بالاخره آموزش و پرورش از "تنبیه بدنی دانش آموزان" حمایت می کند یا طی 3 ساعت با معلمان ضارب برخورد می شود؟!

سرویس اجتماعی فردا: هنوز زمان کمی از خبرهای گوناگون مبنی بر تنبیه شدید دانش آموزان در مدارس کشورمان نمی گذرد. این دسته از تنبیه ها در برخی موارد به حدی شدت گرفت که دانش آموزان را راهی بیمارستان کرده و دانش آموزان مصدوم علاوه بر آسیب جسمانی، مشکلات روحی بسیاری را به یادگار از معلم بی رحمشان گرفتند. آذرماه بود که خبر تنبیه دانش آموز گناوه ای با لوله پلیکا در رسانه ها منتشر شد. دانش آموزان یک کلاس در گناوه به دلیل درس نخواندن، توسط مدیر مدرسه با لوله پولیکا تنبیه شدند! که این اقدام منجر به عفونت دست یکی از دانش آموزان این کلاس شد! این دانش آموز گناوه ای تنها نمونه ای از کسانی است که توسط معلم خود آسیب دیده بود. به دنبال موج تنبیه دانش آموزان در کشور و رسانه ای شدن آن، نگرانی والدین از سلامتی فرزندشان در مدارس شدت گرفت و منتظر واکنشی از سوی وزارت آموزش و پرورش شدند تا ببینند چه مجازاتی برای این دسته از معلمان ضارب در نظر خواهند گرفت تا دیگر این اتفاق برای سایر دانش آموزان نیوفتد؟ جوابیه آموزش ‌و پرورش به خانه ملت چندی بعد از هجمه رسانه ای در مورد تنبیه شدید چندین دانش آموز در کشور، خانه ملت گزارشی مبنی بر انتقاد از بروز رفتار تنبیهی در مدارس را منتشر کرد و به دنبال آن مرکز اطلاع ‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش ‌و پرورش نیز جوابیه‌ ای را در واکنش به این موضوع منتشر کرد. در بخشی از این جوابیه اشاره شده است یکی از مسائل بسیار مهم تربیتی در آموزش ‌و پرورش کودکان و نوجوانان، مساله تشویق و تنبیه است. این موضوع از دیرباز توجه متخصصان تعلیم و تربیت و روانشناسان، اولیا و مربیان را به خود جلب کرده است. در بخش‌هایی از این جوابیه و در تعریف تنبیه عنوان شده که در روانشناسی هر نوع محرک بیزارکننده ‌ای که در کاهش پیروی یا وقوع رفتاری،‌ اثری فوری اما موقتی داشته باشد تعریف کرده‌اند. تنبیه تحریکی است دردناک که به خاطر انجام رفتاری خاص از طرف ارگانیسم دریافت می‌شود و عاملی است برای متوقف کردن یا جلوگیری از بروز آن پاسخ. امروزه معمول شده تنبیه در مدارس محکوم و فقط روش‌های تشویقی و تقویت ‌های مثبت تبلیغ شود و اگر معلمی از روش‌های تنبیهی درباره بعضی از دانش‌آموزان اقدام کند (که البته هدف از این کار معلم هم اصلاح رفتار ناشایست دانش‌آموز است) حرکت وی از نظر همه مردم عادی و همه مدیران و حتی صاحب ‌نظران محکوم می‌شود و بدترین کلام‌ها نثار معلمی می‌شود که برای اصلاح رفتار دانش‌آموزان اقدام به تنبیه کرده است و این معلم در هر جا که بخواهد از خود دفاع کند، محکوم است زیرا قانون وی را از چنین حرکتی منع کرده است. در بخش دیگری از جوابیه اشاره شده درست است که تنبیه توصیه نمی‌شود و مدرسه و معلم باید تا می‌تواند از روش‌های تقویت مثبت استفاده از اصل سرمشق یا نمونه خوب، اصل اشباع و حذف پاداش‌ها در تعلیم و تربیت استفاده کند، اما این اصل هم باید مورد قبول