سرنوشت افغان هایی که به داعش پیوستند

شفاف: وقتی محمد دروازی وقتی خبر ناپدید شدن پسر 23 ساله خود محمد رافی را همراه با تعدادی از همکلاسی های پیشین خود در دانشگاه کابل را شنید، ترس هایش به حقیقت پیوست. اکنون دروازی با یکی از همکلاسی های پسرش که در سوریه است، تلفنی صحبت می کند. او با بیان اینکه رافی همراه با سایر افغان ها طی حمله هوایی نیروهای ائتلاف آمریکایی در نزدیکی شهر نفتی بیجی عراق در ماه مه کشته شدند، گفت: "رافی شهید شده است". وقتی دروازی مکالمه هفته پیش را یادآوری کرد، اشک چشم هایش سرازیر شد. افغانستان مدتهاست که به عنوان مقصد جهادی ها شناخته شده است. اما اینجا برای رافی، یک سکوی پرتاب به سوی میدان های نبرد سوریه و عراق بود. به نظر می رسد او و رفقایش اولین افغانهای شناخته شده ای باشند که در در حین جنگ به نفع داعش، در آنجا کشته شده و افغانستان را به سایر کشورهای غربی و مسلمان که با این توهم دست به گریبان هستند که جوانانشان در خاورمیانه جهاد می کنند، پیوند دهند. تصمیم و رادیکالیزاسیون آنها برای جنگ در بیرون مرزهای خود نگرانی های مربوط به ظهور داعش در افغانستان را افزایش داده و نشان می دهد که تأثیر این گروه در آنجا عمیق تر از چیزی است که تصور می شد. احتمال آموزش دیدن افغان ها در عراق و سوریه و بازگشت به کشورشان برای جنگ و به کار گرفته شدن، تهدید جدیدی برای دولت تحت حمایت آمریکا است که در زمانی که حضور نظامی آمریکا تضعیف شده، در تلاش برای از پا درآوردن طالبان است. دروازی می گوید: "افغانستان یک کشور بی در و پیکر است. هر کس دلش خواست می آید و هر کس دلش خواست می رود. همه طبق منافع خود با آن رفتار می کنند." به کارگیری و مرک رافی با گسترش رد پای داعش در افغانستان رخ داد. جنگجویان که اکثراً از اعضای پیشین طالبان هستند، در هفته های اخیر چند منطقه را تسخیر کرده و با نیروهای طالبان درگیری های متعدد داشته اند. آنها به دنبال انتخاب اعضای ناراضی طالبان برای تقویت حضور خود در جنوب و مرکز آسیا هستند. این موضوع نشان دهنده خوی وحشیگری آنها است. اما مورد رافی این پیوستن غیرعادی بود، زیرا او نه شبه نظامی طالبان بود و نه طرفدار آنها. او در خانواده طبقه متوسط و راحت بزرگ شده بود، به فوتبال و تکواندو علاقه داشت و در رشته علوم کامپیوتر وارد دانشگاه شده بود. اگرچه مقامات افغان و تحلیلگران غربی بیان کرده اند که ایدئولوژی افراطی های داعش ریشه عمیقی در میان افغان ها ندارد، اما رادیکالیزاسیون رافی نشان می دهد که حداقل، بعضی از بخش های جامعه طرفدار آنها هستند. خانواده او پذیرفتند که با گزارشگر واشنگتن پست گفتگو کنند زیرا می خواستند که مانع رفتن افغان های دیگر به مسیری شوند که رافی رفته بود. چندین نفر از اقوام و دوستان به خاطر ترس از به خطر افتادن امنیت شان به صورت ناشناخته گفتگو کردند. همگی گفتند آنها نمی توانند درک کنند که رافی چگونه می توانست تصمیم به ورود به دنیایی بگیرد که در آنجا یا می کشد یا کشته می شود. او با عوامل نوعی که سایر افراد را جذب جهاد می کند همچون نبود فرصت اقتصادی، خانواده متلاشی یا بیگانگی سیاسی، مواجه نبود. اما