خطر و چرایی تحریف شخصیت امام راحل

تسنیم: در دوران حیات امام راحل و نیز در دوران پس از رحلت آن رهبر فرزانه، متأسفانه شاهد آن بوده و هستیم که گروه ها یا افرادی با نیت ها و انگیزه های مختلف به تحریف شخصیت امام راحل عظیم الشان ملت ایران دست می زنند. این تحریف ها به طور معمول با توجه به تب و تاب سیاسی و فضای اجتماعی صورت می گیرد و تحریف کنندگان با توجه به اهداف سیاسی و اجتماعی خود (چه دشمن امام باشند و چه دوست یا در ظاهر دوست) سعی می کنند امام راحل را به گونه ای جلوه دهند که خود می خواهند و از این رو از آنچه حقیقتا امام راحل بوده است دور می شوند و با تمسک به شواهد و قرائن مختلف و یا با دستکاری در عبارت هایی از امام، تلاش می کنند که خواسته های خود را به نام امام مطرح کنند. از این جهت و با توجه به اهمیت زاید الوصف این موضوع، رهبر معظم انقلاب اسلامی سخنرانی امسال خود در مراسم بیست و ششمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی رحمه الله را به مسأله تحریف شخصیت امام راحل اختصاص دادند.

متن حاضر با نگاهی به محورهای مختلف این بیانات بر دو مسأله از میان مسائل مهم این بیانات متمرکز می شود:

الف: هشدار در مورد تحریف اصول امام و چرایی تحریف امام توسط گروه های مختلف

ب: معیارهای تشخیص اصول امام و اشتباه نگرفتن مسائل اصلی از فرعی.

