وقتی شیب نرخ بیکاری ملایم نمی شود/ فارغ التحصیلان بیکار بیشتر مربوط به چه رشته هایی هستند؟

سرویس اقتصادی فردا: بیکاری معضلی در جامعه شده است که هیچ کس تا امروز راه حلی برای رفع آن پیدا نکرده است. اطرفمان پر شده از افرادی که فارغ التحصیل شده اند اما شغلی متناسب با رشته تحصیلی شان پیدا نمی کنند! در این بین کارمندان زیادی را می بینیم که متناسب با رشته شان کار نمی کنند و تخصص شان با کارشان همخوانی ندارد! مثلا مهندس کامپیوتری که خبرنگار شده است! یا مهندس عمرانی که بازاریابی یک شرکت خصوصی معروف را به عهده دارد! این افراد صرفا کار می کنند که درآمدی داشته باشند، آنها مدرک شان در منزل شان در حال خاک خوردن است. اما در این بین هستند افرادی که حتی شغل نامرتبط با رشته شان را هم پیدا نمی کنند. نتایج آمارگیری نیروی کار پاییزسال 93 که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافته است، نرخ بیکاری برای مردان دراین فصل 8.7 درصد و برای زنان 20.3 درصد است. بنابراین گزارش، همچنین نرخ بیکاری مناطق شهری 11.7 درصد و مناطق روستایی 7.4 درصد، مشارکت اقتصادی مردان 62.9 و زنان 11.8درصد در فصل پاییز بوده است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی در مناطق شهری 36.9 و روستایی 38.6 درصد بوده است. نرخ بیکاری جوانان15تا 24 ساله 25.7درصد است که به تفکیک برای مردان و زنان به ترتیب 21.9 و 42.8 درصد گزارش شده است. همچنین سهم اشتغال در بخش های کشاورزی 16.8، صنعت 34.4 درصد و خدمات 48.8 درصد است. براساس این گزارش سهم اشتغال ناقص 9.5 درصد است که برای مردان 10.3 و زنان 4.8 درصد است. استانهای کرمانشاه با 15.3 درصد و مرکزی با 5.5 درصد بیشترین و کمترین نرخ بیکاری را در میان استانهای کشور به خود اختصاص داده‌اند. طبق این گزارش، تعداد بیکاران در کشور 2میلیون و 517هزار و 674 نفر می باشد که بیش از 2 میلیون نفر آنان درمناطق شهری و بقیه(485هزار و 31 نفر ) در مناطق روستایی کشور زندگی می‌کنند. پزشکانی با حقوق پایه ماهانه 600 هزار تومان شاید پزشکی یکی از رشته ‌هایی است که به دلیل درآمد بالایی که به همراه دارد آرزوی بیشتر جوانان در حال تحصیل شده است. غافل از اینکه حرف هایی که درباره وضعیت معیشت این قشر زده می ‌شود کاملا صحت ندارد! شاید متعجب شوید اگر بدانید در حال حاضر بین 8 تا 12 هزار پزشک جوان در کشورمان بیکار هستند! یا به خاطر نبود شغلی در این زمینه مجبور شده‌اند به فعالیت‌ های دیگری رو بیاورند! به گفته دکتر علیرضا زالی رئیس کل سازمان نظام پزشکی موضوع امنیت شغلی پایدار پزشکان به عنوان یکی از دل مشغولی‌های این روزهای جامعه پزشکی مطرح است به طوری که این معضل از بین جامعه جوان پزشکی به سایر گروه‌ ها نیز سرایت کرده است. زالی در خصوص برخی واقعیات جامعه پزشکی گفت: برخی گمانه ‌زنی‌ های میدانی نشان داده است در سال‌های اخیر عددی بالغ بر 12 هزار نفر از جامعه پزشکی کشور که عمدتاً پزشکان عمومی را در برمی‌گیرد به دلیل مشکلات فراوان وضعیت مناسبی ندارند. همچنین طبق این آمار بین 8 تا 12 هزار پزشک طبق آمار کشوری در حال حاضر بیکار هستند. وی