بی مزه، نخ‌نما و تکراری/ وقتی سطحی نگری به جان کارگردان‌های بزرگ می‌افتد
شوخي ها و ايده هاي سطح پايين، بي مزه و تا حدزيادي نخ نماي « ايران برگر» نه تنهاامکان خنده هاي پر رنگي براي مخاطب حرفه اي و سخت پسند فراهم نمي کند بلکه مجالي هم براي تفکر مخاطبانش باقي نمي گذارد.
بي شک نام مسعود جعفري جوزاني به عنوان کارگرداني صاحب سبک که فيلم هايي درخشان و تحسين بر انگيز چون«جاده هاي سرد»،«شير سنگي»،«در مسير تند باد»، «دل و دشنه »و «بلوغ» را به عنوان آثاري ماندگار در سينماي ايران در کارنامه دارد درخاطر دوستداران سينما حک شده است. وي سال گذشته پس از 16 سال دوري از سينما پشت دوربين«ايران برگر» رفت و بااثري کمدي به جشنواره سي و سوم فجر آمد. بازخورد هاي نمايش فيلم در جشنواره نشان از اين داشت که کارگردان نتوانسته است انتظارات منتقدان و دوستداران سينمايش را بر آورده کند اگرچه اين روزها « ايران برگر»با فروش 3ميلياردي در صدر پرفروش ترين اکران هاي نوروزي قرار گرفته است. فيلم در جشنواره فجر سي و سوم نامزد دريافت پنج سيمرغ شد ولي تنها سيمرغ بهترين چهره پردازي (مهين نويدي ) بر شانه اش نشست. «شهرام ناظري» نيزدر نخستين حضور درعرصه سينما اعتبارش را هزينه «ايران برگر» کرد و به رسم رفاقت تيتراژ پاياني فيلم را خواند که متاسفانه به سبب آشفتگي فيلم تجربه چندان خوشايندي از کار در نيامد .
گزينه اي خوب فقط براي تماشاگر عام
«ايران برگر» ظرفيت هاي کافي براي جذب مخاطب را دارد و براي تماشاگراني که توقع چندان بالايي از يک فيلم ندارند و ازديدن دو باره شوخي هاي تکراري از نوع «اخراجي ها» ،«پايتخت» و«شب هاي برره » و همچنين تکيه کلام هاي محسن تنابنده و احمد مهران فر به نشاط مي آيند گزينه خوبي است. شايد يکي از دلايل فروش بالاي اين فيلم پاسخگويي به نياز تماشاگر از سينما به عنوان رسانه اي سرگرمي سازاست . البته اين موضوع هيچ منافاتي با نفس سينما ندارد ونمي شود فيلم را صرفا به اين خاطرنکوهش کرد وبر آن خرده گرفت .محتواي سياسي اثر ،رو راست بودن با مخاطب ، برخورداري از لحني کمدي و داشتن درون مايه هاي طنز، روايت سر راست و مهم تر از همه داستانگويي «ايران برگر» را فيلمي مناسب براي تفريح و سرگرمي معرفي مي کند. امتياز ديگر فيلم لوکيشن هاي آن است که فضايي روستايي و چشم نواز دارد و به دور از برج و بارو و آپارتمان هاي لوکس شيک و مجلل فيلم هاي امروزي است . علي نصيريان (امرا... خان) در «ايران برگر» غرور، تعصب و زيرکي در چشم هايش برق مي زند وقدرت بازيگري اش را در ۸۰ سالگي با ارائه يک بازي حسي و درخشان به رخ مي کشد. بازي محسن تنابنده(فتح ا... خان) و
احمدمهران فر نيز تا حد زيادي يادآور «نقي» و «ارسطو» در «پايتخت» است . حميد گودرزي (سهراب)، گوهر خيرانديش (ننه نبات)، فريبا متخصص(ننه حيات) و سحر جعفري جوزاني(ماهگل) و شهره لرستاني، نيز از پس ايفاي نقش هاي خود بر آمده اند.جوزاني در« ايران برگر» با رويکرد صرف به گيشه و دستمايه قرار دادن دغدغه هاي سياسي سال هاي اخير که البته مدت هاست ديگرنخ نما شده است تلاش دارد براي مخاطبش لحظاتي بامزه و خنده دار خلق کند و آمار گيشه نيزنشان از اين دارد که تا حدي به اين هدف رسيده است. ولي نبايد از خاطر برد که جوزاني براي دستيابي به اين هدف دوستداران و تماشاگران سينمايش را به فراموشي سپرده و متاسفانه از مسير آرماني اش به نفع گيشه کناره گرفته است.
