وقتی عطر و طعم برنج ایرانی برای قشر متوسط خاطره می شود/ بازار برنج به روایت مردم و بنکداران

گروه اقتصادی فردا: برنج مرغوب ایرانی چند سالی است که از سفره خانوارهای متوسط و ضعیف جامعه پر کشیده است و این در حالی است که استان های شمالی کشور مانند گیلان، مازندران و گلستان مهد تولید برنج های مرغوب در دنیاست و در واقع می توان گفت ایران در دنیا برای برنج خوش عطر و طعم ایرانی معروف است. با این حال مدت هاست که برنجکاران ایرانی آن شور و حال همیشگی را ندارند و برنج ایرانی هم به دلیل گرانی و واردات بی رویه برنج نامرغوب از سفره ها رخت بر بسته است. حالا دیگر چند سالی است که کشاورزان ایرانی دیگر تمایلی به کاشت وبرداشت برنج ندارند چرا که سفره ایرانی ها پر شده است از برنج هندی و پاکستانی که نه عطر دارد و نه طعم و تنها خوش قد و بالاتراست و ارزان تر. در این میان تنها نتیجه هم که حاصل شده نابودی مزارع برنج کاری است و سود هنگفت عده ای دلال که از سود واردات بی رویه برنج به نان و نوایی رسیده اند و طعم و بوی برنج ایرانی را برای بسیاری خاطره کرده اند. به روایت دبیر انجمن برنج کشور در تیرماه سال گذشته واحد‌های بهره‌برداری شالیزارهای شمال از ۱/۲ (۲ممیز۱)هکتار به ۷/۰ (۰ممیز۷)هکتار رسید تا جایی که سود واردات برنج از تولید آن پیشی گرفت و سود ساخت و ساز در مزارع و نابود کردن شالیزارهای برنج هم برای کشاورزان از دست و پا زدن در شالیزارها بیشتر شد تا کشاورزان عطای برنج کاری را به لقایش ببخشند و به ویلا سازی و کسب درآمد از این راه اقدام کنند. روایتی از بازر برنج در تهران به این ترتیب است که در تهران نیزهر چند هنوز برنج ایرانی طرفداران خاص خود را دارد اما به دلیل گرانی های بیش از حد خرید برنج مرغوب ایرانی برای همه خانوارهای ایرانی ممکن نیست. برای یافتن انواع برنج در تهران اما باید به خیابان پامنار سر زد.خیابانی قدیمی با مسجد معروفش که حالا بورس برنج ایران به شمار می رود و انواع و اقسام برنج های ایرانی و خارجی در آن یافت می شود. از برنج هاشمی و طارم دم سیاه و طارم فریدون کنار مرغوب گرفته تا برنج های درجه 2 و 3 تایلندی و هندی و پاکسانی که گاه با برندهای ایرانی عجیب و غریب عرضه می شوند و گاه هم به اسم برنج های مرغوب خارجی با نام هایی که هر روز در صدا و سیما تبلیغ می شوند و برای مردم آشناست، فروخته می شوند. به این ترتیب است که در خیابان پامنار ، بورس بنکداری های برنج هم بوی خوش برنج ایرانی استشمام می شود و هم رنگ وروی تیره و قد بلند برنج های خارجی را می توان دید. نرخ ها از 1800 تومان برای برنج های نامرغوب خارجی تا 9 هزار تومان برای برنج های ایرانی متغیر است و نکته اینجاست که به ندرت می توان برنجی زیر 2 هزار تومان در بازار یافت هر چند که یافتن آن غیر ممکن نیست. به عنوان مثال متوسط قیمت هر کیلو برنج هاشمی مرغوب 8400 تومان، برنج طارم محلی 9000 تومانو برنج طارم دم سیاه سالاری 7800 تومان است. برنج مرغوب محسن نیز کیلویی 5100 تومان و برنج دانه بلند هندی نیز کیلیوی 5900 قیمت گذاری شده است. وضعیت بازار از زبان مردم و بنکداران محمد 35 ساله صاحب یک آشپزخانه در تهران است که برای خرید ماهانه برنج خود راهی پامنار شده است.او در خصوص نرخ برنج می گوید: قیمت برنج روز به روز بالا تر می رود و هر روز که به بازار می ایم با قیمت های جدید مواجه می شوم و کسی پاسخگو نیست. او در پاسخ به سوال خبرنگار فردا در خصوص اینکه که معمولا برنج خارجی می خرد یا ایرانی می گوید: برنج ایرانی آنقدر ها گران شده که برای از ما بهتران و رستوران های کلاس بالا است.