نکات بهداشتی درباره غذای نذری

ایسنا: دکتر محسن اعرابی، به بیان نکات بهداشتی در تهیه غذاهای نذری پرداخت و اظهار کرد: به منظور پیشگیری از بروز و شیوع هرگونه بیماری مرتبط با آب وغذا بویژه بیماری‌های عفونی روده‌ای و حفظ و ارتقاء سلامت جامعه، در مکان‌هایی که بصورت دسته جمعی غذا تهیه و توزیع می‌شود رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی الزامی است. وی، تصریح کرد: پخت و پز و سرو غذا باید در محل‌هایی که دارای حداقل شرایط بهداشتی از جمله قابل شستشو بودن دیوار و کف، داشتن سقف سالم و تهویه مناسب، داشتن آب شرب سالم و دفع صحیح فاضلاب، عدم وجود حشرات و جوندگان در محل و استفاده از ابزار و میز کار سالم و بهداشتی، باشد. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ادامه داد: پخت و توزیع غذا توسط افرادی که بهداشت فردی نظیر کوتاه کردن مو و ناخن، پوشیدن روپوش و استفاده از دستکش یکبار مصرف را رعایت می‌کنند، انجام شود. اعرابی، با بیان اینکه افراد شاغل در امر پخت و پز باید از لحاظ سلامت و بهداشت در شرایط مطلوبی باشند، اظهار کرد: این افراد باید کارت تندرستی را از مراجع ذیصلاح مانند بهداشت محیط مراکز بهداشتی درمانی دریافت کرده باشند. وی، تاکید کرد: مواد غذایی اولیه باید سالم بوده و ترجیحا از مواد غذایی بسته‌بندی شده که دارای پروانه ساخت و تاریخ تولید و انقضاء معتبر بوده استفاده شود. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، با اشاره به اینکه مواد اولیه غذاها نظیر سبزیجات، گوشت و برنج و ... بطور دقیق تمیز و پاکسازی و شستشو شود، گفت: آلودگی مواد اولیه به خصوص گوشت و مرغ، علاوه بر خطر ایجاد مسمومیت، تأثیر نامطلوبی بر کیفیت غذا می‌گذارد. در پخت غذاهای نذری از نمک‌های بهداشتی استفاده شود وی، ادامه داد: گوشت قرمز مورد استفاده در نذری معمولا به صورت گوشت گرم (لاشه) یا دام زنده تهیه می‌شود اگر گوشت به صورت لاشه خریداری می‌شود، باید آن را از مراکز مجاز و مورد تایید سازمان دامپزشکی تهیه کرد، چنانچه به صورت زنده فراهم می‌شود باید از میادین دائمی عرضه دام آن را خریداری کرد. اعرابی، با تاکید بر اینکه آب شرب مصرفی برای پخت و پز از آب شبکه لوله‌کشی شهری یا روستایی که مورد تائید مقامات بهداشتی باشد، استفاده شود، گفت: همچنین باید با نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات، از کشیدن سیگار در هنگام پخت و توزیع غذا و در مراسم عزاداری جلوگیری شود. وی با تاکید بر اینکه باید از نگهداری مواد غذایی خام و پخته در مجاورت هم در داخل یخچال و یا سردخانه خودداری شود، اظهار کرد: معمولا فاصله بین پخت و مصرف غذاهای نذری زیاد است و این غذاها اغلب بیرون از یخچال نگهداری می‌شوند لذا از گذاشتن غذای پخته شده در مدت طولانی (حداکثر دو ساعت) در دمای محیط خودداری و در صورت الزام به نگهداری مواد غذایی مواد غذایی پخته شده را در دمای زیر ۴ درجه و یا بالای ۶۵ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ادامه داد: کسانی که بعد از گرفتن غذای نذری آن را به منزل می‌برند، بهتر است آن را در همان وعده مصرف و از گرم و خنک کردن‌های مکرر آن پرهیز کنند و اگر قصد نگهداری نذری را برای وعده‌های بعد و مصرف سایر افراد خانواده دارند، آن را در ظروف دردار کوچک بریزند و در اولین فرصت، پس از گرم کردن حدود دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد مصرف کنند. حداکثر زمان مجاز برای نگهداری مواد غذایی حدود ۷۲ ساعت در داخل یخچال است. اعرابی با بیان اینکه به جای استفاده از سنگ‌ در تهیه غذا، از نمک‌های