مدرسه، خانواده، قانون (پیشنهاد می‌شود در تدوین قوانین تنبیهی توسط نمایندگان محترم خانه ملت طرفین موضوع به یک اندازه مدنظر باشند) و محققان قرار گیرد که با اینکه هیچ یک از روش‌های تنبیهی توصیه نمی‌شود، اما به هر حال برای جلوگیری از بعضی رفتارهای پرخطر و بسیار ناشایست، می‌توان از اصل تنبیه در تعلیم و تربیت استفاده کرد زیرا ممکن است تنبیه تنها راهی باشد که کودک یا نوجوان را وادار به انجام دادن رفتار دیگری غیر از رفتار نامطلوب کند ، امکان دارد که رفتار نامطلوبی در طول زمان آنقدر تحکیم یافته باشد که جز با تنبیه کردن نتوان نوجوان یا جوان را به انجام دادن رفتار دیگری وادار کرد! این در حالی است که به نوع دیگری آموزش‌وپرورش تنبیه بدنی را مورد تایید قرار داده است. در این جوابیه با استدلال ضعیفی تحت عنوان ناکارآمد بودن روش‌های بازدارنده فعلی مانند اخراج از مدرسه و تذکر شفاهی به نوعی تنبیه بدنی را برای جلوگیری از اشتباهات دانش‌آموزان لازم جلوه داده‌اند. انتقاد از جوابیه آموزش و پرورش مبنی بر توجیه تنبیه در مدارس به دنبال انتشار این جوابیه انتقادهای زیادی از وزارت آموزش و پرورش از سوی افراد و رسانه ها صورت گرفت. جوابیه وزارت آموزش ‌و پرورش نشان داده بود که این وزارتخانه بیش از آن که در دفاع از دانش‌آموزان تلاش کند بیشتر به دنبال راهی برای قانونی جلوه دادن تنبیه بدنی در مدارس است! انتقاد جبار کوچکی نژاد، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، یکی از این انتقادهای صریح بود که در این راستا بیان شد. جبار کوچکی ‌نژاد با انتقاد از جوابیه آموزش و پرورش مبنی بر توجیه تنبیه در مدارس، گفت: مسئولان آموزش و پرورش به جای چنین اظهاراتی در پی حدف هر نوع رفتار خشونت‌آمیز در مدارس باشند. کوچکی‌نژاد با تاکید بر اینکه هر نوع تنبیه بدنی در مدارس غیرقانونی است، خاطرنشان کرد: هیچ معلمی حق تنبیه بدنی دانش‌آموز را نداشته و در صورت بروز چنین رفتاری دستگاه قضا به جرم وی رسیدگی خواهد کرد. وی با انتقاد از سکوت وزارت آموزش و پرورش در قبال حجم وسیع رسانه ‌ای شدن تنبیه بدنی در مدارس، افزود: سکوت آموزش و پرورش در قبال تنبیه بدنی در مدارس و نحوه پاسخ‌گویی آن قابل پذیرش نیست. این نماینده مردم در مجلس نهم، با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش باید با برخورد به جا جلوی هر نوع رفتار خشونت بار در مدارس را بگیرد، تصریح کرد: در صورتی که وزارت آموزش وپرورش به جای سکوت در قبال تنبیه بدنی در مدارس رفتار دیگری از خود نشان می‌داد به طور حتم شاهد تکرار تنبیه بدنی در مدارس کشور نبودیم. کوچکی‌ نژاد با تاکید بر اینکه مسئولان باید جلوی تنبیه بدنی در مدارس را بگیرند، بیان کرد: هیچ تنبیهی در مدارس که منجر به صدمه زدن به دانش آموز شود توصیه نمی شود. نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، یادآور شد: نحوه پاسخگویی وزارت آموزش و پرورش به موضوع تنبیه در مدارس قابل پذیرش نیست. آموزش و پرورش تکذیب کرد: تنبیه دانش آموزان قانونی نمی شود، در روش های آن تجدید نظر می شود پس