ما اگر بخواهیم بنج مرغوب و یا حتی متوسط ایرانی به مردم بدهیم باید نرخ را حداقل 30 درصد افزایش دهیم که به این ترتیب مشتریان خود را که از طبقه متوسط هستند از دست خواهیم داد. محمد ادامه می دهد: برنج هندی هم از نظر پخت آسان تر است چون دی خمیر می شود و هم از نظر ظاهر قد بلند و کشیده است و به مذاق مشتری خوش مب آید از طرف دیگر برنجی که من تهیه می کنم حول و هوش کیلویی 3500 تومان قیمت دارد که کیفیتش هم متوسط رو به خوب است اما برنج ایرانی اگر نا مرغوب باشد ظاهر خوبی ندارد و اگر مرغوب باشد نرخ آن زیر 6000 هزار تومان نیست. از سوی دیگر محسن صاحب یک بنکداری بزگ برنج در پامنار، خبرنگار فردا از کسادی بازار برنج مرغوب ایرانی می گوید و از بی برنامگی های دولت ها در این خصوص گله دارد. او که در رشته مدیریت بازرگانی در س خوانده در این خصوص به خبرنگار فردا می گوید: واردات بی رویه بلای جان برنج ایرانی شده و تقاضا برای برنج خارجی آنقدر بالا رفته که از دست ما هم خارج است و مجبور به وارد کردن و فروختن برنج خارجی هستیم وبرنج های مرغوب ایرانی روی دستمان مانده است. این تاجر برنج ادامه می دهد:البته با گران شدن دلار در 2 سال گذشته و برچیده شدن بساط تخصیص ارز مرجع به کالاهای اساسی از جمله برنج، قیمت برنج های وارداتی نیز به شدت بالا رفته و اکنون برنج هندی به ازای هر کیلوگرم 4 تا 5 هزار تومان نیز در بازار داد و ستد می شود اما باز هم برنج مرغوب ایرانی 2 برابر این میزان قیمت دارد و برای همین متقاضی ان کم است. رحمان هم که اهل مازندران است و پدرش مزرعه برنجکاری دارد معتقد است دولت در حق برنجکاران جفا کرده است. او می گوید: هر چند در دولت یازدهم وضعیت کمی برای برنجکاران بهتر شده اما دولت امسال کودی به کشاورزان نداده است. هر کیسه کود اوره که سال‌های گذشته 5 هزار تومان بود، امسال به کیسه‌ای 40 هزار تومان رسیده و شاید در روزهای آینده به کیسه‌ای 60 هزار تومان برسد. رحمان ادامه می دهد: دیگر اقلام مورد نیاز کشت همچون سم نیز افزایش قیمت داشته است، اگرچه همواره مسئولان اعلام می‌کنند که قیمت اقلام کاهش می‌یابد اما هنوز این امر محقق نشده است. و به همین علت است که برنجکاران مجبورند نرخ برنج را بالا ببرند و برنج های مرغوبشان روی دستشان می ماند. او با گلایه از واردات بی رویه افزود: دولت احمدی نژاد با برنج کاران ایرانی بد تا کرد و و امید واریم دولت روحانی با ما چنین نکند. در هر حال، هر چند در چند سال اخر حیادولت محمود احمدی نژاد واردات برنج بیشتر شد تا جایی که در سال 91 اعلام شد، مقدار 1.289 هزار تن برنج به ارزش 1,309 میلیون دلار وارد کشور شده است اما با روی کار امدن دولت یازدهم این روند کاهش داشته بر اساس آمار گمرک در پنج ماهه نخست سال جاری 611 هزار تن برنج به ارزش 764 میلیون دلار به کشور وارد شده که این میزان واردات از نظر وزنی 24.92 درصد کاهش و از نظر ارزشی 30.11 درصد کاهش را نشان می دهد. خبری خوش برای برنج کاران.البته دولت یزادهمی ها اعلام کرده بودند واردات برنج کاملا متوقف می شود اما این مهم هنوز اتفاق نیافتاده و هنوز هم در بازار برنج، برنج ایرانی گران است و قدرت خرید مردم کفاف هزینه های خرید برنج ایرانی را نمی دهد.باید منتظر ماند و دید دولت یازدهم می تواند در این خصوص گامی اساسی برای برنجکاران و مردم ایران بردارد یا خیر؟