موضوع کم اشتغالی پزشکان را به عنوان یکی از معضلات نظام سلامت مطرح کرد و افزود: منظور از کم اشتغالی این است که میزانی که یک پزشک در طول هفته از ظرفیت علمی، خدماتی، پزشکی و حرفه‌ ای او استفاده می‌ شود به مراتب کمتر از میزان مطلوب است. به دلیل اینکه فرصت ‌های شغلی درخور در اختیار جامعه پزشکی بویژه پزشکان جوان قرار نمی گیرد. این موضوع بی‌تردید به نظام سلامت به مرور لطمه وارد می کند. رئیس کل سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه پزشک جوان کشور با وضع موجود نیاز دارد، 5 تا 10 سال از عمرش را برای رساندن گردش اقتصادی مطب خود به وضعیت استاندارد، صرف کند، تصریح کرد: معافیت‌های مالیاتی، ایجاد ساز و کارهای تسهیلاتی برای استفاده از وام‌های بانکی با سود پایین، و موضوع پزشکان جوانی که در شروع کارشان نیازمند راه‌اندازی مطب یا واحد ارائه خدمات هستند بویژه در مناطق محروم می‌تواند برای بهبود وضع موجود مفید باشد. فارغ التحصیلان بیکار بیشتر مربوط به چه رشته هایی هستند؟ مطابق تحقیقات سازمان همیاری اشتغال دانش آموختگان بیشترین تعداد بیکاران در رشته‌های مهندسی، ساخت و تولید با 251 هزار و 402 نفر وجود دارد و پس از آن نیز 222 هزار و 112 نفر در رشته‌ های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق قرار دارند. از مجموع بیش از 768 هزار نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی، 363 هزار و 740 نفر مرد و 404 هزار و 311 نفر نیز زن است که بالاترین تعداد مردان بیکار در رشته مهندسی، ساخت و تولید با 178 هزار و 461 نفر است و بیشترین تعداد زنان بیکار نیز با 134 هزار و 791 نفر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند. مجموعاً 100 هزار و 912 نفر مرد و زن در رشته‌های علوم انسانی و هنر و 76 هزار و 191 نفر نیز در علوم، ریاضی و کامپیوتر بیکار هستند.. 38 هزار و 438 نفر در رشته‌های کشاورزی و دامپزشکی، 25 هزار و 997 نفر در رشته‌های بهداشت و رفاه (بهزیستی) و 17 هزار و 407 نیز در رشته خدمات بیکار هستند. از کل 768 هزار بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاه کشور 13 هزار و 45 نفر رشته تحصیلی خود را اظهار نکرده‌اند. مطابق این مطالعات نرخ بیکاری در بین 23 رشته اصلی دانشگاهی به شرح ذیل است:

از 52 هزار و 169 نفر بیکار فوق لیسانس و دکترای حرفه‌ای، 11 هزار و 886 نفر در رشته‌های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند و 12 هزار و 353 نفر نیز دارای مدرک رشته‌های مهندسی، تولید و ساخت هستند. 9607 نفر در رشته علوم، ریاضی و کامپیوتر و 6781 نفر نیز در رشته علوم انسانی و هنر بوده‌اند. سهم سایر رشته‌ها از موارد یاد شده کمتر بوده است.

آمار نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نشانگر مشکلات ساختاری در بازار کار کشور و نامتناسب بودن سامانه برنامه ریزی در نظام آموزش عالی با نیاز های بازار کار را ثابت می کند. تمام رسانه ها را که نگاه کنید از آمار و ارقام نرخ بیکاری صحبت می کنند، اما این که چه زمانی این مشکل، بررسی و رفع خواهد شد سوالی است که هیچ جوابی ندارد!