چه کسی «کارآگاه گجت» را معرفی کرد؟+عکس

اصغر افضلی متولد ۱۳۱۷ در شهر تهران و دوبلور ایرانی است که از سال ۱۳۳۹ شروع به فعالیت دوبله نموده و بجای بازیگران مهمی همچون وودی آلن و استن لورل صحبت نموده است. از تیپ‌های کاتونی ماندگار او، می‌توان بیگلی بیگلی (در کارتون گوریل انگوری)، وروجک (در سریال وروجک و آقاینجار)، کارآگاه گجت، پرنس جان (در کارتون رابین هود) رویژگی صدا: تیپ سازی‌های متفاوت کمدی در فیلم‌ها و کارتون‌ها، نقشهای شاخص: خالق تیپ‌های فیلمهای کمدی مثل فرانکو فرانکی، وودی آلن، بود آبوت، استن لورل، بهمن یار، اسدزاده، عزت الله وثوق وتوتو. کارتون: وروجک و آقای نجار (وروجک)، گوریل انگوری (بیگلی بیگلی)، کارآگاه گجت، قلعه هزار اردک، رابین هود (پادشاه/ پرنسجان)، گربه‌های اشرافی (دمتکار/ ادگار)، سریال: هزار دستان، دایی جان ناپلئون (پروین سلیمانی!).

صدا و استعداد گویندگی افضلی را نخستین بار احمد رسول‌زاده کشف کرد. «نمایشنامه‌ای به نام اسمال در نیویورک را در تئا‌تر فردوسی کار می‌کردیم که آقای رسول‌زاده هم در آن حضور داشتند و این همکاری باایشان مدتی ادامه پیدا کرد تا اینکه آقای رسول‌زاده وارد دوبله شدند و مرا تشویق به حضور در دوبله کردند. من هم پذیرفتم و با مراجعه به آنجا فهمیدم که برای آن‌ها غریبه نیستم، چون استودیو دی. سی. آی روبروی تئا‌تر فردوسی بود و اکثر دوبلورهای آنجا برای تماشا می‌آمدند که از آن زمان رابطه دوستانه‌ای بین ما برقرار شد». اولین بار افضلی در فیلم فرانسوی سه چرخه سوار در نقش کوتاهی حرف زد و این فیلم در استودیو پلازا دوبله شد، وی در خصوص دوبله این اثر گفته است: «دوبله آن زمان حال و هوای دیگری داشت و مثل حالا ماشینی نبود که همه چیز با عجله پیش می‌رود. فیلم به وسیله آپارات نمایش داده می‌شد و برای تکرار دیالوگ‌ها باید فیلم متوقف می‌شد و به صحنه قبلی بر می‌گشت. اینکار سه تا چهار دقیقه زمان می‌برد و فرصت مناسبی برای گوینده بود که به کارش فکر کرده و دیالوگ‌ها را چند بار مرور کندتا اینکه واژه‌ها ملکه ذهنش شوند، در حالیکه امروز شاهد این شیوه در دوبله نیستیم. افرادی که از قدیم در دوبله فعالیت می‌کنند عاشقانه این کار را شروع کردند. در آن سال‌ها برای گفتن یک نقش کوتاه احتیاج به ده‌ها بار تمرین بود.» زمان می‌گذرد تا اینکه زنده یاد محمدعلی زرندی در استودیو مولن روژف دوبله فیلمی را به عهده می‌گیرد با شرکت چیچو و فرانکو. زرندی از صدای دو استاد تیپ گویی استفاده می‌کند، یعنی منوچهر اسماعیلی (به جای چیچو) و اصغر افضلی (فرانکو). دیری نمی‌پاید که فیلم‌های نه چندان بامزه این دو بازیگر به واسطه هنر این دوبلور‌ها طرفداران فراوانی در ایران پیدا می‌کند. افضلی بر این نکته پافشاری دارد که برای دیدن فیلم‌های فرانکو پس از دوبله، با مردم به سینما می‌رفته و نحوه