مواضع سخت آمریکا در مذاکرات هسته‎ای/ 4 ماه پر چالش و زیاده‌خواهی‌ مکرر غرب

سرویس سیاسی «فردا»: برخی منابع در تهران به یک ارزیابی عمومی در ایران اشاره می کنند که مطابق با آن مذاکرات با 1+5 در مهلت زمانی باقی مانده به نتیجه نخواهد رسید.

این منابع که برخی از آنها به مذاکرات نزدیک هستند، می گویند آنچه ایران در مجموعه دریافته این است که مواضع دولت امریکا در هر دور مذاکره به نسبت دور قبلی رادیکال تر، و غیر قابل پذیرش تر می شود.

مطابق با تحلیلی منتشره در پایگاه مطالعاتی «ایران هسته ای» با وجود اینکه زمان زیادی تا پایان مهلت چهارماهه معین شده برای تداوم مذاکرات باقی نمانده، هم سرعت مذاکرات بسیار اندک است و هم دورنمای تعدیل موضع امریکا درباره نقاط اساسی مورد اختلاف بسیار تاریک است.

بویژه درباره تحریم ها و ظرفیت غنی سازی، ایجاد یک دیدگاه مشترک بسیار دشوار شده است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی روز 22 مرداد در جمع مسئولان وزارت خارجه فرمودند : «در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند».

کارشناسان می گویند این سخنان که بازتاب بسیار زیادی در منابع غربی داشته، دقیقا منطبق با محتوای مذاکرات است.

یک منبع در این باره به «ایران هسته ای» گفت: «امریکایی ها آشکارا تصور می کنند طرفی که باید کوتاه بیاید، ایران است. در مذاکرات قبلی وضعیت به گونه ای بود که آشکارا هیچ پیشرفتی در مسائل اساسی رخ نداد. به عنوان نمونه درباره ظرفیت غنی سازی امریکایی ها در این باره که بیش از 4000 ماشین نسل اول را در ایران نپذیرند بسیار متصلب هستند».

عموما تصور می شود علت این امر آن است که دولت امریکا تصور می کند ایران امتیازهای بزرگتری هم برای واگذار کردن دارد که آن را صرفا در دقیقه 90 و زمانی که حس کند مذاکرات کاملا شکست خورده، آشکار خواهد کرد.

مقام های کنگره امریکا در هفته های گذشته گفته اند پس از انقضای مهلت چهارماهه با هیچ تمدید دیگری در مذاکرات موافقت نخواهند کرد ولی مقام های دولتی امریکا در این باره ساکت بوده اند.

محمد جواد ظریف وزیر خارجه و مسئول تیم مذاکره کننده ایران هم روز پنج شنبه 23 مرداد در گفت وگویی با خبرگزاری خانه ملت این موضوع را تلویحا تایید کرده است : «مذاکرات هسته‌ای در کل رو به جلو بوده است. از ابتدا اعتقاد داشته و داریم که اگر اراده قوی از سوی غربی‌ها وجود داشته مذاکرات هسته‌ای خیلی زود به نتیجه می‌رسد. با توجه به واقعیاتی که در 6 تا 7 ماه گذشته از مذاکرات با گروه 1+5 درک شده، احساس شده که طرف مقابل با احتیاط بیش‌تری حرکت کرده است ».

برخی کارشناسان می گویند یکی از مهم ترین عواملی که به معضلات کنونی در مذاکرات انجامیده «اصل همه یا هیچ» گنجانده شده درون مذاکرات است. در توافق ژنو بندی گنجانده شده است که می گوید: «تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشده باشد درباره هیچ چیز توافق نشده است». این اصل عملا وضعیتی را بوجود آورده است که اجازه شکل گیری توافق های نسبی را نمی دهد و توافق نهایی را به عنوان یک توافق مطلق تصویر می کند. این بدان معناست که موضوعات مهمی هم که درباره آنها توافق وجود دارد، قربانی موضوعاتی خواهند شد که درباره آنها توافق ایجاد نشده است.

برخی ناظران حدس می زنند یکی از دلایل عصبانیت شدید حسن روحانی در هفته گذشته هم دشواری هایی است که بر سر راه مذاکرات پدید آمده است.