ایران در مسیر پیشرفت علم و فن آوری/ علم و دانش چقدر پیشرفت کرد؟ + تصاویر

گروه سیاسی فردا : ایران بعد از انقلاب به شکوفایی و رشد رسید. این مساله امری است که با توجه به پیشرفت‌ها در علم و فن آوری نمی‌توان از آن ساده گذشت چرا که این روز‌ها ایران ماهواره به مدار زمین می‌فرستد، شبیه سازی می‌کند، پهباد می‌سازد و در زمینه فن آوری هسته‌ای آنقدر پیشرفت داشته که لرزه بر اندام غرب ایجاد کند. در واقع می‌توان گفت، برای پیش بینی چنین روزهایی بوده که رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) از انقلاب اسلامی با عناوینی چون «معجزه قرن» و «انفجار نور» یاد کرده و همین کلمات برای توصیف عظمت و بزرگی انقلاب اسلامی کفایت می‌کند. انقلاب اسلامی را باید سرآغاز تحولات بزرگ وبنیادین در ایران، منطقه، جهان اسلام و غیراسلام دانست چرا که هم از لحاظ اقتصادی و سیاسی و هم از لحاظ فرهنگی و علمی، تحولی عظیم در ایران و منطقه و حتی جهان ایجاد کرد. به این ترتیب باید انقلاب اسلامی را سرآغاز تحولات بزرگ و بنیادین در ایران، منطقه، جهان اسلام و جهان غیراسلام دانست. نگاهی به پیشرفت‌های علم و فن آوری در این ۳۷ سالی که از انقلاب ایران می‌گذرد نشان می‌دهد که کشور در مسیر درست پیشرفت قرار گرفته است. در حالی که قبل از انقلاب اسلامی ۶۸ درصد بزرگسالان کشور بی‌سواد بوده و کمتر از ۴۰ درصد کودکان می‌توانستند به دبستان بروند، امروزه رقم باسوادی در کشور به عدد ۱۰۰ درصد نزدیک می‌شود و تعداد دانشجویان کشور از ۱۵۴۰۰۰ نفر در سال ۱۳۵۷ به حدود ۴۰۰۰۰۰۰ نفر در سال ۱۳۹۰ رسیده است. هم چنین در حالی که پیش از انقلاب تنها تعدادی محدود دانشگاه یا مرکز آموزش عالی در کشور وجود داشت، این تعداد امروز به ۱۱۹ دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، ۲۸ مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، ۲۹۵ دانشگاه غیر انتفاعی، ۵۵۰ دانشگاه پیام نور، ۳۸۵ دانشگا آزاد اسلامی، ۷۳۹ مرکز آموزش عالی علمی کاربردی، ۲۷۴ مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت معلم در کشور رسیده است. پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و وحشت غرب در این میان، دست یابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای یکی از دستآوردهای بزرگ انقلاب ایران است. پیشرفت‌ها آنقدر زیاد و چشمگیر است که طرف غربی را نگران کند و برای پیشرفت‌های ایران خط و نشان بکشد. جمهوری اسلامی اکنون کشوری هسته‌ای شده و عملاً عضو باشگاه هسته‌ای جهان است. به‌رغم همه تحریم‌ها و تهدید‌ها، ایران با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت‌ هسته‌ای (غنی‌سازی) دست یافته و از نظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف ۷-۸ کشور پیش‌رفته جهان قرار گرفته است. انرژی هسته‌ای در عرصه‌های مختلف پزشکی، دامپزشکی، صنعت، کشاورزی، تولید برق و... کاربرد دارد. برخی از موفقیت‌ها و پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه فن آوری هسته‌ای تنها در چند ماه اخیر عبارتند از: ۱) ایران به لحاظ زمان بندی در دستیابی به تولید ۶ UF در رتبه هشتم کشورهای جهان که دارنده این فناوری هستند، قرار گرفته است و از نظر میزان تولید آن در دنیا هفتمین کشور است. ۲) جمهوری اسلامی از حیث دانش غنی سازی اورانیوم در بعد صنعتی پنجمین کشور دنیاست که به این صنعت فوق العاده پیچیده و فنی دست پیدا کرده است. ۳) نیروگاه اتمی بوشهر پیشرفت قابل توجهی کرده است به طوری که توسعه و پیشرفت آن در چند ماه اخیر که نوعی با حضور و مدیریت فنی و علمی خود ایرانی‌ها صورت گرفته، به مراتب بیش از چند سال گذشته است که پروژه در اختیار روسیه بوده است. ۴) راه اندازی و در دست تکمیل بودن مجتمع آب سنگین و راکتور ۴۰ مگاواتی کنار آن در اراک از دیگر پیشرفت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. ۵) در آینده‌ای نزدیک بنا به قول رییس سازمان انرژی اتمی کشور، تولید پودر (۲U) برای تولید قرص‌های سوخت آغاز و به بهره برداری می‌رسد. ۶) دانشمندان