میدان دادن به سطحي نگري
جوزاني در برنامه تلويزيوني« هفت »اعلام کرد در «ايران برگر» حرفي براي گفتن دارد و اظهار اميدواري کرد هر ايراني اين فيلم را دو بار ببيند؛ يک بار براي خنديدن و يک بار هم براي فکر کردن.
اما شوخي ها و ايده هاي سطح پايين، بي مزه و تا حدزيادي نخ نماي « ايران برگر» نه تنهاامکان خنده هاي پر رنگي براي مخاطب حرفه اي و سخت پسند فراهم نمي کند بلکه مجالي هم براي تفکر مخاطبانش باقي نمي گذارد. «ايران برگر» فاقد يک فيلم نوشت منسجم است وهيچ نشاني از کارگرداني دقيق و پروسواس هميشگي جوزاني ندارد . فيلم ميدان زيادي به سطحي نگري داده و از کمدي موقعيت براي خلق لحظات جذاب و کميک بهره اي نبرده است. بيشتر لحظات «ايران برگر»از نوع کمدي هاي گفتار و«اسلپ استيک» يا بزن و بکوب است . فيلم نامه تعليق ،گره افکني و فراز و نشيب چنداني ندارد و شوخي هاي دم دستي، سخنراني هاي طولاني و بي مزه ، شعارهاي گل درشت ،آدم هاي باور ناپذير و...گواه اين ادعا است. تعدد شخصيت ها نيز مجال کافي براي شخصيت پردازي باقي نگذاشته و آدم هايش بيشتر به تيپ تنه مي زنند تا شخصيت. خرده داستان هايش نيز نه تنها هيچ کمکي به پيشبرد داستان نمي کنند بلکه سبب کند شدن ريتم فيلم در برخي لحظات مي شوند.
چند سال ديرتر از زمان
بي ترديد جوزاني کارگرداني است که در کارنامه اش فيلم هاي تحسين بر انگيزي چون« جاده هاي سرد»،« شيرسنگي»،« در مسير تند باد »، «بلوغ» و «در چشم باد »را دارد که در حافظه تاريخ سينماي ايران ثبت شده و لحظات ناب و خاطره انگيزي را براي منتقدان و تماشاگران سينمايش رقم زده است . بحث دموکراسي و انتخابات ،شوخي با رقابت هاي انتخاباتي، رفتار انتخاباتي مردم و مسئولان ،کشمکش هاي طايفه اي، ارجاعات سياسي واجتماعي و... اتفاق جديدي نيست. اگر جوزاني نيم نگاهي به سريال «چک برگشتي» سيروس مقدم که با همين موضوع ساخته و از تلويزيون پخش شد مي انداخت متوجه اين حقيقت تلخ مي شد که «ايران برگر»ش راچند سال ديرتر ساخته است. از تماشاي «ايران برگر» خاطره خوشي نداشته ودوستش ندارم اين دوست نداشتن هم بيشتر به خاطر انتظاري است که از جعفري جوزاني پس از 16سال دوري اش از سينماداشتم که متاسفانه در همان سکانس هاي نخست فيلم نقش بر آب شد .به گمانم وقتي کارگرداني چون جوزاني بخواهد با کشاندن مردم به سينما شبيه« اخراجي ها»ي ده نمکي از آن هاخنده بگيرد همان بهترکه فيلم نسازد و به اعتبارش که آن را به آساني هم به دست نياورده چوب حراج نزند. «ايران برگر» يک
فيلم بد از يک کارگردان کاربلد ،معتبر ومحترم سينماست. فقط همين !
نکات گزيده نقد
«ايران برگر» فيلم نوشت منسجمي ندارد و ميدان زيادي به سطحي نگري داده است
لوکيشن هاي روستايي و چشم نواز فيلم يکي از امتيازات مهم آن است.
نصيريان قدرت بازيگري اش را در ۸۰ سالگي دوباره به رخ تماشاگرمي کشد
«ايران برگر» هيچ نشاني از کارگرداني دقيق و پروسواس هميشگي جوزاني ندارد
منبع: خراسان
دیدگاه تان را بنویسید