هیچ «تحریم مرتبط با هسته‌ای» وجود ندارد

بعد از گذشت بیش از یک سال و نیم از مذاکرات هسته‌ای در دولت یازدهم، پنجشنبه ۱۳ فرودین با انتشار بیانیه لوزان قدم دیگری در ادامه ژنو برداشته شد.

در مذاکرات لوزان تنها از «تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای» سخن گفته شده است

به گزارش « یک بیست »، هر چند اسناد مختلفی از مذاکرات لوزان منتشر شده است که اختلافات بسیار فاحشی با هم دارند، ولی در بند مربوط به تحریم‌ها، علاوه بر شرط‌های مختلف گنجانده شده، در همه این متون یکی از شروط مشترک است و عیناً تکرار شده، آن هم منحصر کردن تحریم‌ها به «تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای» (nuclear-related sanctions) است. در بیانیه‌ای که خانم موگرینی پس از مذاکرات خواند آمده است ( + ):

The EU will terminate the implementation of all nuclear-related economic and financial sanctions and the US will cease the application of all nuclear-related secondary economic and financial sanctions, simultaneously with the IAEA-verified implementation by Iran of its key nuclear commitments

در بیانیه‌ای که آقای ظریف پس از مذاکرات لوزان خواند، درباره تحریم‌ها آمده است ( + ):

اتحادیه اروپایی، اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ‌ ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده نیز اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ‌ ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌ای ایران به نحوی که توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی راستی آزمایی شود، متوقف خواهد کرد.

در سندی که آمریکایی‌ها به صورت رسمی در سایت وزارت خارجه‌شان منتشر کرده‌اند، از بخش تحریم‌ها که در مذاکرات لوزان مورد توافق واقع شده است چنین سخن می‌گوید ( + ):

U.S. and E.U. nuclear-related sanctions will be suspended after the IAEA has verified that Iran has taken all of its key nuclear-related steps.

The architecture of U.S. nuclear-related sanctions on Iran will be retained for much of the duration of the deal and allow for snap-back of sanctions in the event of significant non-performance.

برنامه مشترک اقدام (موسوم به توافق ژنو) نیز تنها از تحریم‌های «مرتبط با هسته‌ای» صحبت می‌کند

محدود کردن تحریم‌ها به عبارت مبهم «تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای» (nuclear-related sanctions) مساله‌ای نیست که فقط در لوزان مطرح شده باشد. در برنامه مشترک اقدام نیز هر جا سخن از برداشتن تحریم‌ها در گام‌های مختلف شده است، عین همین عبارت استفاده شده است.

علاوه بر مدت ۶ ماهه در بخش مربوط به هدف نهایی و برداشتن تحریم‌ها در «گام نهایی» نیز چنین می‌گوید ( + ):

Comprehensively lift UN Security Council, multilateral and national nuclear-related sanctions , including steps on access in areas of trade, technology, finance, and energy, on a schedule to be agreed upon.

ترجمه صحیح این بند عبارت است از:

به طور جامع تحریم‌های مرتبط با هسته‌ایِ شورای امنیت سازمان ملل، چندجانبه و ملی را بر می‌دارد. گام‌هایی برای دسترسی به حوزه‌های تجاری، فناوری، مالی و انرژی بر مبنای یک جدول زمانی توافق خواهد شد

نامه نمایندگان کنگره آمریکا: در قوانین آمریکا تحریم‌های «مرتبط با هسته‌ای» نداریم

به گزارش « یک بیست »، در مذاکراتی در این سطح استفاده از هر واژه و عبارتی بسیار مهم و قابل تامل جدی است و اکنون که متاسفانه عبارت مبهم «مرتبط با هسته ای» در اسناد توافق آماده است لازم است تا این عبارت مورد مداقه قرار گیرد. با توجه به آنکه تحریم‌هایی که تاثیراتی بر اقتصاد ایران داشته‌اند همگی مصوب آمریکا هستند و از میان تحریم های آمریکا نیز تحریم های مصوب کنگره به مراتب اهمیت بیشتری نسبت به دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکا دارند. از سوی دیگر و به صورت کلی نیز کنگره نقش بسیار تعیین کننده ای در ساختار سیاسی آمریکا دارد ( + + ) از این رو اقدامات کنگره در قبال مذاکرات هسته ای و بخصوص تفسیر آنها از تحریم های مرتبط با هسته ای قابل توجه و مهم است. در همین راستا الیوت انگل (Eliot Engel - عضو حزب دموکرات) و اد رویس (Ed Royce - عضو حزب جمهوری خواه) نامه‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران خطاب به اوباما تهیه کردند که توسط ۳۴۲ نماینده دیگر کنگره آمریکا از هر دو حزب اصلی آمریکا امضا شد. این نامه که در تاریخ ۱۸ تیر ۹۳ (۹ جولای ۲۰۱۴) به اوباما ارسال شد، با تاکید بر لزوم مشورت کامل با کنگره در مذاکرات هسته‌ای، می‌گوید ( + ):