هسته‌ای کشور در مجتمع غنی سازی نطنز نوآوری‌هایی از جمله تولید زیرکونیوم و می‌له‌های سوخت با دقت بالا را ارائه کرده‌اند که در صورت دستیابی به آلیاژ لازم علاوه بر بهره گیری در سوخت هسته‌ای، در صنایع دیگر نیز قابلیت استفاده خواهد داشت. ۷) طراحی و ساخت راکتور ۳۶۰ مگاواتی در دارخوین به دست متخصصان داخلی و تلاش برای تکمیل حلقه آخر چرخه سوخت هسته‌ای، یعنی پسماندداری از دیگر عرصه‌های بروز و ظهور استعداد ایرانی است. ۸) استفاده از فناوری هسته‌ای در پزشکی موجب شکوفایی این رشته گردیده است. به طوری که امروزه از طریق استفاده از محصولات هسته‌ای در پزشکی مثل پرتو درمانی، رادیو دارو‌ها، و رادیو ایزوتوپ‌ها بسیاری از بیماری‌های ناعلاج و صعب العلاج به راحتی درمان می‌شود. ۹) تولید رادیو داروی تکنسیوم ۹۹ و ید ۱۳۱: رادیو ایزوتوپ‌ها که در فرایند کار راکتورهای هسته‌ای با اورانیوم تولید می‌شوند، چنان بهره‌ای به علم پزشکی رسانده‌اند که امروزه پزشکی هسته‌ای یک شاخه بزرگ از علم پزشکی شده است و... این‌ها تنها چند مورد از دستآوردهای هسته‌ای ایران در طول این سال‌های نبرد هسته‌ای ایران با غرب است. دستآوردهایی که برای جا نماندن از علم روز دنیا هر کشوری می‌تواند به آن‌ها دست یابد. ماهواره فجر و پیشرفت فن آوری فضایی از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران تنها کشور منطقه است که از توان بومی پرتاب و ساخت ماهواره دارای اهداف مختلف برخوردار است و به مرور زمان حیطه عمل خود دراین زمینه را گسترش می‌دهد. سال ۸۷ بود که نخستین ماهواره بومی ایران را به فضا پرتاب شد که در کل فرآیند چرخه ماهواره با توجه به ماموریت‌های تعریف شده، ۵۰ تا ۶۰ درصد قابلیت‌ها را این ماهواره پوشش داد اما در بهمن ماه امسال ماهواره ملی فجر فضای کل فناوری‌ها و زیر سامانه‌ها برای ماموریت‌های فضایی را پوشش می‌دهد. گفتنی است، ماهواره ملی فجر، ماهواره‌ای کاملا بومی است که با ماهواره بر ساخت داخل سفیر فجر به فضا پرتاب شد. پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره ملی فجر که طراحی و ساخت آن توسط جوانان نخبه کشور صورت گرفت، بار دیگر بی‌تاثیر بودن تحریم‌ها را برای جلوگیری از حرکت پرشتاب علمی کشور به دنیا نشان داد و پیشرفت‌های علمی جمهوری اسلامی ایران را اثبات کرد. توجه به نانوفناوری در ایران اما در حالی که گفته می‌شود، نانوفناوری در آینده نزدیک یک بازار ۱۰۰۰ میلیارد دلاری در جهان خواهد داشت، جمهوری اسلامی ایران تا کنون رتبه مناسبی از نظر دانش نانو به دست آورده است. نانوفناوری در حوزه‌های مختلف از جمله تولید و انباشت انرژی، افزایش بهره‌وری کشاورزی، سم زدایی از آب، تشخیص بیماری‌ها، رسانش دارو، انباشت مواد غذایی، پاکسازی هوا، کنترل آفات و غیره کاربرد دارد. پیشرفت ایران در سلول‌های بنیادی از سوی دیگر از انجایی که گفته می‌شود سلول‌های بنیادی بعد از بیوتکنولوژی انقلاب دوم در پزشکی محسوب می‌شود، ایران به این زمینه از دانش پزشکی نیز ورود کرده است. این سلول‌ها که در همه دوره‌های زندگی فرد یافت می‌شوند (در بزرگ سالان سلولهای بنیادی هر عضو تنها برای ترمیم‌‌ همان عضو کاربرد دارند، اما در دوره جنینی سلولهای بنیادی قدرت تکثیری برای همه اعضا را دارند) می‌توانند نقش مهمی در التیام بیماری‌ها داشته باشند؛ از جمله دردرمان پارکینسون، ضایعات نخاعی، سکته مغزی، سوختگی‌ها، بیماری‌های قلبی، دیابت، دردهای مفاصل، بیماری‌های کبدی و در آینده نابینایی. بیشتر کشورهای تلاشگر در زمینه سلول‌های بنیادی در مرحله تحقیق هستند و به زودی مرحله درمان شروع خواهد شد یعنی به زودی پزشکی از دارو درمانی به سوی سلول درمانی خواهد رفت. در جمهوری‌ اسلامی ایران پژوهشکده رویان در این زمینه فعال است و توانسته به علم شبیه سازی هم دست یابد. نمونه پیشرفت‌های ایران به روایت پوستر‌ها تصاویر زیر نمونه و روایتگر پیشرفت هایی در زمینه علم و فن اوری است که شادی تا کنون به چشم نیامده باشد اما وجود دارند و روز به روز دایره این پیشرفت ها گسترده تر می شود.