مرگ خاموش در خانه های محبوس

یادآوری وقایع تلخ همچون مرگ ناشی از گازگرفتگی 10 نفر از شهروندان تهرانی در 22 دی ماه 1386 شاید جلوه نامطلوبی در ظاهر داشته باشد ولی بیان این حوادث هشداری به جامعه است تا با آگاهی از علل بروز این وقایع به دنبال راهکاری برای مقابله با این مخاطرات بپردازند. به گزارش ایرنا، 22 دی ماه سال 1386 یکی از روزهای تلخی است که متاسفانه بیش از 30 نفر از شهروندان تهرانی در دام قاتل نامریی گرفتار شدند و 10 نفر از این تعداد نفرات در اثر مسمومیت شدید ناشی از گاز گرفتگی منواکسید کربن قربانی شدند. هفتمین سالگرد این واقعه اسف بار در شرایط پشت سر گذاشته می شود که این حادثه در هیچ تقویمی ثبت نشده است در حالیکه این قاتل نامریی همچنان در کمین طعمه ای دیگر به انتظار نشسته است تا افرادی را دوباره به کام مرگ بکشاند. داود براتی معاون اسبق پیشگیری از حریق و حوادث سازمان آتش نشانی تهران، به خبرنگار ایرنا گفت: بر اساس آمار رسمی سازمان پزشکی قانونی بالاترین رکورد مرگ ناشی از گازگرفتگی در کشور با آمار 278 نفر (متوسط روزانه 9نفر) مربوط به دی ماه سال 1386 می باشد. وی با اشاره به رکورد مرگ خاموش در سال 86 به تعداد 1024 نفر اظهار کرد: قاتل نامرئـی تا سال 1386 با رشد 15درصد سالانه از هموطنان کشور قربانی می گرفت. براتی گفت: در پنج سال بعد تا سال 1391با همیاری دستگاه های مختلف مانند شرکت ملی گاز ایران، آتش نشانی، اورژانس، پزشکی قانونی، نظام مهندسی، تولیدکنندگان، اتحادیه سرویس کاران و دیگر سازمان های مرتبط از رشد مستمر آن جلوگیری و تا حدودی کنترل شد. وی اشاره به اینکه کمترین رقم مرگ خاموش در 10 سال گذشته با 697 نفر مربوط به سال 91 است اظهار کرد: با کاهش اطلاع رسانی و ترویج فرهنگ ایمن سازی در سال گذشته دوباره آمار مرگ خاموش روند صعودی پیدا کرد. این کارشناس حوزه پیشگیری از حریق و حوادث ادامه داد: در سال 92 با رشد نزدیک 19 درصد شاهد در گذشت 828 نفر از هموطنان در اثر مسمومیت شدید گاز منواکسید کربن بودیم. وی با تاکید براینکه مهار این قاتل نامرئـی غیرممکن نیست اظهار کرد: فقط با عزم ملی و همراهی همه جانبه لازم با افزایش دانش ایمنی و اطلاع رسانی گسترده به مردم از طریق رسانه ملی و مطبوعات می توان از بروز 80 درصد از حوادث گازگرفتگی در کشور پیشگیری کرد. جواد نوفرستی، عضو شورای سیاستگذاری انجمن جامعه ایمن کشور به خبرنگار ایرنا گفت: بسیار تلخ و تکان دهنده است اگر بدانیم که در میان قربانیان مرگ خاموش، زوج های جوانی که تازه زندگی مشترک شان را شروع کرده بودند، دانشجویانی که در شرف فارغ التحصیلی بودند و حتی کودکان خردسال و نوزادان چندماهه هم وجود دارد. وی ادامه داد: نبود توجه به ساده ترین نکات ایمنی از جمله عدم وجود دودکش استاندارد و ایمن، عدم کارکرد صحیح دودکش و عدم تهویه هوا به دلیل بستن تمام روزنه های ورود هوای تازه از عواملی هستند که منجر به تلخ ترین وقایع برای خانواده ها در پی داشته باشد. نوفرستی به نحوه تولید گاز منواکسید کربن اشاره کرد و گفت: احتراق ناقص در انواع سوخت ها اعم از نفت، گاز، گازوئـیل و دیگر سوخت های فسیلی در وسایل و سیستم های حرارتی شامل بخاری، شومینه، آبگرمکن، موتورخانه مرکزی، اجاق پلوپزی، پکیج، ذغال و حتی اجاق گاز و همچنین خودروها و موتورسیکلت ها منجر به شکل گیری این گاز می شود. وی به نشانه های مسمومیت با منواکسید کربن اشاره کرد: ضعف، کسالت و خواب آلودگی غیرطبیعی سردرد، سرگیجه، سوزش در چشم، ضربان نامنظم قلب، سرخ شدن لب ها، بزرگ شدن مردمک چشم، حالت تهوع و استفراغ و در نهایت تشنج و کما از نشانه های قابل رویت گازگرفتگی می شود. این کارشناس پیشگیری از حوادث غیرمترقبه در مورد برخورد با مسمومیت منواکسید کربن گفت: در این حالت به سرعت در ها و پنجره باز و فرد مسموم در جریان هوای تازه قرار داده می شود. وی افزود: در ادامه وسایل و سیستم های حرارتی مورد استفاده در ساختمان را خاموش کرده و با نزدیک ترین مراکز درمانی (اورژانس 115) و آتش نشانی (125) تماس گرفته شود. نوفرستی به نحوه پیشگیری از نشت این گاز اشاره و اظهار کرد: پیش از آغاز فصل سرما وضعیت دودکش و نحوه نصب وسایل و سیستم های حرارتی قبل از بکارگیری مورد بازرسی قرار بگیرد. وی افزود: از عدم وجود درز روی دیوارهای مسیر عبور دودکش ها به ویژه در اتاق های خواب، اطمینان از طول عمودی مناسب برای دودکش ها با مکش طبیعی و داشتن کلاهک H در پشت بام، اطمینان از عدم نشت گاز حاصل از احتراق موتورخانه ها از طریق مشاعات و رایزرها (لوله ای که در مسیر عمودی قرار بگیرد) به داخل واحد مسکونی باید کنترل شود. نوفرستی ادامه داد: اطمینان از ورود هوای تازه به محل سکونت و نبستن تمام روزنه ها و درزهای درب و پنجره های واحد مسکونی، استفاده از وسایل حرارتی مطابق دستور العمل سازنده و استفاده از سرویسکاران مجاز، اطمینان از کارکرد صحیح وسیله حرارتی و عملکرد صحیح دودکش در زمان استفاده از محصول نیز باید بازبینی شود. وی همچنین گفت: از وسایل گرمایشی در فضای بدون تهویه (حمام، رختکن، سونا و جکوزی )، بخاری بدون دودکش در اتاق خواب و دیگر فضاهای بدون تهویه، فر و اجاق های خوراک پزی برای گرمایش محیط و همچنین از دستگاه های حسگر و هشدار دهنده گاز منواکسید کربن و وسایل و سیستم های گرمایشی با نظر کارشناسان شرکت ها مطابق با شرایط محل استفاده شود. رییس کارگروه پیشگیری از مرگ های خاموش در انجمن ملی جامعه ایمن به خانواده ها توصیه کرد: اطمینان همیشگی از کارکرد صحیح دودکش های انواع وسایل حرارتی و همچنین ورود مستمر هوای تازه به محل سکونت، رمز در امان ماندن از خطر گازگرفتگی و فرار از مرگ خاموش یا قاتل نامرئـی است.