Your Administration has committed to comprehensively lifting "nuclear-related" sanctions as part of a final P5+1 agreement with Tehran. Yet the concept of an exclusively defined "nuclear-related" sanction on Iran does not exist in U.S. law . Almost all sanctions related to Iran's nuclear program are also related to Tehran's advancing ballistic missile program, intensifying support for international terrorism, and other unconventional weapons programs. Similarly, many of these sanctions are aimed at preventing Iranian banks involved in proliferation, terrorism, money laundering and other activities from utilizing the U.S. and global financial systems to advance these destructive policies.

دولت شما به عنوان بخشی از توافق نهایی ۱+۵ با تهران، متعهد شده‌ است که تحریم‌های «مرتبط با هسته‌ای» برداشته شود. مفهوم انحصارا تعریف شده‌ی تحریم‌های «مرتبط به هسته‌ای» در قوانین آمریکا وجود ندارد . قریب به اتفاق همه تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران همچنین با برنامه پیشبرد موشک‌های بالستیک تهران، تشدید حمایت از تروریسم بین‌المللی و دیگر برنامه‌های سلاح‌های غیر متعارف، مرتبط هستند. به طور مشابه، بسیاری از این تحریم‌ها برای جلوگیری کردن از استفاده بانک‌های ایرانی حاضر در عدم اشاعه، تروریسم، پول‌شویی و سایر فعالیت‌ها، از سیستم‌های مالی آمریکا و جهان هدف‌گذاری شده است تا جلوی پیشبرد این سیاست‌های مخرب را بگیرد.

کنگره در این نامه ضمن تاکید دوباره بر عدم عزم برای برداشتن تحریم‌های ایران، به صراحت ادعا می‌کند که «nuclear-related sanctions» در قوانین آمریکا وجود ندارد. و همه تحریم‌ها چندین علت دیگر چون تروریسم، موشک‌های بالستیک، و… نیز دارا می‌باشد. با توجه به دایره‌ی گسترده اختیارات کنگره در قوانین آمریکا و به ویژه داشتن نقش اساسی در تحریم‌های ایران، این ادعا که توسط اکثریت قاطع کنگره تاکید شده است، بسیار حائز اهمیت است. ( متن نامه و امضاها )

در واقع آمریکا صراحتا می‌گوید در ازای همه‌ی مواردی که در برنامه مشترک اقدام از ایران گرفته است، اساسا چیزی برای تعلیق یا لغو وجود ندارد. از سوی دیگر در این نامه تاکید می‌شود که موارد تحریمی که به دلیل عدم اشاعه سلاح کشتار جمعی (NPWMD) وضع شده است، شامل سلاح های هسته‌ای، شیمیایی، موشک‌های بالستیک، و سایر سلاح‌های غیر متعارف نیز می‌شود. یعنی تحریمی که خالصا به دلیل برنامه هسته‌ای ایران وضع شده باشد وجود ندارد.

این نامه در آستانه مذاکرات وین ۶ (تیر ماه ۹۳) و در بحبوحه مذاکرات گام نهایی در رسانه‌های غربی منتشر شده بود، اما در رسانه‌های داخلی بازتابی نداشت. با توجه به زمان مهم انتشار این نامه و آن محتوای نامه بسیار حیاتی بود. به ویژه که از سوی دولت بارها و بارها لغو شدن تحریم‌ها دلیل اصلی مذاکرات عنوان شده بود. آیا تیم مذاکره کننده از وجود این نامه که به معنای برداشته نشدن هیچ تحریمی است، مطلع هست؟ امیدواریم تیم مذاکره کننده برای این توطئه‌ی آمریکایی جهت برنداشتن هیچ تحریمی، نکات لازم را مد نظر قرار داده باشد.

البته باید توجه داشت که علاوه بر این، قیود و موانع بسیار دیگری نیز در مورد رفع تحریم ها در اسناد مربوط به مذاکرات هسته ای وجود دارد که خود بحث جداگانه می طلبد، از جمله اینکه تعلیق (و نه لغو آنها) موکول به پس از اجرای تعهدات ایران و تایید آژانس شده است، این تعلیق فقط به تحریم های اقتصادی و مالی محدود شده (انرژی و فناوری را در برنمی‌گیرد)، در مورد تحریم‌های آمریکا فقط تحریم های ثانویه رفع می شود و…