قفل دولت بر طرح مسکن مهر/ رویای خانه دار شدن مسکن مهری‌ها تحقق می یابد؟

سرویس اقتصادی «فردا»؛ مسکن مهر از جمله طرح‌های دولت گذشته بود که به چالش‌ دولت یازدهم تبدیل شد. انتقادات از مسکن مهر بسیار زیاد است اما شاه بیت انتقادات از این طرح به بنا شدن شالوده آن در بستری نامناسب باز می گردد. درواقع زیرساخت‌های لازم برای این طرح آماده نبوده و گاها مسکن مهر در محیطی بدون زیرساخت‌های زیست محیطی لازم بنا شد که پس از آن هزینه دیگری را به این طرح برای فراهم کردن آب و برق، جاده و ... تحمیل کرد. مسکن مهر درواقع بسیاری از ساختارهای شهری را نیز بر هم زد و درواقع کالبد شهری در نقاطی بوجود آورد که با المان های کارشناسی چندان سنخیت نداشت. اما این کار ضربتی هر چه که بود برخی را به خانه دار شدن امیدوار کرد. دولت احمدی‌نژاد وعده‌های زیادی داد که نتوانست به ان عمل کند و با روی کار آمدن دولت روحانی نه تنها همه این وعده ها فراموش شد بلکه انتقادات از این طرح نیز در دستور کار دولت قرار گرفت. بی مهری به مسکن مهر ازهمان ابتدا مشهود بود.

دولت در ابتدا وعده وام مسکن تا سقف 50 درصد را به مردم داد اما این موضوع نه از سوی اقتصاددانان مور حمایت قرار گرفت و نه از سوی دولت عملیاتی شد. اقتصاددانان ارائه وام بانکی به مسکن را مصادف با افزایش حجم نقدینگی در بازار مسکن و متعاقب آن افزایش قیمت مسکن قلمداد می کردند که در نتیجه کمکی به خانه دار شدن مردم نمی کند؛ بلکه جیب دلالان مسکن را پر خواهد کرد. این موضوع البته در زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد اجرا شد که همین نتیجه را در پی داشت. پس از مدتی صدای پیامک شرکتهای پیمانکار مسکن مهر تن متقاضیان مسکن را لرزاند. پیامک هشداری که به مسکن مهری ها این پیام را می داد که یا بایستی 12 میلیون به طور یکجا به حساب شرکت واریز نمایند یا اینکه با رویای خانه دار شدن خداحافظی کنند. این موضوع نیز در غبار زمان به فراموشی سپرده شد تا اینکه چندی پیش رئیس جمهور در پنجاه و چهارمین مجمع سالیانه بانک مرکزی گناه تورم را نیز به گردن مسکن مهر انداخت تا پازل انتقادات دولت یازدهم نسبت به طرح دولت احمدی نژاد تکمیل شود. روحانی در این زمینه بیان کرد: «وقتی دولت شروع به بی انضباطی پولی کند بانک مرکزی را مجبور به چاپ پول می‌کند اما این کار از لحاظ شرعی و قانونی مجاز نیست چرا که بلافاصله بر جیب مردم اثرگذار است و قدرت خرید آنها را پایین می آورد.دیدید که یک تصمیم گیری برای مسکن مهر چه بلایی بر سر کشور آورد، چه طور پول چاپ کردند، هر پولی که در تاریخ ایران چاپ شده بود چهل و چند درصد آن توسط بانک مرکزی چاپ شد، یعنی بانک مرکزی 45 هزار میلیارد چاپ کرد و در اختیار بانک مسکن قرار داد.» اینکه مسکن مهر چقدر در تورم نقش داشته است؟ سئوالی است که بسیاری از اقتصاددانان به ان پاسخ داده‌اند اما مساله اساسی در این روند سیاسی کاری در قبال یک طرح به جامانده از دولت قبل است. بسیاری از کارشناسان بیان می کنند که نقش تامین بودجه برای مسکن مهر را بایستی بانک‌ها تامین می کردند اما بانک‌ها از این کار مانند حمایت از دیگر فعالیت های تولیدی سر باز زدند. از سوی دیگر کارشناسان موارد دیگری نظیر ناتوانی در هدایت منابع پولی کشور به بخش تولید، نظارت بسیار ضعیف و غیر ساختارمند بر تخصیص منابع پولی از سوی بانک ‌ها، ناکارآمد بودن نظام مالیاتی کشور در بالابردن افزایش هزینه تخصیص پول به بخش‌های غیر تولیدی مانند سفته‌بازی در بازار ارز، طلا، زمین و مسکن و همچنین غیر عادلانه بودن تخصیص تسهیلات منابع بانکی از سوی بانک مرکزی را از عمده دلایل تورم در کشور بر می‍‌‌ شمارند. از این رو اگر دولتمردان مسکن مهر را تنها عامل ایجاد تورم قلمداد می کنند در شناسایی عوامل به وجود آورنده تورم فعلی تا حدودی به بیراهه رفته اند و این موضوع اگر پایه تشخیص دیگر سیاست های اقتصادی باشد دولت قطعا در دیگر موارد اقتصادی کشور اثر منفی خواهد گذاشت. کارشناسان در این زمینه تزریق پول به جامعه از طریق اجرای ناقص طرح هدفمندی یارانه‌ها که از دولت گذشته با پرداخت یارانه های نقدی به اجرا در آمد و هم اکنون نیز از سوی دولت یازدهم ادامه دارد را یکی از اساسی ترین علل تورم ذکر می کنند. اما واقعیت این است که طرح مسکن مهر با همه معایبی که دارد عده‌ای را به خانه دار شدن خوشبین کرده است؛ افرادی که جزو اقشار کم در آمد جامعه هستند و در این روند میان دعوای دولت یازدهم و دولت گذشته بلاتکلیف مانده‌اند.