و جنبش آزادیخاوه و برابری طلب شیعیان کویت

در هر صورت شیعیان وارد دوره جدیدی از فعالیت های سیاسی خود در کویت شده اند. بی تردید واکنش ها و اثرات این فاز بسیار گسترده خواهد بود. حتی رئیس مجلس کویت همگام با نه شخصیت حکومتی خواستار محاکمه دشتی شده اند. در صورتی که وی بازداشت و محاکمه شود، شعله های خشم شیعیان می تواند کویت را ناآرام کند؛ از سوی دیگر اگر با وی برخورد نشود سلفی های کویت احتمالا به آرزوی دیرین خود مبنی بر گسترش جنگ عراق به کویت خواهند رسید! آیا کویت در ماه های آینده، به کشوری تأثیرگذار در مناسبات منطقه تبدیل خواهد شد؟

اعتراف صریح سران حکومت کویت مبنی بر عدم وجود مدرکی مبنی بر نقش ضدامنیتی و تخریبی حزب الله و شهید عماد مغنیه در کویت

سلفی های کویت به صورت جدی در پی فرصتی هستند تا فتنه جنگ مذهبی را از سوریه و عراق به کویت بکشانند و در این شهر نیز نبردهای سخت شیعه-سنی شکل بگیرد.