سفر رافی که با پست های فیس بوکی اش ارتباط داشت، نشان می دهد که او با هویت خود و با معنا و مفهوم مسلمان بودن در چالش بود. او سرانجام به تفکر محافظه کارانه که اسلام را برای بسیاری از افراد باایمان امروزی تعریف می کند، روی آورد. افغانستان از طریق یوتیوب و رسانه های اجتماعی ارتباط فزاینده ای با جهان دارد، از این رو افرادی از دور و نزدیک من جمله دو روحانی مسلمان رادیکال آمریکایی الاصل او را به این مسیر کشاندند. دروازی می گوید:"آنها از معصومیت او سوء استفاده کردند." حضور فزاینده داعش در افغانستان هیچ کس نمی داند چند نفر افغان برای جنگ به سوریه و عراق رفته اند، اما به نظر می رسد تعداد آنها در مقایسه با هزاران نفری که از کشورهای مسلمان دیگر و از اروپا به آنجا رفته اند اندک باشد. جهادی های افغان به ندرت جذب نبردهای خارجی شده اند که اسلام را در برابر غرب به مبارزه می کشاند. اما ظهور داعش سبب ناراحتی بسیاری از افغان ها شده است. این گروه که شیعیان را هدف قرار داده است، از هزاره قومی فراتر رفته است. به گزارش رسانه های محلی، بعضی ها به شبه نظامیان پیوسته و عهد می کنند که برای دولت اسلامی سنی بجنگند و بعضی دیگر به عراق رفته اند تا به شبه نظامیان شیعه بپوندند. طبق گقته گروه سفان، یک شرکت خدمات اطلاعاتی و امنیتی، صدها نفر از آسیای مرکزی و از کشورهای مجاور همچون ازبکستان و تاجیکتان نیز برای پیوستن به داعش به سوریه سفر کرده اند. از جمله این افراد می توان به سرهنگ گلمراد خلیموف فرمانده سابق یگان پلیس ویژه تاجیکستان که در آمریکا اموزش دیده است و اعضای جنبش اسلامی ازبکستان، یک گروه افراطی که جنگجویان خود را به افغانستان فرستاده است، اشاره کرد. در ماه ژانویه داعش اعلام کرد که در صدد پیشرفت به خراسان، نام باستانی منطقه ای شامل پاکستان و افغانستان، است. تا ماه فوریه، مقامات دولتی افغانستان و ارتش آمریکا درباره بعضی از احزاب ناراضی طالبان که برای کسب توجه و بودجه بیشتر که خود را با نام جدید داعش مطرح کرده بودند، هشدار می دادند. بعضی از تحلیلگران و مقامات افغان آن تهدیدها را رد کرده و آنها را یک مبالغه یا برنامه ای برای متقاعد کردن واشنگتن برای گسترش حضور نظامی آمریکا در اینجا دانسته اند. اما در هفته های اخیر، این گروه حملاتی را در بعضی نواحی دوردست افزایش داده اند. به گفته مقامات استانی و ریش سفیدان قبایل، این گروه در شرق استان ننگرهار منطقه کوت را اشغال کرده و در حال جنگ برای تسلط بر سایر نواحی است. ظهیریکی از ریش سفیدان قبیله ای از کوت که مانند بسیاری از افغان ها فقط یک نام دارد می گوید: "آنها افرادی را که دعوت انها را رد می کنند می کشند." او دوست داشت ادامه تحصیل بدهد در این ماه، شاخه خراسان داعش فیلمی منتشر کرد که نشان می داد که جنگجویان یک جاسوس منتسب را سر بریدند. اقوام و دوستان رافی گفتند که تصور این که رافی سر کسی را ببرد بسیار سخت است. تیم فوتبال مورد علاقه او بارسلونا بود و او می خواست کارشناسی ارشد خود را در آلمان یا ایالات متحده بگیرد. دروازی می گوید: "او دوست داشت ادامه تحصیل دهد. او بسیار روشنفکر و خوش اخلاق بود."