شما هم زیاد عرق می کنید؟

سیمرغ: «دختر 4 ساله‏ای دارم که کف دست‏هایش بیشتر اوقات خیس عرق است. خودم هم همین‌طور هستم. آزمایش تیرویید دادم اما مشکلی نداشتم. البته خیسی دست من هنگام استرس و اضطراب و دست گرفتن وسیله‏ ای مانند خودکار و... بیشتر می‏شود. حالا نگرانم که نکند مشکل دخترم هم از اضطراب باشد. به‌عنوان اقدام اورژانسی چه درمانی را در اولویت قرار دهم؟» مکانیسم تعریق

تعریق، مکانیسمی است که به وسیله آن دمای بدن كه به دلایل مختلفی مانند فعالیت‌ بدنی، خوردن غذا و... افزایش یافته است، پایین می‌آید و بدن به اصطلاح خنك می‌شود. مهم‌ترین فایده تعریق كنترل دمای بدن و دفع مواد زائد و غیرضروری از راه پوست است. افزایش تعریق بدن معمولا 2 علت اساسی و مهم دارد؛ علت اول اینكه ممكن است تعداد غدد عرق بدن كه به آنها غدد اكراین گفته می‌شود در نقاطی از بدن افزایش پیدا كرده باشد، علت دوم هم می‌تواند افزایش میزان ترشح غدد عرق باشد. افرادی كه بسیار زیاد عرق می‌كنند، معمولا هر دو مشکل را با هم دارند.

نگاه متخصص بیماری‌های پوست/دكتر سیدناصر عمادی/عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشكی تهران درمان با استفاده از کلرید آلومینیوم

استرس، اختلال غدد مثل پرکاری غده تیرویید، عوارض ناشی از مصرف داروهای مختلف و اختلال تغذیه‏ای تعریق را زیاد می‌کند. اما هر فردی که به‌دلیل تعریق زیاد مراجعه می‏کند، باید از نظر مسائلی که گفته شد، بررسی شود تا براساس علت افزایش تعریق درمان شود. راه‏های مختلفی برای درمان تعریق زیاد وجود دارد. قدم اول درمان، استفاده از محلول کلریدآلومینیوم یا محلول ضدتعریق است که بیمار باید روزی 2 بار به کف دست یا پاهایش بزند و روی آن پلاستیک بکشد تا الکل که ساختار اصلی این دارو را تشکیل می‏دهد، بلافاصله تبخیر نشود. قدم‏های بعدی، استفاده از دستگاه آیونتوفورزیس، تزریق بوتاکس به کف دست و در نهایت جراحی سمپاتکتومی یا قطع عصب سمپاتیک در کف دست یا پاست اما قطعا نمی‏توان از همه این راه‏های درمانی برای یک کودک 4 ساله استفاده کرد زیرا او را بیشتر دچار استرس خواهد کرد. تعریق کودکان معمولا در نواحی سر و صورت است و خیلی کم پیش می‏آید که یک کودک 4 ساله دچار تعریق کف دست شود مگر اینکه مشکل یا عامل خاصی وجود داشته باشد. در این صورت بهترین درمان حذف عامل ایجادکننده تعریق زیاد است و در غیر این صورت بهترین درمان برای این کودک استفاده از محلول کلرید آلومینیوم البته با غلظت کمتری نسبت به محلول بزرگسالان است. برای این منظور و تعیین غلظت مناسب دارو حتما باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد.

علل تعریق مفرط؛ از پرکاری تیرویید تا کمبود ویتامین D دكتر مریم رزاقی‌آذر/فوق‏تخصص غدد كودكان/عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشكی تهران

تعریق زیاد در كودكان می‏تواند ناشی از پركاری تیرویید، كمبود ویتامین D، کم‏خونی، دیابت، بیماری‏های عفونی و تب‏دار یا بیماری‌های دیگری باشد بنابراین قبل از هر اظهار نظری باید كودك معاینه بالینی و آزمایش‌هایی برای بررسی سلامت او درخواست شود تا براساس آنها بتوان علت تعریق را تشخیص داد. گاهی یك علامت كوچك می‌تواند نشانه‌ای از یك بیماری جدی و مهم باشد. در نتیجه با اقدام به‌موقع والدین و تشخیص درست و به‌موقع پزشک می‏توان سلامت کودک را به سرعت به او بر‌گرداند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد بنابراین نمی‌توان گفت چون مادر هم این مشكل را دارد پس تعریق كودك نیز طبیعی و ناشی از ارث است و نیازی به پیگیری ندارد. تا زمانی كه معاینه و یافته‌های پزشكی بررسی نشوند، نمی‌توان تشخیص قطعی برای این كودك گذاشت. پس مهم‌ترین توصیه به سوژه «میزگرد زیبایی» مراجعه به پزشک برای ارزیابی‌ کلینیکی و پاراکلینیکی است.

نگاه فوق ‏تخصص روان‌پزشكی كودك و نوجوان دكتر نسرین امیری/عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی/درمان با استفاده از تنش‌زدایی

استرس و اضطراب کودکان معمولا به شکل‏های مختلفی دیده می‏شود که یکی از علائم آن می‏تواند تعریق کف دست‏ها باشد اما علائم دیگری مانند اختلال در تکلم یا لکنت زبان، بدخواب شدن کودک، کاهش اشتها و در نتیجه وزن نگرفتن مناسب، تحریک‏پذیری، بهانه‏گیری و... نشان‌دهنده استرس کودک است که گاهی والدین متوجه آن نیستند. تعریق كف دست بیشتر اوقات ناشی از اضطراب و استرس است و با توجه به اینكه مادر مضطرب است، ژن آن را به فرزندش انتقال داده پس مشکل این کودک می‏تواند ژنتیکی باشد. از سوی دیگر، وقتی مادر مضطرب است؛ یعنی محیط خانواده هم اضطراب دارد و اضطراب همه کودکان به‌خصوص یك كودك 4 ساله، عمدتا به والدین و به‌خصوص مادرشان بستگی دارد، پس مهم‌ترین كار این است كه مادر ابتدا به روان‌پزشك مراجعه و اضطرابش را درمان كند. با درمان اضطراب، علائم آن كاهش پیدا خواهد کرد و بعد از آن مادر می‌تواند به فرزندش كمك كند و علائم او را نیز كاهش دهد. تا زمانی كه مشكل اصلی كه همان اضطراب مادر و كودك است درمان نشود، درمان‌های كلینیكی مثل مراجعه به متخصص پوست و انجام اقدام‌های درمانی برای كاهش تعریق موثر نخواهد بود. بسیاری از كسانی كه مشكل تعریق دارند با راه‌حل‌های درمانی متخصصان پوست بهبود پیدا می‏كنند اما تعریقی كه منشاء آن درگیری سیستم اعصاب مركزی باشد با درمان‌های كلینیكی فقط کاهش پیدا می‏کند یا برای مدتی از بین می‌رود.