ایران دومین کشور دنیا در آمار سزارین!/ طرح "زایمان طبیعی رایگان" به هدف خود رسید؟

سرویس اجتماعی فردا: پس از گذراندن 9 ماه بارداری و پشت سر گذاشتن تمام سختی های شیرین حمل نوزاد، پس از معاینه و گرفتن سونوگرافی برای مطمئن شدن از سلامت جنین و تعیین جنسیت نوزاد، نوبت به انتخاب یکی از این دو راه برای تولد فرزندشان می رسد: زایمان طبیعی یا سزارین؟ در واقع می توان بزرگ ترین دغدغه مادران در این دوران را شیوه به دنیا آوردن نوزاد عنوان کرد. به طوری که بیشتر بانوان از نیمه های دوران بارداری خود ساعت های بسیاری را به زایمان و شیوه به دنیا آوردن فرزندش فکر می کند. ایران دومین کشور دنیا در آمار سزارین! جالب است که بدانید ایران دومین کشور دنیا در آمار سزارین است. البته آمارها ضد و نقیض است اما به هرحال اکنون بیش از ۵۰ درصد زایمان‌ های کشور و تقریبا ۱۰۰ درصد زایمان ‌ها در بیمارستان‌های خصوصی به روش سزارین انجام می‌شود. دکتر افسانه محمد زاده متخصص زنان و زایمان، درباره دلایل تمایل زنان به سزارین می گوید: بخشی به تغییر زندگی خانم‌ ها بر می‌گردد، چون در سنین بالا ازدواج می‌کنند و بچه دار می‌شوند و در این گروه تمایل به سزارین بالاست. گاهی هم به خاطر این است که کودک در معرض خطر قرار دارد چون الان میزان سونوگرافی بالا رفته و این خطرات بیشتر مشخص می‌شود. البته در گذشته زائو با درد زایمان به مراکز بیمارستانی مراجعه می‌کرد اما الان مشکلات کودک و مادر بهتر تشخیص داده می‌شود و ناگزیر به این کار هستیم. همچنین دکتر ناهید خداکرمی رئیس انجمن علمی مامایی ایران با ابراز نگرانی از روند افزایشی انجام زایمان به روش سزارین در کشور، بارداری و همچنین تولد را پروسه‌ای فیزیولوژیک می داند و می گوید: نوزادانی که با روش سزارین انتخابی به دنیا می‌آیند ۵۰ درصد بیشتر به آسم، ۲۰ درصد بیشتر به دیابت و ۵۰ درصد بیشتر به چاقی مبتلا می‌شوند و خطراتی مانند خونریزی، چسبندگی جفت و مشکلات بیهوشی نیز مادرها را تهدید می‌کند. البته گروهی از کارشناسان هم معتقدند که بعضی از پزشکان به این مسئله دامن می‌زنند. دکتر خدا کرمی در این رابطه گفت: گاهی گروه مادران تحصیلکرده تمایل به زایمان طبیعی دارند اما تمام تیم درمان بر روی سزارین تبلیغ دارند. به طوری که پزشکان درد و عوارضی مثل افتادن مثانه را مطرح می‌کنند و طبیعی است که مادر ترجیح می‌دهد که سزارین شود و از زایمان طبیعی وحشت می‌کند. البته پزشکان هم تقصیری ندارند از یک طرف با مسائل قانونی سختی مواجه هستند و مسائل تعرفه و بیمه هم است. بنابراین ضعف اصلی نظام سلامت ماست. آگاهانه انتخاب کنید با تمام این تفاسیر انتخاب فقط و فقط با زن باردار است. تنها مادر تصمیم گیرنده نهایی است که نوزادش را به چه طریقی می خواهد به دنیا بیاورد؟ هیچ گاه فردی نمی تواند مادری را مجبور به نوع خاصی از زایمان کند. باید شرایطی فراهم شود که مادر با آگاهی کامل از عوارض هر کدام از دو نوع زایمان، فواید آنها و راه ‌های کاهش آسیب ‌ها، انتخاب کند. معایب زایمان به روش سزارین عفونت مثانه یا رحم، آسیب به سیستم ادراری، آسیب به جنین، خونریزی، ایجاد لخته در عروق پا یا لگن و ایجاد چسبندگی در داخل شکم و لگن، مهمترین عوارضی است که بعد از جراحی سزارین مادر را تهدید می‌کنند. البته پزشکان معتقدند که عوارض سزارین به همان زایمان محدود نمی شود و ممکن است در بارداری ‌های بعدی مشکلاتی ایجاد کند. مسائلی چون ایجاد جفت سر راهی و رشد جفت در عضله رحم که بعد از خروج جنین و به سبب سخت جدا شدن جفت از رحم، موجب خونریزی بعد زایمان و در بعضی موارد نیاز به درآوردن رحم می ‌شود. با وجود این عوارض، پزشکان زایمان طبیعی را بیشتر توصیه می‌کنند. دکتر آزیتا صفار زاده کرمانی فوق تخصص زنان، زایمان و نازایی زایمان طبیعی