کارش را از طریق واکنش‌های آنان ارزیابی می‌کرده است. روند دوبله فیلم‌های کمدی برای افضلی طی می‌شود تا زمان برای دوبله شاهکارهای وودی آلن فرا می‌رسد. اولین فیلمی که او به جای وودی آلن صحبت کرد «دوباره بنواز سام» است. در همین مرحله بود که افضلی تکنیک جاودانه سرعت در نقش گویی به جای آلن را بر می‌گزیند و در فیلم‌های پولو بردار و فرارکن، موز‌ها، عشق و مرگ و... این شیوه را ادامه می‌دهد و به آنی هال می‌رسد که در آن شاهد اوج کار و پختگی افضلی هستیم: «جنس بازی ودی آلن را خیلی دوست دارم و هنگام کار، انگار مثل دو دوست کنار همدیگریم، همسطح و یکرنگ با هم حرکت می‌کنیم، چون شناخت کاملی از راز و رمز‌ها و ریزه کاری‌های هنر نقش آفرینی او دارم.» فیلم آنی هال در استودیو راما و به مدیریت محمود قنبری طی ۲ روز دوبله شد و اجرای مینو غزنوی به جای دایان کیتن پا به پای افضلی فوق العاده است. افضلی در دوبله فیلم‌های ایرانی نیز حضور چشمگیری داشت که نمونه مشهورش صدای شخصیت قوچعلی در مجموعه فیلم‌های صمد و نقش گویی به جای پرسوناژ صاحب جواهرفروشی قازاریان (با بازی زنده یاد سروش خلیلی) در دوبله سریال هزاردستان است. ایفای نقش رادیویی «رحمت گردچاقه» در برنامه پرمخاطب صبح جمعه با شما از خاطرات شیرین حضور افضلی در رادیو است. در میانه دهه ۱۳۶۰ و سالهای پررونق جشنواره فیلم کودک و نوجوان در اصفهان، این دوبلور پیشکسوت با تعدادی از همکارانش، دوبله همزمان فیلم را تجربهمی کند: «این دوبله همزمان بود که در اصفهان مردم را به سمت سینما می‌کشاند. مردم دوست داشتند که گویندگان را از نزدیک ببیننند و با دوبله بیشتر آشنا شوند. وسط این همه جمعیت می‌نشستی و تماشاگر هم استقبال می‌کرد و حتی باعث ازدحام در سینما می‌شد. اما در مراسم اختتامیه، افراد مسئول یک کلام درباره دوبله حرف نمی‌زدند و فقط از هم تعریف و تمجید می‌کردند.» این اواخر در دوبله سریال افسران پلیس (قبل از تغییرات دوبله کنونی‌اش)، اصغر افضلی عهده دار نقش گویی بانمکی به جای شخصیت جووانی بود که دریغ است بعد از تغییرات ناگهانی مدیریت دوبلاژ و گویندگان این سریال، دیگر صدای رنگین کمانی افضلی (تن‌ها تعبیری که درخور این صدای ماندگار است) را نمی‌شنویم. دوبله‌های شاخص خالق تیپهای فیلمهای کمدی مثل فرانکو فرانکی، وودی آلن، بود آبوت، استن لورل، بهمن یار، اسدزاده، عزت الله وثوق وتوتو. انیمیشن‌ها وروجک و آقای نجار (وروجک)، گوریل انگوری (بیگلی بیگلی)، کارآگاه گجت، قلعه هزار اردک، رابین هود (پادشاه/ پرنسجان)، گربه‌های اشرافی (دمتکار/ ادگار). سریال‌های تلویزیونی هزاردستان، دایی جان ناپلئون (پروین سلیمانی!) وی در سریال هزاردستان نیز به گویندگی پرداخته. در سریال دایی جان ناپلئون، نقش مادر آسپیران غیاث آبادی با بازی پروین سلیمانی را با صدای خود پرداخته است! منبع: مشرق