بهداشتی موجود در بازار استفاده شود، گفت: اگر میزان استفاده از رب زیاد بود از افزودن نمک اجتناب کنید، چرا که اغلب رب‌های صنعتی حاوی میزان زیاد نمک بوده و شوری دوچندان غذا برای عزاداران مبتلا به فشار خون بالا بسیار خطرناک است. وی ادامه داد: باید از زیاد شیرین‌کردن نذورات نوشیدنی خودداری شود زیرا نذری‌های شیرین برای عزاداران مبتلا به دیابت، اضافه‌وزن و البته افراد سالم مخاطره‌آمیز است. برای تهیه چای نیز حتما آن را دم کنید و از مصرف چای کیسه‌ای عطری با رنگ و بوی قوی بپرهیزید. اعرابی با اشاره به اینکه لازم نیست برای تزئین و شکل دادن به غذاهای‌ نذری از رنگ‌های مصنوعی و مضر استفاده کنید، افزود: به جای استفاده از پودرهای رنگی و طعم‌دار با ادویه‌جات مختلف و رب ، غذا را رنگین کنید. استفاده از ظروف گیاهی در توزیع مواد غذایی گرم و چای معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، گفت: باید نسبت به جمع‌آوری مستمر زباله‌های تولیدی و انتقال آن توسط سیستم جمع‌آوری اقدام شود، ظرف‌های چند بار مصرف مورد استفاده در توزیع آب وچای ومواد غذایی به‌دقت شستشو و ضدعفونی شود. وی با بیان اینکه اگر از سبزیجات بصورت خام در امر پذیرایی استفاده می‌شود باید سالم‌سازی شوند، گفت: در صورت استفاده از سبزیجات باید در ابتدا آن را شستشو و گل و لای آن را جدا کرد در یک ظرف ۵ لیتری آب ۱۵تا ۲۵ قطره مایع ظرفشویی ریخته و پس از ۵ دقیقه سبزی را بشوئید در ادامه یک گرم یا نصف قاشق چایخوری پودر پرکلرین را در ۵ لیتر آب ریخته و پس از ۵ دقیقه بشوئید. اعرابی با اشاره به این مطلب که در صورت استفاده از ظروف یکبار مصرف در توزیع موادغذایی گرم و چای الزاماً باید از ظروف گیاهی (بر پایه نشاسته ذرت) استفاده شود، گفت: استفاده از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف، برای مواد خوراکی و به خصوص مایعات گرم مضر است و از آنجایی که پلاستیک غیرقابل تجزیه است، نه تنها برای محیط‌زیست خطرناک است بلکه سلامت انسان‌ها را نیز تهدید می‌کند چرا که این ظروف می‌تواند با بازگشت به چرخه خوراک انسانی مستقیما حیات آنها را تحت ‌تأثیر قرار دهند در حالی که ظروف گیاهی نه تنها اثرات تخریبی مواد پلاستیکی را ندارند بلکه باعث حاصلخیزی خاک نیز می‌شوند و طی حداکثر شش ماه همانند گیاهان در خاک پوسیده شده و به چرخه طبیعت باز می‌گردند. وی ادامه داد: توزیع آب، شربت و شیر در بین دسته‌های عزاداری و یا در مراسم باید با لیوان یکبار مصرف گیاهی صورت گیرد، از فرو بردن لیوان و پارچ بداخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: ضمن رعایت نظافت و شستشو و گندزدایی مستمر سرویس‌های بهداشتی نسبت به راه‌اندازی سیستم لوله‌کشی مایع دستشویی و یا نصب سیستم مایع دستشویی منفرد در سرویس‌های بهداشتی اقدام شود. اعرابی ادامه داد: ذبح و قربانی احشام درجلوی دسته‌های عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی انجام شود، به‌نحوی که خونابه در معابر پخش نشود. وی افزود: ایمنی مراکز فوق از نظر پرتگاه‌های موجود، راه پله‌ها و نرده‌ها و سیم‌کشی برق و غیره رعایت شده و قبل از شروع مراسم کنترل لازم توسط افراد متخصص انجام شود. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: نسبت به تهیه و نصب وسایل اطفاء حریق و یا در صورت وجود نسبت به کنترل آنها به منظور جلوگیری از آتش‌سوزی احتمالی اقدام شود. وی ادامه داد: تمامی افرادی که قصد توزیع نذورات را دارند باید با هماهنگی مسئولان و هیئت‌های امنای مساجد و تکایا نسبت به دریافت مجوز بهداشتی از مرکز بهداشت محل اقدام کنند.