* کار بزرگ امام خمینی و خطر تحریف آن امام خمینی رحمت الله علیه شخصیتی دوران ساز و اثرگذار در تاریخ معاصر ایران و البته جهان بوده اند. ایشان «دو کار بزرگ و بی سابقه در تاریخ کشور» انجام دادند. یکی «برانداختن بنای سلطنت موروثی ظالمانه و غیر عاقلانه که چند هزار سال در کشور ما سابقه داشت... و دوم ایجاد یک حکومت و نظامی بر اساس اسلام بود که این هم در تاریخ کشور ما بلکه بعد از صدر اسلام در تاریخ کلّ اسلام بی سابقه بود.» چنین انسان بزرگ و دوران سازی البته در میان مردم موجی ایجاد می کند و حرکتی می آفریند که این حرکت در صورتی که بر مبنای همان اصول و مبانی رهبر آن ادامه یابد، به نتایج مورد نظر آن خواهد رسید ولی اگر شعارها حفظ شود ولی محتواها و اصول و مبانی تغییر یابد، خطر انحراف و پسرفت و دور شدن از آن اهداف به صورت جدی رخ می نماید. * خصوصیات مکتب امام حرکتی که امام راحل ایجاد کرد، به تعبیر رهبر معظم انقلاب، واجد خصوصیات زیر بود: «اوّلاً متّکی و مبتنی بر یک جهان بینی است که این جهان بینی عبارت است از توحید... ثانیا... منظومه ی فکری امام به روز بود؛ خصوصیت دیگر مکتب فکری امام این بود که ضدّیت با استبداد و ضدّیت با استکبار در این مکتب حرف اوّل را می زند... علاوه بر این، مکتب امام زنده و پویا و پرتحرّک و عملیّاتی بود» و دچار خمود و جمود و تحجر و ایستایی نبود. به تعبیر رهبر معظم انقلاب، شخصیت اصلی امام راحل در تحقق آیه شریفه «و جاهدوا فی الله حق جهاده» بود. * تحریف امام و خطر آن در دوران حیات امام راحل و نیز در دوران پس از رحلت آن رهبر فرزانه، متأسفانه شاهد آن بوده و هستیم که گروه ها یا افرادی با نیت ها و انگیزه های مختلف به تحریف شخصیت امام راحل عظیم الشان ملت ایران دست می زنند. به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی «در زمان حیات امام هم برای تحریف شخصیّت امام کار می شد؛ از یک طرف دشمن بود که از اوّل انقلاب سعی کرد در تبلیغات جهانی خود امام را به صورت یک انقلابی خشک و خشن... معرّفی کند... که این غلط بود... در داخل هم بعضی ندانسته، بعضی هم دانسته (شخصیّت امام را) تحریف می کردند؛ حتّی زمان حیات خود امام. هر حرفی را که به نظرشان پسندیده بود، به امام نسبت می دادند درحالی که ارتباطی به امام نداشت. بعد از رحلت امام هم همین جریان ادامه داشته است؛ حتّی تا آنجایی که بعضی حرفها و بعضی اظهارات، امام را به صورت یک آدم لیبرال که هیچ قید و شرطی در رفتار او در زمینه های سیاسی، حتّی در زمینه های فکری و فرهنگی وجود ندارد، معرّفی می کنند؛ این هم به شدّت غلط و خلاف واقع است.» * هدف اصلی از تحریف امام چه بوده و چه هست؟ از آنجا که تحریف کنندگان راه و شخصیت امام راحل همه از یک سنخ نیستند و اهداف متفاوتی را می پیمایند، نمی توان همه آن ها را در یک دسته قرار داد. برخی از روی دشمنی و با حقد و کینه است که بر چهره خورشید خاک می پاشند و سعی در کریه جلوه دادن روی ماه دارند. اینان دشمنان کینه توز انقلاب خمینی هستند که هدفی جز ضدیت با اسلام ندارند. برخی دیگر از سر دلسوزی و نادانی است که به چنین کاری دست می زنند و تصور می کنند که اگر امام را از چهره حقیقی خود دور کنند و چهره حقیقی او را آرایش و پیرایش کنند، بهتر می توانند به اهداف امام خدمت کنند. اینان نادان هایی هستند که تصور می کنند که خدمت می کنند حال آن که در کار صدمه زدنی هستند که نتیجه آن خیانت است. دسته دیگر کسانی هستند که امام را ابزار مقاصد سیاسی خود می دانند. اگر روزی اقتضا کند که از امام یک مارکسیست دو آتشه بسازند، مستضعفان مورد نظر امام را پرولتاریای مارکسیست ها می کنند و اگر سیاست شان اقتضا کند که از امام یک لیبرال دو آتشه می سازند که به اسم حق الناس، خواهان تعطیلی همه حقوق الهی بوده است و برایش هیچ اهمیتی نداشته است که احکام الهی عمل می شود یا نه. این کاسبکاران عرصه سیاست، امام فروشانی هستند که به مظنه بازار عمل می کنند و سیاست را به نرخ روز می خورند. از این جهت است که وجه مشترک همه این تحریف کنندگان در این است که این تحریف ها به طور معمول با توجه به تب و تاب سیاسی و فضای اجتماعی صورت می گیرد و تحریف کنندگان با توجه به اهداف سیاسی و اجتماعی خود (چه دشمن امام باشند و چه دوست یا در ظاهر دوست) سعی می کنند امام راحل را به گونه ای جلوه دهند که خود می خواهند و از این رو از آنچه حقیقتا امام راحل بوده است دور می شوند و با تمسک به شواهد و قرائن مختلف و یا با دستکاری در عبارت هایی از امام تلاش می کنند که خواسته های خود را به نام امام مطرح کنند. * اصول امام را چگونه باید شناخت؟ اما برای رهایی یافتن از خطر تحریف امام چه باید کرد و چگونه باید اصول امام را شناخت؟ این سؤال مهمی بود که رهبر معظم انقلاب در این سخنرانی به آن پاسخ دادند. ایشان در این سخنرانی خاطر نشان کردند که «شخصیّتی که الگو است، امام و پیشوا است، رفتار او، گفتار او برای نسلهای بعد از خود او راهنما و رهنمود است، اگر تحریف شود، زیان بزرگی به وجود خواهد آمد. امام را نباید به عنوان صرفاً یک شخصیّت محترم تاریخی مورد توجّه قرار داد؛ بعضی این جور می خواهند: امام یک شخصیّت محترمی است در تاریخ این کشور که روزگاری بود، فعّال بود، مفید بود، بعد هم از میان جمعیّت رفت و روزگار او تمام شد؛ احترامش می کنیم، نامش را با تجلیل می آوریم، صرفاً همین؛ بعضی می خواهند امام را این جور بشناسند و بشناسانند و این جور تلقّی کنند؛ این غلط است... بدیهی است بحث ما بر مبانی فکری امام است؛ بحث بر سر تصمیم های مقطعی و مربوط به زمان یا مکان نیست؛ بحث بر سرِ آن شاکله ی اصلی تفکّر امام بزرگوار ما است؛ این را می خواهیم درست بشناسیم.» این نکته بسیار مهم و اساسی که رهبری بر آن تأکید کردند را باید مورد توجه قرار داد تا از این طریق بتوان معیارهای تشخیص اصول امام و اشتباه نگرفتن مسائل اصلی از فرعی را به دست آورد. چنان که رهبر معظم انقلاب خاطر نشان ساخته اند، هر مسؤول و هر شخصیتی در طول حیات خود با فراز و نشیب ها و مسائل مقطعی و موردی ای مواجه می شود که نمی توان همه آن ها را جزو اصول او دانست. برای شناخت اصول امام نیز باید به دنبال موارد و احصاء مطالبی باشیم که در طول دوران حیات ایشان به صورت مستمر و متعدد، ایشان بر آن تأکید داشته است و به تعبیر شهید مطهری رحمت الله علیه جزو منطق عملی ثابت فرد قرار داشته باشد. یعنی سیره و ملاک عمل او باشد نه یک عمل خاص در یک مورد به خصوص. رهبر معظم انقلاب همین امر را در بخش دیگری از سخنان خویش چنین متذکر می شوند: «منتها هرکسی هر حرفی را که خودش می پسندد به امام نسبت ندهد. آنچه را به امام نسبت می دهیم، باید در منابع مربوط به امام موجود باشد، آن هم به شکل مکرّر، به شکل مستمر، مثل همین موارد هفت گانه ای که ما گفتیم؛ این ها از اوّل بیانات امام تا آخر، همین طور که انسان مراجعه می کند، در طول سالهای متمادی، همه ی این مطالب را انسان در بیانات امام می بیند، این ها می شوند اصول. دیگران هم بگردند با همین شیوه، اصول را پیدا کنند. جاذبه و دافعه ی امام بر مبانی این اصول بود. ما هم می خواهیم جاذبه و دافعه داشته باشیم؛ جاذبه بر اساس این اصول، دافعه بر اساس این اصول.» بر این اساس شناخت اصول امام باید یک کار روشمند و قابل اتکا باشد وگرنه، هر کسی به صرف استناد به یک جمله یا یک فعل خاص از امام، می تواند تصویری از امام بسازد که در موارد بسیاری با شخصیت و تصویر اصلی و شاکله کلی رفتار و عمل امام سازگار نیست. * مواردی از اصول امام بخش مهم و قابل توجهی از بیانات رهبر معظم انقلاب در این مراسم که در جای دیگری باید به تفصیل به آن پرداخته شود، بیان مواردی از اصول امام راحل بوده است که رهبر معظم انقلاب به 7 مورد آن اشاره کردند که عناوین این اصول عبارتند از: 1. اثباتِ اسلام ناب محمدّی و نفی اسلام آمریکایی (شامل اسلام سکولار و اسلام متحجر)؛ 2. اتّکال به کمک الهی، اعتماد به صدق وعده ی الهی و بی اعتمادی به قدرتهای مستکبر و زورگوی جهانی؛ 3. اعتقاد به اراده ی مردم و نیروی مردم و مخالفت با تمرکزهای دولتی؛ 4. حمایت از محرومان و مستضعفان و مخالفت با اشرافیگری؛ 5. مخالفت صریح با قلدران بین المللی و مستکبران و حمایت صریح از مظلومان بود و شیطان بزرگ دانستن آمریکا و حمایت از فلسطین و سایر مظلومان؛ 6. استقلال کشور و رد سلطه پذیری و مخالفت با سلطه بیگانگان در عین عدم اعتقاد به انزوا؛ 7. وحدت ملّی است و توجّه به توطئه های تفرقه افکن؛ (آن تسنّنی که آمریکا از آن حمایت کند و آن تشیّعی که از مرکز لندن به دنیا صادر بشود، این ها مثل هم هستند؛ هر دوی آن ها برادران شیطانند، هر دوی آن ها عوامل آمریکا و غرب و استکبارند.)