می‌گوید: زایمان طبیعی یک پروسه فیزیولوژیک است که سال‌ها انجام شده و اگر مادر و جنین مشکلی نداشته باشند، بدون مشکل این اتفاق می‌افتد. ضمن اینکه زایمان طبیعی عمل جراحی نیست. عمل جراحی خطر بیهوشی، چسبندگی و عفونت بعد از زایمان، خونریزی که ۳ برابر زایمان طبیعی است و لخته شدن خون در عروق لگنی را دارد که این اتفاق در زایمان طبیعی نمی افتد. چون جراحی انجام نشده است. وی می افزاید: امکان بروز مشکلات هنگام جراحی مانند پارگی و آسیب‌دیدگی رحم و مثانه، در زایمان طبیعی وجود ندارد. بخیه کوچکی که هنگام زایمان طبیعی زده می‌شود بسیار زودتر از بخیه‌ های سزارین ترمیم می‌شود. مادرانی که به صورت طبیعی زایمان می‌کنند بسیار زود می‌توانند شیردهی را آغاز کنند. چون یک پروسه طبیعی طولانی را طی کرده‌اند و بدنشان برای شیردهی آماده شده است. البته به گفته دکتر صفارزاده، گاهی چاره ای جز سزارین نیست! زمانی که وزن جنین بالای ۴۲۵۰ گرم و قطر سر جنین بیشتر از۱۰ سانتی متر باشد، لگن مادر کوچک و تنگ باشد، جنین از پا وارد لگن شود، در بارداری دو قلویی که جنین اول از پا وارد لگن شده باشد، جنین در صورت افت بیش از حد استاندارد ضربان قلب زجر بکشد، به دلیل پارگی جفت مادر دچار خونریزی شود یا جفت سر راهی وجود داشته باشد سزارین بهترین انتخاب است. باورهای غلط درباره زایمان طبیعی مسلم است که استفاده از هر روشی به صورت طبیعی آن بهتر است. اما بسیاری از تصوراتی که در بین زنان درباره زایمان طبیعی جا افتاده است، باعث شده که آنها تمایلی به این نوع زایمان نداشته باشند. بسیاری از زنان تصور می‌کنند که زایمان طبیعی باعث افتادگی رحم می‌شود. این تصور غلط است مگر در صورتی که شما از خودتان مراقبت نکنید. ورزش‌هایی که به کف لگنی مشهور هستند، هنگام بارداری و حدود ۸ هفته بعد از زایمان، با چند حرکت از این اتفاق جلوگیری می‌کنند. ایجاد مشکل برای بچه هنگام زایمان طبیعی هم جزو نگرانی‌های مادرهاست در صورتی که بچه‌هایی که به صورت طبیعی متولد می‌شوند، هیچ مشکلی نسبت به بچه ‌هایی که به صورت سزارین دنیا آمده‌اند ندارند. برعکس هنگام زایمان طبیعی و به علت فشاری که به بچه می‌آید مقداری از مایع داخل ریه تخلیه می‌شود و او زودتر نفس می‌کشد و مشکلات تنفسی کمتری دارد. ضمن اینکه ضربان قلب کودک مرتب کنترل می‌شود و در صورت بروز مشکل جدی برای جنین، شما به اتاق عمل هدایت می‌شوید. بسیاری از مادران هم فکر می‌کنند بدنشان به اندازه زنان قدیمی قوی نیست و نمی توانند مراحل زایمان طبیعی را بگذرانند اما همه چیز بستگی به نحوه زندگی دارد. میزان ورزش مادر و تغذیه او نقش مهمی در این زمینه دارد. انجام زایمان طبیعی به صورت رایگان اردیبهشت ماه امسال بود که اعلام شد: انجام زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی سراسر کشور رایگان انجام می شود. علی‌اکبر سیاری، معاون بهداشت وزیر بهداشت با اعلام این خبر گفته بود: با ابلاغ این دستورالعمل، بیمار هیچ پولی بابت دارو، ملزومات و خدمات زایمان طبیعی پرداخت نمی‌کند. علی‌اکبر سیاری افزود: مهمترین برنامه وزارت بهداشت در راستای سیاست ‌های اصلاح جمعیت، حفظ سلامت مادر در زمان بارداری و زایمان و تولد فرزند سالم است و در همین راستا مراقبت ‌های دوران بارداری و زایمان را ارائه می‌کنیم. با این تفاسیر به نظر می رسد بسته زایمان طبیعی رایگان تا کنون به نیمی از اهداف خود رسیده است چرا که بعد از اجرای این طرح، شاهد کاهش میزان سزارین و به دنبال آن افزایش زایمان طبیعی هستیم. از سوی دیگر برنامه های مختلف برای ترویج زایمان طبیعی و کاهش میزان سزارین در بیمارستان های دولتی برای ارتقای شاخص سلامت مادر و نوزاد تدوین شده که زنان باردار را راغب می کند که فرزند خود را از شیوه زایمان طبیعی به دنیا بیاورند.