از انتشار اخباری درباره موضع آموزش وپرورش درمورد تنبیه بدنی حمیدرضا کفاش، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش این موضوع را نادرست دانست و اعلام کرد: آنچه از سوی آموزش و پرورش اعلام شده موضع رسمی این وزارتخانه نبوده و به هیچ وجه قانونی شدن تنبیه بدنی مدنظر ما نیست. بلکه تجدید نظر در روش‌های تنبیه یا روش‌ های بازدارنده از رفتارهای پرخطر و حرکاتی است که دانش آموزان نباید در مدرسه انجام دهند. معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه تنبیه به معنای آگاهی دادن و ایجاد هوشیاری است گفت: در این میان آن چه زشت و بد است تنبیه بدنی به معنای وارد کردن ضربه به جسم فرد است. تنبیه بدنی هم در آیین نامه اجرایی مدارس و هم در قوانین و مقررات ما و در تعالیم تربیتی که آموزش داده می شود کاملا محکوم است. کفاش تاکید کرد: ضربه زدن به جسم دانش‌آموز ممکن است موقتا موثر باشد اما نه تنها ایجاد بازدارندگی نمی کند بلکه قطعا در بسیاری موارد تاثیر عکس دارد. گزارش تنبیه بدنی در 3 ساعت پیگیری می شود؟ اخیرا نیز اسفندیار چهاربند، مدیرکل آموزش و پرورش تهران اعلام کرد: هرگونه گزارش تنبیه بدنی را در 3 ساعت پیگیری می کنیم. اسفندیار چهاربند در پاسخ به اینکه آیا برای معلمی که اقدام به تنبیه بدنی دانش آموزان می کند جریمه ای در نظر گرفته شده است، می گوید: برای این دسته از معلمان تشدید اجرای آیین نامه انضباطی را در نظر گرفته ایم. اما سوال اینجاست اگر سه ساعته به شکایات مبنی بر تنبیه دانش آموزان رسیدگی می شود، چه مجازاتی برای معلمی که با لوله پلیکا دانش آموز را تنبیه کرد یا سایر معلمان این چنینی در نظر گرفته اند؟ چهاربند در پاسخ به اینکه اگر دانش آموزی در مدرسه از سوی معلم خود مورد آزار یا تنبیه قرار گرفت باید به چه فردی اطلاع دهد در حالی که ترس دارد، توضیح می دهد: این مورد چندین مرحله دارد. اول باید دانش آموز و خانواده و حتی شخص معلم به حقوق کامل خود واقف باشد تا بداند در شرایط خاص و ایجاد هرگونه مشکل و چالش چه اقدامی انجام دهد. یک سال است داریم روی این آیین نامه انضباطی کار می کنیم و باید احیا شود و هم اکنون اقدامات اجرایی این آیین نامه در حال انجام است. وی تصریح می کند: البته والدین از طریق صندوق الکترونیکی سایت آموزش و پرورش می توانند گزارش دهند. این را هم باید اضافه کنم که هم اکنون هرگونه گزارش در مورد تنبیه بدنی در مدت 3 ساعت و در مورد اخذ وجه غیرمجاز 24 ساعته اقدام می کنیم. مدیرکل آموزش و پرورش تهران بیان می کند: اگر من سالی 20 پرونده اخراج دانش آموز به دلیل مشکلات انضباطی داشته باشم خیلی بهتر از یک مورد تنبیه بدنی معلم است. برای همین اطلاع و آگاهی اجتماعی در این خصوص بسیار لازم و ضروری است. این را هم باید بگویم که معلمی که تنبیه بدنی کند در مرحله آخر اخراج می شود که امسال حدود 11 مورد تنبیه بدنی داشتیم. باید منتظر بود و دید که آیا وزارت آموزش و پرورش از تنبیه بدنی حمایت می کند یا اینکه سه ساعته گزارش تنبیه بدنی را پیگیری و با معلم ضارب برخورد می کند؟