ائتلاف دولت و لیبرال‌ها شکل نمی‌گیرد

سرویس سیاسی « فردا »- اصلاح طلبان فعالیت خود را از مدت ها پیش و از همان روزهای ابتدایی بعد از انتخابات ریاست جمهوری آغاز کردند. آنها که از یک سو خود را تاثیرگذارترین جریان در به قدرت رسیدن حسن روحانی می دیدند و از سوی دیگر کم ترین دخالت را در امور اجرایی کشور داشتند تصمیم گرفتند تا برای انتخابات بعدی و کسب کرسی های مجلس آماده بکار شوند. از همین رو فعالیت های خود را به رهبری محمد رضا عارف آغاز کردند. این در حالی بود که در میانه راه برخی از تئوریسین های جریان اصلاحات با اعتقاد بر روی آوردن به چهره های راست گرای سنتی، در پی تحمیل سرلیستی اصلاح طلبان به ناطق نوری بودند. همین امر سبب شد تا شکاف و اختلاف بین اصلاح طلبان ایجاد شود و طی ماه های اخیر شاهد به وجود آمدن گرایش های جدید و گوناگون در بین این جریان باشیم. در همین خصوص عباس سلیمی نمین در گفتگو با خبرنگار « فردا » به تحلیل روند حرکتی اصلاح طلبان پرداخت. متن این گفتگو را در ادامه بخوانید.

ارزیابی شما از فعالیت های یکسال اخیر اصلاح طلبان در زمینه انتخابات مجلس و به وجود آمدن گرایش های گوناگون در بین این جریان چیست؟ ورود افراد با تابلوهای مختلف به صحنه انتخابات را نمی توان مورد ارزیابی خاصی قرار داد اما اگر بخواهیم یک قضاوت کلی داشته باشیم باید بگوییم قرار است در انتخابات سال آینده مجلس تمام جریانات به صورت گسترده و با تمام توان به میدان بیایند. حالا اینکه با تابلوهای مختلف نیروهای یک جریان سیاسی فعال می شوند این بدان معناست که قرار است یک سرمایه گذاری جدی در زمینه انتخابات صورت بگیرد. البته قطعا بخشی از این افراد تحت الشعاع جریانات قوی تر خودشان قرار خواهند گرفت و در جریان قدرتمندتری قرار خواهند گرفت. - اصلاح طلبان خیلی زودتر از آنچه انتظارش می رفت کار برای انتخابات مجلس را آغاز کردند و حتی حامیان آقای عارف از همان روزهای ابتدایی بعد از انتخابات ریاست جمهوری نیروهای خود را سازماندهی کردند. این ورود زودهنگام را چگونه ارزیابی می کنید؟ قطعا فعالیت زودهنگام در این زمینه صورت گرفته و به عقیده من فقط محدود به یک جریان نیست. این مسئله خود گواه بر این است که انتخابات در ایران سلامت است و چارچوب های آن مورد وثوق همه جریانات است. اگر جریانات سیاسی نظری به غیر از این داشتند حتی سرمایه گذاری عادی هم در این زمینه انجام نمی دادند. اما می بینیم که یک جریان 2 سال قبل از شروع انتخابات سرمایه گذاری می کند، وقت می گذارد و نیروی انسانی خود را آماده می کند تا بدین صورت بتواند افکار عمومی را با خود همراه کند. اینگونه رفتار کردن از سوی یک جریان نشان می دهد که اعتقاد دارند اگر بخواهند تاثیرگذاری در انتخابات داشته باشند، این افکار عمومی است که می تواند یک جریان را به قدرت برساند یا نرساند. از این رو هیچ عامل دیگری از دیدگاه جریانات سیاسی در انتخابات موثر نیست به جز رای. بنابراین سعی می کنند با گرفتن فرصت بیشتر در افکار و اندیشه های مردم تاثیر بگذارند. یعنی باور داشتن به این امر که این مردم هستند که سرنوشت انتخابات را تعیین می کنند. البته نواقصی هم در قانون انتخابات هست که این امر موجب می شود که شاهد فعالیت زودهنگام از سوی جریانات سیاسی باشیم. باید در قانون انتخابات هم تجدید نظرهایی صورت بگیرد تا فرصتی که در اختیار کاندیدهای مد نظر جریان های سیاسی قرار می گیرد، زمان مشخصی باشد. - وجود گرایش های مختلف و ایجاد تشکل های جدید که هر از چند وقت یکبار نیز بر تعداد آنها افزوده می شود، به نظر شما در آینده موجب انشقاق اصلاح طلبان نخواهد شد؟ من فکر می کنم این جریان به دنبال ظرفیت سازی است. یعنی از هر نقطه ای یک ظرفیتی را به وجود می آورند و بعد این ظرفیت در مقطعی می توانند با هم پیوند بخورند. از همین رو نمی توان ارزیابی که این انشقاق یا چند دستگی است. البته هم می تواند انشقاق باشد و هم می تواند نباشد. اصلاح طلبان نیز یک طیف هستند و در این جریان نیز سلایق مختلفی وجود دارند که هر کدام تلاش می کند خودنمایی کنند تا سهمی در طیف داشته باشند. - با این تفاسیر به نظر شما احتمال وجود 2 یا چند لیست در بین اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس وجود دارد؟ این احتمال وجود دارد اما احتمال هم دارد که در نهایت به یک توافقاتی برسند. رقابت با جریان مقابل موجب شود که به تفاهم رسیده و یک تقسیم قدرت کرده و به هر سلیقه عرضه شده در این جریان سهمیه ای بدهند. - یکی از مسائل مهمی که در بین اصلاح طلبان وجود دارد، دو دستگی ایجاد شده بین آنان است. طوری که برخی از آنها معتقدند سرلیست اصلاح طلبان باید فردی از درون این جریان باشد و گروهی دیگر بر این باورند که باید مانند انتخابات ریاست جمهوری به یک چهره مقبول راست سنتی روی بیاوریم. نظر شما در این باره چیست؟ اصلاح طلبان این روزها به نوعی گرفتار عدم اعتماد به خودشان هستند. آنها نمی توانند این اعتماد را کنند که آیا رای مردم را می توان جلب کرد یا خیر. یک بی اعتمادی نسبت به نیروهای اصلاح طلب در جامعه به وجود آمده و نیروهای اصلاح طلب نیز از این مسئله آگاه هستند. بنابراین ب رخی از آنها این نظر را مطرح می کنند که بهتر است هنوز هم ما توسط یک لوکوموتیو دیگری کشیده شویم. یعنی زیر پرچم و تابلوی غیر از خودمان قرار بگیریم تا زمانی که شرایط اجتماعی نسبت به ما تغییر کند. در این زمینه اختلاف وجود دارد، بنابراین توسل جستن به افرادی مانند آقای ناطق نوری برای تغییر دادن ظاهر قضیه است. اصلاح طلبان با مطرح کردن نام آقای ناطق می خواهند مردم را از بی اعتمادی نسبت به اصلاح طلبان دور کنند. - یعنی به نوعی در پی تطهیر چهره خود هستند؟ بله یعنی تا حدودی خطوط گم می شود و البته این به معنی سوء استفاده از افراد به عنوان یک تابلو است. با برداشتن یک تابلو می خواستند اصل قضایا را مخفی کنند تا برای مردم مشخص نباشد که این جریان چه شاخصه ای دارد. اینکه آقای ناطق هم اجازه داده از ایشان اینگونه سوء استفاده کنند یک بحث است و اینکه آقای ناطق بتواند به اینها کمک کند نیز بحث دیگری است. اما به نظر من هر دو مسئله موضوعیت دارد یعنی هم آقای ناطق متوجه این است که اینها نه از سر اعتقاد به او بلکه برای مخدوش کردن فضا و نامشخص کردن چهره سیاسی از وی سوء استفاده می کنند و هم اینکه این مسئله بتواند در نزد افکار عمومی بتواند کارآیی داشته باشد. اما من فکر نمی کنم آقای ناطق چندان میان جریانات مختلف جاذبه لازم را داشته باشد. ایشان نه در میان جریان اصولگرا دارای موقعیت مناسبی است و نه در بین جریان اصلاح طلب. حتی با جریان اصلاح طلب سابقه درگیری و تعارض جدی هم داشته است. آقای ناطق از جریان اصولگرا هم خارج شده و بین او و این جریان فاصله عمیقی نیز افتاده است. بنابراین از این جهت نیز فکر نمی کنم کارآیی لازم را داشته باشد. در عین حال مطرح کردن نام آقای ناطق راه حلی بود برای غیر شفاف کردن مواضع اصلاح طلبان. - از نظر شما اتحاد اصلاح طلبان و دولت برای انتخابات مجلس شکل خواهد گرفت؟ بین دولت و اصلاح طلبان ائتلافی شکل نخواهد گرفت. در حد نیروهای معتدل همین الان هم ائتلاف صورت گرفته اما در بین نیروهای تندرو هرگز این اتفاق رخ نخواهد داد. دولت از نیروهای غیرتندرو اصلاح طلب استفاده خواهد کرد. - یعنی دولت از نیروهای معتدل اصلاحات برای لیست جداگانه خود استفاده خواهد کرد یا اینکه اصلاح طلبان از دولتی ها کمک خواهند گرفت؟ قطعا این اتفاق از سوی دولت شکل خواهد گرفت و طرف دیگر محوریت نخواهد داشت. الان هم این بی اعتمادی در بین خود اصلاح طلبان نیز کاملا مشخص است و اعتماد ندارند که بتوانند محوریت داشته باشند. اصلاح طلبان به فکر حضور جداگانه در انتخابات هستند و می دانند که اگر به صحنه بیایند و شکست فاحش بخورند دیگر پایان کار این جریان خواهد بود. یعنی حتی بازسازی تدریجی را هم از دست خواهند داد. بنابراین اگر استفاده ای هم باشد از جانب طیف دولت خواهد بود که از اصلاح طلبان برای لیست خود استفاده خواهد کرد.